Rahş:
Kralların Destanı yani şehnamede adı geçen bir attan söz etmek istiyorum. Ama önce şehnameden söz etmeliyim… Şehname bir fars destanıdır ve yazarı Firdevsidir. Doğunun Homerosu diye bilinir. İnsanın yaratılışından Arap islam egemenliğine kadar olan iran tarihini efsaneler şeklinde anlatır. Kalabalık bir kahramanlar topluluğundan söz eder. Cemşit,Dahhak, Demirci Gave, Feridun, Zal, oğlu Rüstem, Sohrab, Turan hükümdarı Efrasiyab (AlperTunga), Keykavus, Keyhüsrev, İsfendiyar, Zerdüşt, Dara, İskender vb. ben burada 35 yılda tamamlanmış 60 bin beyitlik ve dört ciltte toplanmış bir eserden söz etmeyeceğim. Bu eserde adı geçen kahramanlardan birinden ve onun seçkin atından söz edeceğim. Zal oğlu Rüstem ve atı Rahş (Yıldırım).
Bembeyaz saçlarıyla doğduğu için babası tarafından dağlara ölüme terk edilen ve Anka Kuşu tarafından büyütülen Zal’ın oğlu Rüstem doğduğunda kendisine bakmak için on bakıcı gerekiyordu. Sütten kesildikten sonra beş adamın yediğini yiyordu. Bir gün savaşa katılabilmek için ata ihtiyacı olduğunda babası Zal, oğlu Rüstem’e bir tay seçmesini istedi. O kendisine taylıktan yeniçıkmaya başlamış ve üzerine binilebilecek yaşa gelmiş ama henüz kimsenin binmeye cesaret edemediği bir hayvanı seçti. Rüstem kendisinden başkasının söz geçiremediği bu gül renkli atı uysallaştırdı, adına Rahş (Yıldırım) dedi. Rahş, esir olan orduyu kurtarmak için başkalarının altı ayda geçtiği yolu kestirmeden ve binbir tehlikeye katlanarak yedi günde geçti. Bir gece kırda bayırda pişirdiği yemeğin kokusuna gelen aslanı sahibi uyurken dişleriyle ve çiftleriyle öldürmeyi başardı. Bir başka gece üzerlerine saldıran ve Rahş kişneyince ortadan kaybolan yetmiş metrelik ejderhayı birlikte yendiler. Düşmanları Rahş’ı kaçırdı ama Rüstem onu kurtardı. Hatta bir keresinde Rüstem atını kaçıran kralın kızıyla evlenmek zorunda bile kaldı Sonradan bu kızı çok sevdi ve Sohrab adında bir oğlu oldu.
Son söz olarak Şehname’nin son zamanlarda baskısı yapıldı mı bilmiyorum ama Firdevsinin bu dev eserini almak ve okumak istediğimi söylemeliyim.