Konu: Yemek Pornosu

[Fırtınakıran]

Tartışma amaçlıdır.


Beni uzun, çok uzun zamandır rahatsız eden bir şeyden bahsetmek istiyorum. Bugün Women's Health sitesinde gördüm bu başlığı ve fütursuzca çaldım. Çünkü çok ama çok uygun bir başlık.

Eleştirim reklamlarla başlayacak, ama onlarla sınırlı kalmayacak. Yiyeceklerin Instagram kültürü ve Facebook'u için de demek istediğim şeyler var.

Şimdi Reklamlar

Özellikle reklamlarda tığ gibi kadınların çikolatalı atıştırmalıkları nasıl bir iştahla (şehvetle?) yediklerini görüyoruz. İyi vücutlu erkekler tarafından eşlik ediliyorlar kimi zaman. Zaten yiyecek reklamlarının çekimi için, özenle süslenmiş tabakların ya da ürünlerin üzerine çeşitli spreyler sıkılarak iyice parlak ve belirgin hale getirilir. Her neyse, onlar billboardlar için tabii.

Obeziteyle savaşan ülkelerin sayısı artıyor. Bu konuda yazılan kitapların sayısı da öyle. Uzmanlar uyarıyor, insanlar yiyor ve yiyor. Kişinin kilolu olması değil sorun, obezite dediğimiz şeyden, yani bir hastalıktan bahsediyorum.

Kadınlar söz konusu olduğundaysa durum hepten saçma. Çünkü maalesef böyle besinlere karşı irademiz daha düşük. Güzel süslenmiş tabaklar ve hele hele tatlıları görünce aklımızın bir kısmı uçup gidiyor. Ama hani sağlıklı yaşayacaktık? Hani "ideal" vücutta olmak lazımdı?

Aynı düzenin bize çizdiği "ideal kadın" ya da "erkek" bu değil. Oysa ağız sulandıran bu abur cuburlar yine ideallerce tüketiliyor gibi gösteriliyor. Yine de "ideal" hala orada. Dergi kapaklarında, havuz başlarında. Ekranlarda. İnternette. Filmlerde.

Evet, onların hepsi reklam. Ve evet, zaten amaçları cebimizdeki parayı almak. O zaman olabildiğince durumu süsleyecek ve özendirecekler. Peki bizim "kendi yemek pornomuzu" çekmemize ne demeli?

Bu da Benim Yemekli Erotizmim

İçinizde bunu yapanlar varsa lütfen şahsi algılamasın, ama gidilen yerlerde yenilen yemeklerin fotoğraflarının çekilip çekilip sosyal medyada paylaşılmasından rahatsızım. Görgüsüzlük olarak gördüğüm gibi, çok sıradan bir olayın bu derece fenomen olmasına anlam veremiyorum. İnsanlar yediği içtiği her şeyi teşhir ediyor. Paylaşıyor. Ne kadar güzel yemekler yediğini (?) arkadaşlarının gözlerine sokuyor. Artık yediğimiz şeylerle mi hava atar olduk?

İçilen bir adet bira sosyal medyada. Zoom yapılmış halde. Dışarıda yenilen sıradan yemekler orada. Tatlılar desen yine orada. Hatta bitmiş yemeklerin artıklarını bile gördüm. Boş ve sıyrılmış tabaklar fotoğraflanıp sosyal medyaya koymuş. Neden, diye soruyorum bir kez daha.

Pornografik düzende arzulananı daha çok istenen, daha güzel ve mükemmel gösteren bir düzen yok mu? Şimdi biz de belki her haftasonu dışarı çıkıp bir şeyler yerken onları başkalarının gözüne sokar olduk. Bunların şovunu yapıyoruz. Boş tabaklarla yemeklerin çıplaklığını (?) sunuyoruz. Dolularıyla ya da onları yerkenki karelerde yine pornografik bir durum ve nispet yok mu karşımızda?

Ben bu kültürün reklamlarca oluşturulduğunu da düşünmüyorum. Bunu insanlar kendi kendilerine başardı ve başlattı. Bir güdülme gibi görmüyorum.

Bana paranoyak diyebilirsiniz. Hemfikir olmak zorunda hiç değilsiniz. Ama ben açıkçası insanların bunu başarbilmelerine şaşıyorum. Kırk yıl düşünsem yemeklerden böyle bir kültür doğacağını düşünmezdim. İyi yemekler her zaman anlatılır ve övülür. Hatta ilk defa karşılaşılan bir lezzetse elbette fotoğraf karelerinde anı olarak saklanır. Ama her an, her yerde yenilen şeyler? Ve bu derece teşhir edercesine? İşte en büyük derdim bu.

Spoiler: Göster

Son olarak, içimdeki Chuck Palahniuk da rahat durmuyor. Sahi, neden tüm o yenen tatlı abur cubur reklamlarında kadınlardaki haz şehvete kayıyor?

[spren]

Yazdıklarına hem katılıyorum hem de katılmıyorum. Öncelikle bu duruma daha genel bir pencereden bakmakla başlayayım. Yemek fotoğraflarımızı paylaşmamızdan daha öncesine gidersek yaşımı ortaya çıkaracak bir kaç tespitim olacak. İlk sosyal medya platformu olan facebook ve msn'i ele alalım. Msn'de ne dinliyorum özelliğini açarak ya karşımızdaki 'zalım' sevgililere veya adaylarına gönderme yapardık ya da  'bak ne kadar tarz müzikler dinliyorum' derdik.Sonra Facebook'da isyanlarımız vardı kafamız bir şeye/birine mi kızdı basardık yaygarayı. Arkadaşlarla geçirilen güzel bir gecenin ardından 'resimleri facebooka koyun' demeden ayrılmazdık çünkü o zamanlar telefonlarımız çok akıllı değildi. Sonra Foursquare ( ki benim en nefret ettiğim uygulama) çıktı. Deli gibi bildirimler yağmaya başladı. Mehmet burada, Ayşe şurada ...Çılgınlar gibi check-in yapıp bir mekanın mayorü olmaya adanmış hayatlar gördüm. Derken derken yemek resimleri paylaşılmaya başlandı. Fırtınakıran'ın da dediği gibi tabaklara içkilere zoomlar yapıldı ve bunlar anında paylaşılmaya başlandı.

Biraz pazarlamaya ilgi duyduğum için konuyu bu yönden ele alacağım. Kendimizi pazarlamak için. Bu pazarlama kelimesi çok masum aslında hiç kötü bir anlamı yok.Örneğin sosyal medya hesaplarımdaki resimler 'içkiler,kitaplar ve diyet yemekler'(ki bir çoğu doğru) olsun. İnsanlara kendimi anlatmanın bir yolu bu. İçki içiyorum, şu şu kitapları okuyorum ve devamlı diyetteyim. İnsanlara ' hey beni tanı benle ona göre konuş' mesajı vermeye çalışıyorum. Yediğimiz yemekler gittiğimiz mekanlar aslında tamamen bizi anlatıyor ya da nasıl görünmek istediğimizi anlatıyor. Bu durum ( tamam kabul çok çok fazla abartılmadığı sürece) bence bir görgüsüzlük değil. Hatta belirli bir konsept içinde yapılırsa buradan kendi sosyal medya hesaplarınız için güzel içerikler bile paylaşabiliyorsunuz ki bence bir çok yemek blogu bu şekilde oluştu.Şov yapma kısmında haklısın fakat bugünün dünyası biraz şov dünyası, bütün reklamlar 'göster kendini' üzerine kuruluyken, insanların farklı bir şey yapmaları biraz zor. 

Son olarak ben yemek resimlerine alıştım ama yatarken, kalkarken, yürüken,koşarken çekilen özçekimlere hiç alışamadım. Ben her yerde aynı yüzü görmek zorunda mıyım ya ?

[Fırtınakıran]

Güzel anlatmışsınız . Hemen minicik bir not düşeyim o zaman. Bu eleştirime restoranların, pastanelerin, butik pastanelerin ve yemek sitelerinin sosyal medya sayfaları dahil değildir ^^.

[Lordmuti]

http://www.youtube.com/watch?v=-Y7LIuFH5NQ

[ryuk]

Sadece yemek konusuyla kalmadığını düşünüyorum bunun. İnsanlar yaptıkları her şeyi, ama her şeyi internette paylaşır oldular. Hatta yapmadıkları şeyleri de. Bir nevi gösteriş, belki de teşhircilik.

Düne kadar klarnetle alakası olmayıp, bir şekilde eline klarnet geçen birinin, tek günde tüm facebook profilini "klarnetçilik" ve "klarnet sevgisi" üzerine yeniden inşa ettiğini bizzat görmüşlüğüm var. Kendisi, bir ay sonra (büyük olasılıkla bir müzik aletinde ustalaşmanın öyle iki günde olmayacağını, bunun sabır ve çalışma isteyen bir iş olduğunu anladıktan sonra) klarnete ilişkin ne varsa sildi.

İnsanlar tırt. Kendilerini geçtim, yaptıkları, okudukları da öyle. Kendileri durumun farkında olmasa da bilinçaltları sanırım farkında ve bu tırtlıklarını da sözü edilen gösterişçilik ile örtmeye çalışmaktalar.
(Daha kibar anlatmak isterdim, affedin)

İkinci bir neden: popüler kültür ve onun kaynağı olan amerikan kültürü. Efendiler, amerikan kültürü tamamen "abartmak" üzerine kuruludur. Çikolatadan alınan lezzeti abartmak, bir müzik aleti çalıyor olmanın kişinin yaşamına kattığı doyumu abartmak vb. Böylece "yaşadıklarımı abartmalıyım, bunları abartarak paylaşmalıyım ki herkes çok coşkulu, çok doyumlu, çok mutlu ve çok süper bir hayatı olan çok süper bir insan olduğumu düşünsün" zihniyeti ortaya çıkıyor.

Bu konuya ilişkin bir yazı öneriyorum sizlere, lütfen okuyunuz: Edgar Allan Poe - Eşya Felsefesi


Eminim daha önce de söylemiştir biri bunları. Neyse, en azından içimde kalmadı

[Grayswandir]

Yemek pornosu diyince İngilizcedeki "food porn"la aynı şey sandım, yemek fotoğrafları falan bekledim ama çok başka çıktı. :/ Neyse, söyleyecek bi şeyim yok bu konuda, gideyim ben...

[Fırtınakıran]

Yemek pornosu diyince İngilizcedeki "food porn"la aynı şey sandım, yemek fotoğrafları falan bekledim ama çok başka çıktı. :/ Neyse, söyleyecek bi şeyim yok bu konuda, gideyim ben...

-_-'

[Sayhh]

Kendini sergileme arzusuna hepimiz bir şekilde sahibiz. Şu an burada bulunan insanlar olarak bizler de aynı şeyi kitaplarla yapıyoruz. Kendimizi tanımlı kılmak için bugüne dek okuduğumuz ve beğendiğimiz kitaplardan bahsediyoruz, goodreads gibi sitelerde ne kadar kitap okuduğumuzu ve okuduklarımızın hangilerine kişisel olarak sahip olduğumuzu paylaşıyoruz, sevdiğimiz kitapları facebookta duyuruyoruz ve sahip olduklarımızı göstermek adına foruma kitaplıklarımızın fotoğraflarını ekliyoruz. Azınlık olarak bunları yapıyor olmamız teşhircilikte bulunduğumuz gerçeğini değiştirmiyor.

Bizi rahatsız edenin teşhircilik olmadığını söyleyebilir miyiz bu durumda? Belki sadece insanların arzularını yönelttikleri nesneleri kendimizce değerli bulmuyoruzdur.

[Fırtınakıran]

Kitap konusunda şunu diyebilirim: Kütüphane fotoğraflarının paylaşılmasından da aynı oranda rahatsızlık duyuyorum.

Ama Goodreads örneği bir bakıma doğru olmakla birlikte, okuma seyrimizin kaydını tutmakta da (kendi adıma) iyi bir uygulama. Ha bu teşhircilik yanını yok saymaz.

Burada genel olarak sosyal medya adına da konuşuldu. Evet, onlardan da rahatsızım ama "yemek" olayını dile getirmemde farklı bir amaç var. Ne olursa olsun besin kişinin yaşamsal bir ihtiyacı. Bugün neler yediğimizi göstermek bir şekilde onu alamayacak kişileri aşağılamak gibi geliyor. Bunu giyside, teknolojide ve kitapta da yapabilir ve yapıyoruz. Ama yemek yemek bence çok başka bir şey. Yani buradaki bence en büyük sorun, bunun oldukça hayati bir ihtiyaçken böyle şova dönüşmesi .

[Grayswandir]

İyi de, gösterdiğimiz kişiler de aç bilaç gezen insanlar değil ki? Afişe bastırıp sokakta gezmiyorlar sonuçta, sosyal medyada arkadaşlarıyla paylaşıyorlar. Onu alamayacak insan pek yoktur sanıyorum görenlerin içinde. Ayrıca bu şekilde bakılacaksa o kadar çok şey insanları aşağılamaya girer ki, giydiğimiz kıyafetler bile dahil olabilir buna.

Ha yemeklerimin fotoğrafını paylaşmıyorum, paylaşılmasından da hoşlanmıyorum. Ama bunun büyük oranda neye değer verildiğiyle ilgili olduğuna katılıyorum. Bir tabak yemeğe bir kitaptan daha çok değer veren tonla insan var (aç kalan insanlar dahil değil buraya), bu bana saçma gelse de neden saçma olduğuyla ilgili somut bir şey koyamam ortaya. İkisi de zevk meselesi olan şeyler.

[Fırtınakıran]

Nasıl diyeyim, arkadaş çevremizdeki herkes aynı koşullarda değil. Atıyorum biri işsiz kalır, diğeri öğrencidir kirasını öder vs. Hiçbir olumsuzluk olmasa bile, haftasonu yapılan masa masa donatılmış kahvaltıları görüyoruz. Hatta bunu bir bakanımız bile yaptı. Neyse, oralara girmeyeyim.

Yani benim derdim, bir besinle bunun yapılması. Benim çevremdeki herkes aynı gelir düzeyinde değil mesela. Bu tür paylaşımlar yapan bazı kişilerde de (tanıdıklarım) durum aynı. Aç bilaç olmayabilirler, ama o kadar da rahat yaşamıyor bazıları. Çevremizdeki kişileri de biliyorken bana bu iyice yanlış geliyor. Herkese açık paylaşımlarda zaten amaç iyice belli.

Bir de tekrar edeyim, güzel bir yemek anlatılırken "afedersin" diye söze başlıyordu insanlar. Hala yapanlar var. Kaldı ki denilen kişiler de bahsi geçen yiyecekleri alabilecek kişiler oluyor. Bu hassasiyetten besinlerle şova döndük. O benim canımı sıkan.

Aynı durum giyecekte, arabada, teknolojide de oluyor. Onlara diyecek sözüm yok zaten. İşte bunları tercih olarak görüyorum. Diğerini kendi adıma göremiyorum.

[Grayswandir]

Elbette herkes aynı durumda değil, ama arkadaş çevresi arasında lafı olmaz bence böyle şeylerin. Yani ben bir arkadaşım güzel bir yemek paylaşmış, ben onu yiyemiyorum diye üzülmem kendi adıma. Ha şov yapmaktan bahsetmiyorum tabii, gözüne sokacak derecede yapanlar var, onları ayrı tutuyorum. Onların amacı belli zaten artık. Her yediğin yemeğin de resmini çekmenin manası yok. Ama öyle kırk yılda bir de yapılınca pek sorun etmiyorum, etmemek de gerek bence.

[Fırtınakıran]

Yahu yazımda kırk yılda yapılanları kastetmiyorum dedim ya .

İyi yemekler her zaman anlatılır ve övülür. Hatta ilk defa karşılaşılan bir lezzetse elbette fotoğraf karelerinde anı olarak saklanır. Ama her an, her yerde yenilen şeyler?

Tekrar diyeyim o zaman, bunun sürekli yapılıp alışkanlığa dönüşmesinden rahatsızım. Ve böyle bir şeyin alışkanlık olmasının da yemekler üzerinden olmasını yadırgıyorum.

Bu arada kimseyi ikna etmeye de çalışmıyorum. Kendi fikrimi doğru anlatmaya çalışıyorum .

[ZextaR]

…
Bir güzel isterim, âhu bakışlı
Gerdanı bir karış benli, nakışlı
İnci dişli olsun, hem kara kaşlı
Boynuna sarılıp yatmak isterim
Kalk gönül gezelim helv’alayına
Ol helvalar da dişe kolayına
Her akşam de pirinç pilavına
Kahvaltıda ballı kaymak isterim
Bamyayı severim, dolma hoş olur
Ballı börek pişer, içi boş olur
Hele zerdâli yanında hoş olur
Yedikçe karnıma koymak isterim
…
 konuyu ilk okuduğumda Karacaoğlan'ın bu şiiri geldi aklıma, nedendir bilmem.

güzel konu ama zor konu. teşhircilik bugün adından utansak ta, kabul etmesek te huyumuz, suyumuz, varolma biçimimiz. yukarda bir arkadaşın "amerikan kültürü" diye kestirip attığı şey o kadar kolay açıklanacak gibi değil. devletçi politikalardan vazgeçilip; tüketime, kazanma hırsına, gösterişe giden bir süreç -ki burası yeri değil, burada kesiyorum bunu-.

sosyal medyadan pek anlamam ne facebook ne de diğerlerini kullanmıyorum ama elbette bilgi sahibiyim. geçen gün hamile bir arkadaşım istanbulda bulunamayak bir yiyeceğin (içli köfte) sofrasında resmini paylaşan bir arkadaşından bahsedince kan beynime sıçradı. bu teşhircilik değil olsa olsa terbiyesizliktir.

ismimizi, yaşımızı, eğitimimizi vs kullanmadan istediğimiz gibi atıp tutabileceğimiz bir yerdir internet dünyası. yalana vergi kesilmez burada. gerçek sosyal hayatta asla yakalayamayacağımız başarıyı burada bir gecede yakalayabiliriz; hayatını bir işe adamış adamlara yüksekten yüksekten yanlış biliyorsun diyebiliriz, salaksın, aptalsın diyebiliriz. terbiyeye de ödük verilmez elbette...

herneyse birkaç gün içinde bu olayı yaşayıp bir de üstüne bu konuyu görünce sinirlendim yine. verdiğim rahatsızlık için kusura bakmayın...


sevgiler,
zeki

[Sayhh]

Ekonomik krizlerin patlak verdiği dönemlerde en çok satılan ürünlerden birinin ruj olduğunu okumuştum. Bunun nedeni olarak rujun, hem nispeten maliyeti az, hem de lüks bir ürün olması gösteriliyordu. Fakir bir kadın, zengin bir kadınla aynı markanın ürününü kullanarak psikolojik tatmin sağlayabiliyordu.

Yemek görsellerini paylaşanların çoğunlukla orta alt sınıftan insanlar olduğunu söyleyebiliriz sanırım. Bir mekanda yenilen yemeklerin yanı sıra, evde hazırlanan ve iyi sunulan yemeklerin sayısı da azımsanamayacak kadar azdı bu görsellerin arasında. (Geçmiş zaman kullanıyorum, çünkü ben uzun zamandır denk gelmiyorum bu paylaşımlara.) Lezzetli ve güzel görünen bir yemek, çok zengin olan ve olmayan insanların ortak olarak sahip olabilecekleri ender şeylerden olduğu için bu kadar rağbet görmüş olabilir.

Böylesi büyük gelir uçurumları olan bir ülkede, insanların küçük lükslerle kendini avutmalarından ve oyalamalarından rahatsız olmuyorum ben. Bir tür çılgınlığa doğru evrilmesini korkutucu bulsam da, bu alışkanlığın da gelip geçici bir özenme hali olarak değerlendirilmesinden yanayım.