Kayıt Ol

Jonathan Strange & Mr. Norrell

Çevrimdışı minrand

  • **
  • 80
  • Rom: 19
    • Profili Görüntüle
Jonathan Strange & Mr. Norrell
« : 28 Haziran 2012, 21:49:22 »
Jonathan Strange & Mr. Norrell 2004 yılında Susanna Clarke tarafından yazılan ve 2005 yılında Hugo Award for Best Novel, World Fantasy Award for Best Novel ödüllerini almış bir kitap.  Kitap bence fantastik kurgununun en özgün ve en okunası örneklerinden biri ama Türkiye'de nedense çok bilinmiyor ya da bilenler hakkında fazla konuşmuyor da olabilir.

Spoiler: Göster

Spoiler: Göster


Kitap Türkiye'de siyah ve beyaz iki farklı kapak tasarımıyla satışa sunulmuş, kapak tasaramları geyet sade ve hoş ayrıca siyah kapaklı versiyon ekstra şık. Bay Norrel, Jonathan Strange ve John Uskglass isimli üç bölümden oluşmakta kitap. Başlarda biraz tutuk gibi başlasa da ikinci bölümden sonra kitap sizi içine çekmeyi başarıyor. İlk bölümün görece daha durağan olmasının sebebi sanırım Bay Norrell. Karaktere ısınmak pek kolay değil. İyi kurgulanmış bir karakter olmasına rağmen, okurken sanki bişeyler eksik duygusunu bir türlü üzerimden atamadım. Belki de Jonathan Strange'in büyücü olmaya karar verdiği anı, ilk büyülerini gördüğüm halde Bay Norrell'la ilk kez yetkin bir büyücüyken karşılaşmış olmamdır sebep. Neyse özetle ilk bölüm zaman zaman sıkıcı olsa da kitap ilerleyen bölümlerde ritmini buluyor ve bir çırpıda okunan bir final bölümüyle son buluyor.

Biraz içerikten bahsedeyim.(sonraki 3 paragraf çok az spoiler içerebilir)

İngiliz büyücüler bir zamanlar peri hizmetkarlarının da yardımıyla bilinen dünyanın harikalarını yaratmışlardı. Onlar rüzgara, taşlara, ağaçlara  hükmedebiliyorlardı. Güçlerinin ve yapabileceklerinin bir sınırı yok gibi gözüküyordu. Ama 18. yüzyılın sonlarına doğru yani kitabımızın başladığı tarihlerde, yüzlerce yıldır İngiltere'de büyü yapıldığı hatırlanmıyordu. Yaşayan İngiliz büyücülerin tek yapabildikleri büyü tarihini araştırmak
ve atalarının yaptıkları muhteşem işler hakkında yazılar yazmaktan ibaretti. Peri hizmetkarlar ise gittikçe silikleşen çok az kişiniz hatırladığı bir efsaneydi yalnızca.

Kitap böyle bir atmosferde zengin, içine kapanık bir İngiliz beyefendisi olan Bay Norrell'in İngiltere'de büyü hakkında yazılmış her türlü  kitabı toplayıp, muhteşem bir kütüphane kurarak ve kendi kendini eğiterek İngiltere'nin büyü yapabilen ilk büyücüsü olarak ortaya çıkmasıyla başlıyor. Norrell'in tek amacı İngiltere'ye   büyüyü geri getirmek ve şekillendirmektir. Fakat Norrell'in kurguladığı İngiltere'nin modern büyü sisteminde, bir zamanlar büyücülerin en güçlü hizmetkarları ve güçlerinin kaynağı olan periler yer almamaktadır. Norrell amacını gerçekleştirmek için var gücüyle çalışıp kendisiyle aynı fikirde olmayan insanları çoğunlukla sindirmeyi başadıktan sonra İngiltere'de büyü namına gelişen olayları kontrol etmeye çalışır. Hemen hemen her şey Bay Norrell'in istediği gibi gitmekteyken rakip bir büyücü ortaya çıkar, Jonathan Strange.

Strange yakışıklı, etkileyici, sevecen akla gelen her yönden Norrell'in tam tarsi bir kişilktir. Strange ve Norrell ay ve güneş kadar farklı olsalar da Norrell Strange'i çırağı olarak kabul eder ve kendi uygun gördüğü şekilde Strange'i eğitmeye başlar. Fakat aradan zaman geçtikçe iki büyücünün İngiliz büyüsünün geleceği hakkında çok farklı fikirleri olduğu ortaya çıkar. Bay Norrell her zaman için büyü hakkında dikkatli olunması, kontrolün ne olursa olsun kaybedilmemesi gerektiğini savunurken; Strange vahşi peri büyüsünün cazibesine kapılmıştır. İngiltere'nin belki de tüm zamanların en güçlü büyücüsü, İngiltere'nin ve peri diyarlarının kralı, şeytanın bile kendisinden çekindiği Kuzgun Kral(John Uskglass) Strange'in kahramanı ve rol modelidir. Strange'in kayıp peri büyüsü konusundaki ısrarları sonunda Norrell ile aralarının açılmasına sebep olur ve sonunda iki büyücü
arasındaki anlaşmazlık, iki fikir arasındaki savaşa dönüşür. Zaten çok basitçe özetlemek gerekirse Jonathan Strange & Mr. Norrell, Strange ve Norrell'in ortaya çıkışlarının, tanışmalarının ve İngiliz büyüsü odaklı mücadelelerinin öyküsüdür diyebilirim sanırım.

Kitabın konusu hakkında biraz fikir sahibi olduktan sonra kitabın arka kapak yazısını paylaşayım. Kitabın içinde kehanetin tam metni de buluyor ama arka kapkta yer alan kısım şu şekilde:


“İngiltere'ye iki büyücü gelecek...”
İlki benden korkacak, ikincisi beni görme özlemiyle yanacak,
İlkini hırsızlar ve katiller yönetecek, ikincisi kendi yıkımında suç ortağı olacak,
İlki kalbini karanlık bir ormanda karlar altına gömecek ama yine de sızladığını hissedecek, İkincisi
en değerli varlığını düşmanının elinde görecek...

“İlki hayatını yalnız geçirecek, kendi kedisinin gardiyanı olacak, İkinci ıssız yollarda yürüyecek, başında fırtına, yüksek bir tepede karanlık bir
kule arayacak...


Kitap hakkında bahsedimesi gereken diğer önemli nokta dipnotlar. Kitapta uzunlukları bir satırla dört sayfa arasında değişen yüzlerce dipnot mevcut. Bu dipnotlar kitaptaki asıl hikayeyle çoğunlukla doğrudan ilişkili değiller. Bu sebeple dipnotları gözardı ederek kitabı okumanız pekala mümkün ama bunu kesinlikle tavsiye etmem. Şöyle açıklayayım; kitapta olaylar genellikle İngiltere'de geçiyor ve zaman zaman peri diyarından bahsedilse de bu kısımlar genellikle yüzeysel olup hemen hemen hiç ayrıntı içermiyor. Ama yazar peri diyarı hakkında anlatmak istediği her şeyi dipnotları kullanarak anlatmış. Dipnotlarla yeni bir dünya yaratmış diyebilirim biraz abartarak. Periler ve peri diyarıyla alakalı tüm bildiklerimizi dipnotlardan öğreniyoruz. Gerçi internette dipnotlara lanet eden yorumlarla da karşılaştım ama bence yazar dipnotlarla kitabına çok farklı bir tat katmış. Dipnotlar kitabı bir kaç seviye yukarı çekmiş diyebilirim.

Neil Gaiman, "Son yetmiş yılda yazılmış en mükemmel İngiliz fantastik roman örneği" demiş eser hakkında. Ben İngiliz fantastik kurgu kitapları hakkında Neil Gaiman kadar uzman sayılmam ama kitabın çok başarılı olduğunu söyleyebilirim. Kısaca bu kitabı okuyun, okutturun. Umarım ve de büyük ihtimalle beğenirsiniz.
"oh lord, if there is a lord,
save my soul, if i have a soul."