Konu: Kalitesiz Çeviriler ve Fantastik Kurgu

[DarLy OpuS]

Kötü çeviri her türlü kitapta olabilir belki, ancak Fantastik Edebiyat'a gelince daha bir özensizleşiyorlar gibi geldi bana. Hatta öyle hatalar ve eksik çeviriler var ki, insana saç baş yoldurtan cinsten.

Örneğin Karanlık ve Işık'ta Tanis Yarımelf için; Tanis Half-Elf, Son Yuva Hanı için; Son Ev Hanı gibi vasat tabirler kullanılmıştı.

Bu konu hakkında siz ne düşünüyorsunuz, gözünüze çarpan en büyük çeviri hatası neydi? Bu özensizliğin sebebi ne?

Elbette çok özenli çeviriler de var. Yüzüklerin Efendisi, Harry Potter gibi. Onların da hakkını yemiyorum tabii ki.

[Hurin]

Bende bir örnek vermek istiyorum. Ben Drizzt (ilk 3 kitap)maceralarını bundan 5 yıl önce okumuştum. O zamanki çeviri çok güzeldi. Aynı kitaplar bu ay içinde bana hediye edildi(tüyap fuarından alınmış). Çeviriyi yapan yayın evinin adını vermeyeceğim ancak çok kalitesiz bir çeviri yaptırmışlar. Sanki adama 1 gün süre vermişler başında durup zorla çevirtmişler gibi. Bir isteksizlik anlam bozuklukları. Yarım yamalak çeviriler. Gerçektne güzel olmuyor zevkini kaçırıyor. Ama Altı Kırkbeş eli öpülesi çeviriler yapıyor. Adamları seviyorum. Neyi neden çevirdiklerini bile yazıyorlar iyice açıklıyorlar.

[DarLy OpuS]

Bende bir örnek vermek istiyorum. Ben Drizzt (ilk 3 kitap)maceralarını bundan 5 yıl önce okumuştum. O zamanki çeviri çok güzeldi. Aynı kitaplar bu ay içinde bana hediye edildi(tüyap fuarından alınmış). Çeviriyi yapan yayın evinin adını vermeyeceğim ancak çok kalitesiz bir çeviri yaptırmışlar. Sanki adama 1 gün süre vermişler başında durup zorla çevirtmişler gibi. Bir isteksizlik anlam bozuklukları. Yarım yamalak çeviriler. Gerçektne güzel olmuyor zevkini kaçırıyor.

Aynı yayın evinin kullandığı lüzumsuz ve fazla virgüller de akıcılığı son derece bozduğunu duymuştum. Drizzt Do'urden'in kitaplarından birisinde(hatta birkaçınca).

[Herr Mannelig]

Avatar üçlemesi ama özellikle bunun ilk kitabı karanlıkvadi çok kötü çevrilmiş. Shadowdale karanlık vadı diye çevrilmiş ama asıl bomba Khelben Blackstaff Arunsun'a Karaçalı demişler >.<

[magicalbronze]

İşte kapaklardan daha önemli olan bir konu. 6:45 kapakları iyi yapamıyordu evet bunda hemfikiriz, lakin çevirilerine laf edilemez. Bu konuda Metis ve 6:45'i kutlamak gerek...

İthaki Yayınları iyi çeviri yapar ama nedense Shannara serisi zayıf kalmıştı sanki...

[magicalbronze]

Zamanında lostlibrary.org sitesinde yayınlanmış olan, Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi Mütercim Tercümanlık Bölümleri Yarı zamanlı Öğretim Görevlisi - Çevirmen Dr. Şirin OKYAYUZ ile Phoenix Yayınevi Fantastik Edebiyat Eserleri Editörü ve Çevirmeni Volkan DALKILIÇ'ın beraber olarak yazmış oldukları Fantastik Eserlerin Çevirisi yazılarını artık sitemiz bünyesinde okuyabilirsiniz.

Yayıncının izniyle aldığımız bu eşsiz kaynağa ulaşmak için tıklayın.

[Hurin]

İkinci vereceğim örnek fantastik edebiyattan çok bilim kurgu üzerine olacak;

Genelde ders çalışırken veya bir şeylerle ilgilenirken eski sevdiğim dizilerden birini kısık seste açar dinlerim ingilizceye kulak aşinalığım olması için ve arada sırada o an çok dikkatimi çeken bir şey varsa izlerim. Biliyorum pek normal bir huy değil ama sessiz ortamlarda çalışamıyorum hemen dikkatim dağılıyor. Her neyse konuya döneyim bugün Battlestar Galactica'nın ilk bölümünü açayım dedim ve bir an diziyi izlerken alt yazının ne kadar berbat olduğuna şahit oldum. O anda şöyle bir konuşma geçerken;

Apollo: Allright you know the drill people, scatter formation.
Benim çevirebileceğim kadar türkçesi: Pekala millet uygulamayı(talim veya tatbikatta uyar) biliyorsunuz, dağınık formasyon.
Dizideki çeviriyi ise aşağıdaki resminde görebilirsiniz.

Spoiler: Göster

Böyle hatalı çeviriler dizi seyircilerinin eğer yeterli donanımı yoksa kafasının karışmasına veya anlam verememesine sebep olur. Bu sebeple her önüne gelen google translate'in gücü ile kendini çevirmen ilan etmemeli.

Buna rağmen bir kaç iyi kişi ve çeviri grubu da mevcut. Mesela How I Met Your Mother çevirmeni Mona Rıza ve Nazo, House'u çeviren ekip, chicken translation ekibi şimdiye kadar gördüğüm düzgün çeviri gruplarından bir kaç tanesi.

[Vega]

Buna rağmen bir kaç iyi kişi ve çeviri grubu da mevcut. Mesela How I Met Your Mother çevirmeni Mona Rıza ve Nazo, House'u çeviren ekip, chicken translation ekibi şimdiye kadar gördüğüm düzgün çeviri gruplarından bir kaç tanesi.

The Big Bang Theory'yi çeviren eşekherif var bir de. Muazzam! Kendisi de fizikçi olduğu ve bilim kurguyla ilgilendiği için olsa gerek esprilerin anlamını bozmadan, terimleri falan en iyi Türkçe'yle çeviriyor.

[OZ]

6:45 demişken, Kaybedenler Kulübü filminde ne dediği anlaşılmayan bir eleman konuşurken altyazı geliyor ekrana: adam s... git derken altta "yeniden bekleriz" diyor. Yanlış anlaşılmasın filmin orjinali böyle.
Herneyse 6:45 çevirilerini severim. Phoenix en özenli işi çıkarmıştı, çevirmenlerinin biyografilerini bile ekliyorlardı kitaplara. İthaki'nin çevirilerini de severim. En beğendiğim çevirmen ise Çiğdem Erkal İpek.
Bir ara ismi lazım olmayan bir çevirmen yüzünden 2-3 yıl kitap okumayı bırakmıştım. O adam gözden kaybolunca ben de okumaya geri döndüm.

Çeviri ciddi bir iştir.

[Meczup]

6:45 kapakları iyi yapamıyordu evet bunda hemfikiriz, lakin çevirilerine laf edilemez.İthaki Yayınları iyi çeviri yapar ama nedense Shannara serisi zayıf kalmıştı sanki...

Altıkırkbeş çevirilerini beğenirim ama Silmarillion çevirisi berbattı.Yalnız kapak tasarımı da oldukça güzel gelirdi bana Hobbit ve Silmarillion kapaklarına özel bir hayranlık duyarım.En azından ithaki ve laika yayınevine göre kitabın havasını iyi yansıtan kapakları olduğu aşikar...

Shannara konusuna ise tam manası ile katılıyorum...