Kayıt Ol

Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks

Çevrimdışı oguzkaan

  • **
  • 92
  • Rom: 11
    • Profili Görüntüle
Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks
« : 07 Temmuz 2014, 04:11:11 »
Eşekarısı Fabrikası (The Wasp Factory) - Iain Banks
Ayrıntı Yayınları - 1996


Alıntı
Eşekarısı Fabrikası'nda Banks, 16 yaşındaki Frank'in hikayesini anlatırken bizi insan doğasının en karanlık yönlerinden kesitler sunuyor. İzole bir adada Frank hayvaları sakatlamaktan ve ölüleri ile kendince ritüeller yapmaktan hoşlanan birisidir. Tuhaf bir kişiliğe sahip olan babası ile birlikte yaşıyordur. Günleri tımarhaneden kaçan kardeşi Eric ve eşekarısı fabrikası ile doludur.

Yeraltı edebiyatı olarak adlandırılan veya sınıflandırılan eserler genelde insanların karanlık yanlarını keşfe çıkan ve bunlara açıklamalar getiren rahatsız edici kitaplar olurlar. En azından kendimce yaptığım tanımlaması budur. Frank eşekarısı fabrikası adını verdiği ve hastalıklı bir beynin muhteşem bir manifestosu olarak gördüğüm eseri ile alametler okuyan, cinayet işleyen ve küçük adasında kendi mistik öğeleriyle kurduğu fantazi dünyasında babasıyla yaşayan tuhaf bir çocuktu. Frank harika bir karakterdi diyemem çünkü aşağılık bir yaratıktı. Eşekarısı Fabrikası'nı çağdaş İngiliz edebiyatının en önemli eserlerinden biri haline getiren ve rahatsız edici bir kitap haline getirende buydu.

Hepimiz çocukların masum yaratıkları olduğuna inanırız. Bu bize toplum psikolojisinden gelen bir şartlandırmadır. Ama insan zevk için nedensiz yere öldüren tek yaratıkdır. Bunun yaşla, cinsiyetle alakası yoktur. Kendinden güçsüz yaratıklara eziyet etmek de doğamızda bulunan ve büyük çoğunluğun bastırdığı bir dürtüdür. Aksi halde medeniyet denilen olguyu oluşturamazdık. Herneyse, konuyu farklı bir yere getirdim. Çok dağıtmadan bitireyim.

Eşekarısı Fabrikası okuyucuya herhangi bir ahlaki çıkarım sunmamakta olmasına rağmen gösterdiği fikirler ve anlatımı ile tedirgin edici bir eserdi. Bulubailirseniz okumanızı şiddetle tavsiye ederim.

Iain Banks'a saygılarımla, keşke yaşasaydı ve daha fazla kitap yazsaydı.

Yayınevleri,lütfen Banks'in özellikle bilimkurgu veya kurgu dalında verdiği tüm eserleri çevirin.
An itibariyle çevrilmiş eserleri;
Rock Laneti (Espedair Street), Ayrıntı Yayınları -1996
Camda Yürümek (Walking on Glass), Dost Kitabevi - 2009
Kanal Düşleri (Canal Dreams), Dost Kitabevi - 2009
Iain M. Banks olarak yazdığı bilimkurgu eserlerinden çevrilen;
Cebirci (The Algebraist), İthaki Yayınları - 20114
 
Bir inşaat mühendisi olarak ilgimi çeken ama kitabın konusu ile alakası olmayan güzel bir pasajı paylaşmak istiyorum. :)

Alıntı
Küçükken bir baraj inşa ederek evi kurtarmayı hayal ederdim. Kum tepelerinin üzerindeki otlar tutuşacaktı ya da bir uçak düşecekti, bir kanal yardımıyla barajdan aldığım suyu eve naklederek bodrumdaki barutun patlamasını engelleyen de ben olacaktım. Bir zamanlar en büyük isteğim babama bir ekskavatör aldırmaktı, böylece gerçekten büyük barajlar yapabilecektim. Ama artık baraj yapmayı daha ince, hatta metafizik bir şey olarak görüyorum. Suya karşı asla zafer kazanılamayacağını fark ettim; sonunda hep o kazanıyor, sızıyor, süzülüyor, dolduruyor, çukur açıyor ve üstten aşıp gidiyor. Aslında tek yapabileceğin onun yolunu değiştirmek ya da akışını bir süreliğine durdurmak; aslında yapmak istemediği bir şeyi yapmaya onu ikna etmek. İşin keyfi onun gitmek istediği yerle (yerçekimi ve üzerinde yol aldığı maddeye uygun olarak) senin onunla yapmak istediğin şey arasında bir orta yol bulmakta.

Çevrimdışı oguzkaan

  • **
  • 92
  • Rom: 11
    • Profili Görüntüle
Ynt: Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks
« Yanıtla #1 : 02 Kasım 2014, 20:13:20 »
Ayrıntı Yayınları kitabın haklarının başka bir yayınevinde olduğunu ve onların da basmayıp uzatma haklarını kullandıklarını belirtti. Her kimseler ve bunu okurlarsa mantıklı bir nedene sahip misiniz? Amacınız ne?

Banks'ın diğer kitapları hakkında da çalışma yaptıklarını da belirtmişler.

Çevrimdışı galibkaan

  • *
  • 1
  • Rom: 0
    • Profili Görüntüle
Ynt: Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks
« Yanıtla #2 : 26 Ocak 2015, 14:34:24 »
pdf formatında dahi olsa bu kitabı okumak isterim

Çevrimdışı

  • ***
  • 581
  • Rom: 47
  • Hayvan Yemeyelim!
    • Profili Görüntüle
    • http://bulentozgun.blogspot.com/
Ynt: Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks
« Yanıtla #3 : 08 Eylül 2015, 23:55:36 »

Çevrimdışı Elendil_XX

  • ***
  • 504
  • Rom: 6
    • Profili Görüntüle
Ynt: Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks
« Yanıtla #4 : 09 Eylül 2015, 09:51:05 »
Çok güzel haberler bunlar. Valla baskısı bulunmayan kitaplar bir bir yeniden basılmaya başlandı. Bu yayınevleri nihayet adam oluyor mu ne? :P

Bunu portal için de bir haber yapsak güzel olur aslında. :hömm:

Çevrimdışı

  • ***
  • 581
  • Rom: 47
  • Hayvan Yemeyelim!
    • Profili Görüntüle
    • http://bulentozgun.blogspot.com/
Ynt: Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks
« Yanıtla #5 : 09 Eylül 2015, 12:41:59 »
Çok güzel haberler bunlar. Valla baskısı bulunmayan kitaplar bir bir yeniden basılmaya başlandı. Bu yayınevleri nihayet adam oluyor mu ne? :P

Bunu portal için de bir haber yapsak güzel olur aslında. :hömm:

Kesinleşince, çevirmen falan belli olunca yapalım bence de. "Yakında Çıkacaklar" diye genel bir haber de olabilir belki.

Çevrimdışı uveybaba

  • **
  • 117
  • Rom: 5
    • Profili Görüntüle
Ynt: Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks
« Yanıtla #6 : 26 Kasım 2015, 20:10:02 »
Kitabı az önce bitirdim. Ablamla konuştum sonra , "Nasıldı ?" diye sordu. "Güzel ve ilginç. Değişik baya. Ama güzel. Hoşuma gitti." diye cevap verdim. Gerçekten de düşüncelerim bu şekilde. Emin ama karmaşık. Toparlayamıyorum.

Öncelikle kitabı okumadan önce hakkında hikayesine dair en ufak bir araştırma bile yapmadım. Tüm hikaye , tüm karakterler her şey gizliydi benim için. Kitabın arkasını bile okumadım. Garip bir şekilde bu kitabın çok güzel olacağını düşünüyordum ve en ufak bir bilgi kırıntısı bile öğrenmek istemiyordum. Böyle yaptığıma seviniyorum şu an.

Kitap benim için rahatsız edici olmadı. Gizem dolu olmadı. Korku hiç olmadı. İlk bölümü okuduktan sonra sizi nasıl bir kurgunun beklediğini anlıyorsunuz zaten ve kendinizi buna karşı hazırlıyorsunuz. Benim hazırlığım boşa çıktı. Hiç beklemediğim konularda beni ters köşe yaptı kitap. Hayır sonundan bahsetmiyorum. Genel olarak kitabın içine yedirilmiş olan tespitler , düşünceler çok fazla hoşuma gitti. Bakış açımı genişletti ve ufkumu arttırdı.

Her daim felsefenin ders olarak gösterilmesine karşı çıkmış biriyimdir. Zaten düşündüğüm , üzerine kafa yorduğum fikirlerin isimlerini öğrenmeye ihtiyacım yokmuş gibi hissetmişimdir. Eğer bir kitap bana üstüne basa basa mesaj vermeye çalışıyorsa , kafama çivi çakar gibi fikirlerini çakıyorsa o kitaba tahammül edemem. Bu yüzden Algı Kapıları'nı beğenmedim , bu yüzden Venedik'te Ölüm benim için sıkıcı bir kitaptır. Ne demiştim ? Bu kitap beni ters köşe yaptı.

Hiç beklemediğim bu kitapta çok güzel tespitler ve bakış açıları buldum. Bu noktada kitaptan doğru mesajı aldığımdan emin değilim ama zaten bu çok önemli değil. Frank son derece mükemmel bir karakter. Bunu Frank karakterinin tasarlanmasıyla ilgili söylüyorum. Irkçılığı , cinsiyetçiliği ve evet katil olması , bunlar benim için ufak detaylar haline geldi kitabı okurken. Ben onun düşüncelerini okurken , beyninin en kutsal yerlerine tecavüz ederken karşılaştığım tecrübeler karşısında etkilendim.

Örnek vermek gerekirse ; Kendisi bir konu hakkında farklı fikirlere (hislere) sahip olması durumunu iktidar ve muhalefet ilişkisi olarak açıklıyor. Hiçbir zaman iktidar olamayacak bir fikri(hissi) neden ciddiye alsın ki? Kendisi için vicdan yok. Eğer yaptığı bir eylem sonucunda ufacık da olsa kötü hissediyorsa bu beyninin muhalefet tarafıdır. Ve onu dinlemek zorunda değil , hayatına kolayca devam edebilir. Ediyor. Bir insanın beyni üzerinde bu kadar mutlak şekilde hakimiyet kurmasına hayran kaldım. Deli gibi bu özelliğe özendim. Hayatımın ne kadar kolay olabileceğini düşündüm. Ahlaki bir ikileme mi düştün ? Baskın taraf üzerinde bir hakimiyet kur ve kararlı şekilde yoluna devam et. Mükemmel.

Frank karakterinin devlet ve insanlar hakkındaki düşünceleri her ne kadar pek çok eserde karşımıza çıkmış olsada beni etkilemekten geri kalmadı. Onun hastalıklı zihninden bu düşünceleri okumak garip bir haz yaşattı. Kendisine ait bir iki alıntıyı aşağıda paylaşacağım. Spoiler olarak görmüyorum fakat kendiniz okumak ve tecrübe etmek isterseniz diye gizliyorum.

Spoiler: Göster
Alıntı
"Daha deli insanlar dedin ya... Çoğu; ülkeleri, dinleri ve orduları yöneten insanlar. Hepsi gerçekten çıldırmış."
"Evet, sanırım öyle," dedim düşünceli düşünceli. Bir yandan da baş aşağı dönen savaş ekranını izliyordum. " Ya da belki de tek akıllı olan onlardır. Hem zaten bütün güç, bütün para onlarda. İnsanlara ne isterlerse yaptırıyorlar. Onlar için ölenler, onlar için çalışanlar, onların iktidarda kalmasını sağlayanlar, ödedikleri vergilerle onlara yeni oyuncaklar alanlar, sığınaklarına ve tünellerine saklanmalarını, bütün önemli savaşlarda onların sağ çıkmalarını sağlayanlar var. Eh, işler böyle yürürken de kim bu adamların kaçık olduğunu söyleyebilir ki? Milletin enayisinin istediği gibi davranmıyorlarsa bu onlara kalmış bir şey. Milletin enayisi gibi düşünseler milletin enayisi olurlardı ve başka birileri işin kaymağını yiyor olurdu."

Alıntı
"Evet, hepimiz. Tüm canlılar. Eğer gerçekten birbirimize o müthiş hidrojen ve nötron bombalarını atacak kadar acımasız ve kötü davranıyorsak o zaman uzaya gidip başka ırklara da korkunç şeyler yapmaya başlamadan önce kendimizi yeryüzünden silsek iyi olur."


Son zamanlarda çok fazla ortalama kitap okuduğumdan mı bilmiyorum fakat çok fazla beğendiğim bir kitap oldu benim için.
Mizah en güçlü savunmam. Mizah önemli. Mizah güzel. Cici mizah.

Çevrimdışı nyks

  • *
  • 17
  • Rom: 0
    • Profili Görüntüle
Ynt: Eşekarısı Fabrikası - Iain Banks
« Yanıtla #7 : 10 Ocak 2016, 04:57:50 »
Okuduğum en rahatsız edici kitaplardan biri oldu. Karakterler, olaylar, mekan... Sonu şaşırtıcı ama asıl kitabın başlangıç kısımlarında tüylerim diken diken oldu okurken.