Hem tabiatta hem de sosyal ortamda en verimli ortamlar; aynı birimlerin bir arada bulunduğu yerler değil, farklı parametrelerin karşılaştığı "kenar" parçalardır. Yaşam, alış-veriş(hem madde hem fikir), tepkimeler ve hatta ölüm bile sınırlarda meydana gelir. Bilimsel örneklerle açıklamak gerekirse;
Yaşam:Bir bitkinin, hayvanın veya insanın yaşamasını düşünebiliriz. Bitki, tohum iken hava-toprak sınırında yaşam bulurken; insan ve hayvanlar da, embriyo iken rahim duvarı-rahim arasında yaşam bulurlar. İkisi de diğer ortama fraktal kurallarına tabi dallanmalar göndererek beslenirler.
Aynı zamanda su-hava sınırı ve su-toprak sınırı da yaşama çok olanaklıdır. Başka birçok türde canlı da bu sınırlardan faydalanır.
Coğrafi Kenarlar:Farklı suların karıştığı yerler de farklı iklimlerin karşılaştığı kenarlar gibi canlı türü açısından oldukça fazla bir çeşitliliğe sahiptir. Buna tipik örnek olarak Türkiye'yi verebiliriz. Tarım açısından çok verimlidir çünkü birçok farklı iklim tipinin sınırlarına sahiptir. Sadece tarım açısından değil, hayvan türleri açısından da aynı şekilde.
Kimyasal Tepkimeler:
Yanma ister alev şeklinde olsun ister yavaş yanma(paslanma) olsun kenarlarda meydana gelir. Bozulma ve küflenme de yine maddenin hava sınırında olur.
Alış-Veriş:Hücre zarları hücre dışı ortam ve hücre içi ortam arasında sınır vazifesi görerek, damar duvarı da kan ve damar dışı ortam arasında aynı vazifeyi görerek alış-veriş ortamı sağlar. Akciğerde de alveoller hava ve kan arasında sınır oluşturarak hava alış-verişini sağlarlar. Nöronlar yaptıkları sinapslar araclığıyla bilgi aşlış-verişini sağlarlar.
Beyin:Beyin kenar etkisinin en güzel örneklerinden biri. Çünkü beynin fonksiyonel tabakası yüzeydeki birkaç milimetre kalınlıktaki alandır (Resimde A ile gösterilen daha koyu alanlar). Bu yüzden işlevsel kısma serebral korteks diyoruz (korteks=dış tabaka)
***
Kenarlar çok zengindir; çünkü her iki ortamdan da faydalanma şansına sahiptir. Maddeler de kenarlara gitme eğilimindedirler bu yüzden. Kenarlarda gezmeden kahraman olunamayacağı gibi kenarlarda gezmeden bilim adamı da olmak kolay değildir.
Burada en önemli noktalardan birine geliyoruz. Sosyolojik kenarlar.
En basitinden ülke sınırları. Bu sınırlar iki farklı toplumu, kültürü keskin bir şekilde ayırmaya yararlar. Ancak bu iki kültür bir şekilde yanyana geldiğinde bu kenardan güzel bir alış-veriş ortamı (her türlü alış-verişten bahsediyorum; kültür, madde, görüş...) doğar.
Fikir sınırları da verimin en yüksek olduğu yerlerdir. Zira aynı şeyi düşünen insanlar ne kadar uğraşsalar bir adım öteye gidemezler. Ancak kenarda bir yerde farklı bir düşünce ortamı bambaşka bir bakış açısı, bambaşka bir çözüm demektir. Tabi burda kenarın esas şartı "fark"tır.
Ne kadar bol kenar, o kadar verim.
0 Yanıt
3300 Gösterim