Konu: İnka Uygarlığı ve Tanrıları

[Gilderoy]

İnka Uygarlığı ve Tarihi

Manco Capac, Peru'daki İnka Uygarlığı'nın efsanevi kurucusudur. Efsaneler hakkında çeşitli rivayetler vardır. Bir efsanede, Viracocha´nın oğlu olduğu söylenir. Bir diğerinde ise Titicaca Gölü´nde Güneş Tanrısı İnti tarafından büyütüldüğü söylenir.

İnkalar 12. yüzyıl’da Peru’nun güneyinde, Cuzco vadisinde yerleşmiş bir kızıldereli topluluğudur. Cuzco bölgesinden çevreye yayılmaya 15. yüzyıl başlarında sekizinci imparatorları Virokaça döneminde başlamışlardır. Huayna’nın büyükbabası imparator Paçakuti ve babası Topa dönemlerinde yapılan birçok fetihler sonucu, İnka İmparatorluğu And Dağları boyunca büyük bir hızla genişlemiştir. İnkalar kendilerinden önceki And uygarlıklarının ve egemenlikleri altına aldıkları toplulukların kültürlerini özümseyerek yeni bir uygarlık yaratmışlardır. Yaklaşık 12 milyon nüfusu bulunan ve And Dağları’nda yaşayan toplulukların hemen hemen tümünü kapsayan İnka İmparatorluğu gelişmiş bir yönetim düzenine sahipti. İmparator ve İnka soyluları eyaletlerden köylere uzanan bu çok tabakalı siyasi yapıyı yönetirlerdi. Tarıma dayalı üretimin vergilendirilmesi, gelişmiş ulaşım sistemi ile tüm imparatorluk düzeyinde gerçekleştirilirdi. İnkalar Güney Amerika uygarlıkları arasında mühendislik ve mimarlıkta, maden işçiliği, dokumacılık, seramik, yapımında ileri tekniğe sahiptiler. İnka’ların kendi tarihlerini anlatan zengin bir edebiyatleri vardı, mitolojileri ise İspanyol istilasından sonra İspanyol tarihçileri tarafından yazıldı.

İspanyollar İnka topraklarını hakimiyetleri altına aldıktan sonra yerüstü ve yeraltı zenginliklerini yoğun şekilde kullanmışlardır. Bu uzun süreç boyunca İnka halkına yönelik katliam olarak adlandırılabilecek bir politika yürütmüşler, halkı esir etmişler, madenlerde öldüresiye çalıştırmışlardır. Esir olmak istemeyen erkekler kendilerini, eş ve çocuklarını uçurumlardan aşağıya atarak toplu intihar etmişlerdir.İspanyollar gelmeden önce 12 milyon olduğu tahmin edilen İnka nüfusu, katliam sonrasında 1,5 milyona kadar düşmüştür. İspanyolların yaptıkları katliam için anlatılanlar korkunçtur. İspanyollar sabahları horozların ötmesiyle İnkaları kesmeye başlarlar ve güneş batana kadar öldürmeye devam ederlermiş. İnkalar bu durum üzerine toplanmışlar ve “neden bizi öldürüyorlar?” diye tartışmışlar. Horozların ötmesi sonrasında başlayan öldürme eyleminin nedenini horozlara bağlamışlar. İspanyolların horozların ötmesine sinirlendiği için İnkaları öldürdüklerine kanaat getirip ülkedeki bütün horozları kesmişler.

Kral, soylular ve din adamları ile ailelerinden oluşan bu nüfus nedeni bilinmeyen bir eşkilde şehri terketmişlerdir. Bu konuda birçok rivayet vardır ama bunlardan en ön plana çıkanı, İspanyollar tarafından işgal edilen İnka topraklarında Machu Picchu halkı, şehri İspanyollardan koruyabilmek için yaşadıkları yeri terkederek ve şehire ulaşımı sağlayan geçitleri ve yolları da ortadan kaldırdıklarıdır. Çok yağmurlu olan iklim nedeniyle şehrin etrafını kısa sürede ağaçlar ve bitkiler sarmış, sonuç olarak İspanyollar şehire ulaşamamışlardır. 1911 yılında ise bir Amerikalı gezgin şans eseri şehri bulmuştur. Machu Picchu İnka dilinde “yaşlı dağ” demektir. Yukarıdaki Fotoğrafta görülen dağ ise “Wine Picchu”, yani “genç dağ”dır. Machu Picchu bu iki dağ arasında kurulmuştur.

Tanrılar ve Tanrıçalar

* Apo: Dağların tanrısı.
* Apocatequil (aka Apotequil): Şimşek tanrısı.
* Ataguchu: Yaratılış mitine yardım eden tanrı.
* Catequil: Şimşek ve yıldırım tanrısı.
* Cavillace (Bakire Tanrı): Ay Tanrısı.
* Chasca: Şafak ve alacakaranlık tanrıçası.
* Chasca Coyllur: Genç kız tanrıçası.
* Mama Coca (aka Cocomama): Sağlık ve iyilik tanrıçası.
* Coniraya: Ay tanrısı.
* Copacati: Göl tanrıçası.
* Ekkeko: Kalp ve zenginlik tanrıçası.
* Illapa: İklim tanrısı.
* Inti: Güneş tanrısı. (İnti en önemli tanri olarak kabul edilir.)
* Kon: Yagmur ve rüzgâr tanrısı. Inti ve Mama Quilla´nin oğulları.
* Mama Allpa: Bereket tanrıçası.
* Mama Cocha: Deniz ve balık tanrıçası.
* Mama Pacha (aka Pachamama): Deprem tanrıçası.
* Mama Quilla (Ay Anne): Evlilik tanrıçası. Inti´nin kardesi ve karisi. Manco Capac, Pachacamac, Kon ve Mama Ocllo´nun anneleri.
* Mama Zara: Mahsül tanrıçası.
* Pacha Camac: Toprak yapıcı tanrı.
* Pariacaca: Su ve sel tanrısı.
* Paricia: Sel tanrısı.
* Supay: Ölüm tanrısı. Şeytan soyundandır.
* Urcaguary: Zengin yeraltı madenlerinin tanrısı.


Not: Kısmen alıntıdır.