Konu: Genç Yaşta Kitap, Roman Yazmak

[Cummings]

14 yaşındayım. Son zamanlarda çevremde yaşıtlarımın kitap veya roman yazmaya çalıştıklarını duyuyorum. Yani bu yaşlarda böyle bir şey yapmak yanlış değil midir? Kendim de kısa kısa hikayeler yazarım. Edebiyata her zaman merakım vardır, okurum, yazarım ama kitap yazacak seviyeye gelmediğimi düşünüyorum. Sizler bu konuda ne düşünüyorsunuz? Bu kadar genç yaşta, bunlar boş uğraşlar gibi geliyor bana. Kendini geliştirmeli, bol bol yazmalı ve okumalı, sonra yazmalıdır kitap yazacak kişi.

[Light]

Dediğiniz gibi, yazmaya çalışıyorlar. Yazmaya ve kendilerini geliştirmeye çalışan hevesli bireylere; ''Sen tecrübesizsin ve yaptığın şey yanlış.'' gibi şeyler söylemek veya ima etmek tamamen yanlıştır.

İnsanların yazma nedeni yayımlamak değildir, üretme ihtiyacıdır. Her insan üretmek ister, kendini daha derin bir şekilde ve korkusuzca ifade etmek rahatlatır. Bu açıdan bakarsanız yazmak kendimizi ve beynimizdekileri ifade etme şeklidir.

Bebek iken nasıl birden konuşamadığımız gibi, hemen iyi yazamayız. Birden konuşmaya çalıştığımızda kelimeler anlaşılmaz, yuvarlanır. Sesi bilmek, sesi çıkarmayı bilmeden önemsizdir, bunu bilgiye ve tecrübeye uyarlayabilirsiniz. Kaslarımızı kullanmayı öğrenmek de kelimelerle oynamayı ve kullanmayı öğrenmek gibidir. Zamanla kendimizi daha anlaşılır şekilde ifade etmeyi öğreniriz, daha da sonra çok daha anlaşılır ve derin şekilde anlatırız ama bunu başarabilmemizin yolu denememizdir, koşmayı denemeden ve düşmeden, yürümeden öğrenemeyiz. Kendimizi geliştirmemizin yolu heveslenip denememizden geçiyor kısaca.

En kısa yoldan size Stephen King örneğini vermek isterim; eminim ki kendisi vefat ettikten sonra yayımlamadığı birçok hikayesi ortaya çıkacaktır. Tabii kendisi yok etmezse.

''Ben kitap yazacağım ve ünlü olacağım, kafamda çok güzel fikirler var.'' gibi sözler sarf eden kişileri de engellememek gerekir, düşsün ki kalkmayı öğrenebilsin, kibirinden kurtulmayı öğrensin. Birden koşamayacağını, bazı şeylerin emek gerektirdiğini kavrayabilsin ki sizin yaşınızda öğrenilecek bir şeydir bu.

[Kvasir]

Kitap ne zaman yazılır bir fikrim yok. İnsan yazma gereksinimi duyduğu vakit bir şeyleri ortaya döküyor. İyi ya da kötü. Tecrübelere ve belirli kriterlere göre yazmak elbet eseri daha farklı kılacaktır. Yine de kişi istediği yaşta istediği şeyi yazma özgürlüğüne sahip.

[eretrusilden]

Bu konu yıllardır forumda tartışılıyor. Bazıları, önce öyküyle başlanmalı; belli bir tecrübe kazandıktan sonra kitaba geçilmeli diyor. Hatta bazıları kitap yazmayı 25 den sonraya bırakmalı diyor.

Benim görüşüm tamamen farklı. Bence ne kadar erken o kadar iyi. Ama 14 yaşında yazmanın belli sakıncaları var.
İlk olarak, kendini nasıl kandırırsan kandır yine de içinden bir ses "harika yazdığını" söyleyecek, çünkü yazar kendi yazdığını beğenmeye meyillidir; bu her yaşta böyledir ama 10lu 20 li yaşlarda daha fazladır.

Eğer bir mozart değilsen yani yüz yılda bir dünyaya gelen bir dahi değilsen.... büyük ihtimalle bu yaşta yazdığın pek iyi olmaz... Çünkü muhtemelen -o yaşlardaki herkes gibi, hepimiz gibi- sen, insanlar 30una geldiğinde oldukça yaşlandığını düşünüyorsun.... bu sadece bir örnek... Demem o ki... Henüz insan psikolojisini ayırt edebilecek kadar yaşanmışlığın olduğunu sanmıyorum. Bu nedenle bir karakteri iyi yazmak senin için çok zor.

14 yaşında bir karakteri yazsan, hani kimse onu anlamıyor.. o başka kafada felan desen... Bu sefer de okuyucuyu kaçıracaksın çünkü 14 yaşında aslında çevren seni anlıyor. Bunu kişisel olarak alma... Tamamen genelleme yapıyorum... Yani sözün özü gerçekçi, oturmuş bir karakter yazman çok zor.

Bu nedenle kitaplarında karakter yerine tipler olur... İyiler kötüler... gıcıklar.. akıllılar... salaklar... vs.

Bir diğer engelin... Gerçekten ama gerçekten dili verimli kullanamamaktır. Benzetmeler, dialoglari zarflar... KÜçüklüğünden beri okuyorsan bir avantajın var; ama ortalama Türk genciysen dilinin 14 yaşında iken belli bir olgunluğa erişmesi çok zor.

Ben bütün bu engellere rağmen 14 yaşındayken kitap yazmandan yanayım çünkü böylelikle yazar acemiliğini çok erken yaşamış olacaksın... ama sakın! sakın! Kendinden bir başyapıt bekleme... Sadece deneme için yazdığının, sadece kendini geliştirmek için yazdığının farkında ol...

Bir kaç minik tavsiye:
Bolca oku.... Okumaktan daha önemlisi, eleştiriye açık ol... Çoğu kişi zaten açığım diyor ama biri eleştirdiğinde kırılıyor ya da savunmaya geçiyor... Sen her türlü eleştiriyi değerlendir.
Bir başka mevzu, sadece özneyi tümleci düşünme... Yani ali okula gitti.... Ali nereye gitti, okula kim gitti... Diye düşünme... Biraz zarfları da düşün... Ali okula hangi ruh haliyle gitti.

Ve en önemlisi, en zayıf olacağın konunun karakter olduğunu düşünüyorum. Ama yazar karakteriyle aşk yaşar... Onu değiştiremez. Bu yüzden karakterlerini şekillendirmeden önce bolca gözlem yap. Gerekiyorsa çevrene sor.

Unutma eğer 14 yaşında başlarsan 20 yaşındayken gerçekten çok büyük tecrübe kazanmış olacaksın.

Ayrıca kitap yazmanın öykü ile başladığını düşünenler var ama ben buna katılmıyorum, ikisi de farklı dinamikleri olan alanlar. Usta yazarların öyküleri bazen hiç tat vermez....

Bence yaz! Kendini geliştirmek için... Bir gün gerçekten iyi bir yazar olmak için yaz. Şimdilik keyif almaya ve gelişmeye bak.... Sonrası seni bulur.

[Fiddler]

Bilinçli olmanı sevdim. Açıkçası sorguluyor, anlamaya çalışıyor olman, 'bana sanki bunu kotaramazmışım gibi geliyor' diyor olman çok güzel.

Ve önemli olan da sana o bir şeyler diyen sesini dinlemen. 14 yaşında veya 44 yaşında veya 104 yaşında, içindeki o ses ne diyorsa onu takip etmelisin.

Galiba ilk kez bu kadar kişisel bir örnek vereceğim; ama ben 14 yaşındayken iki tane fikir vardı kafamda:

Bir tanesi Harry Potter serisine çok benzeyen (o sırada ne kadar benzediğine dair bir fikrim yoktu) bir fikirdi..
Diğeri farklı bir fikirdi.

O sırada Harry Potter serisine çok benzeyen (ama o sırada bunu bilmediğim) fikri kağıda dökmeye karar verdim. Ne kadar benzediğini şöyle örneklemek istiyorum: Ed ve John adında ikizler vardı ve büyücülerdi ve büyücü okuluna da gidiyorlardı ve şakacılığı çok seviyorlardı. (Tıpkı Fred & George Weasley gibi değil mi?)

Elbette, o sırada bir şeyler yazan HEPİMİZ büyücülerle ilgili öyle ya da böyle bir şeyler yazmıştık ya da yazıyorduk; ama önemli olan bu da değil..

Yayımlanan ilk kitabıma kadar yazdığım en uzun şey 14 yaşında yazdığım o metindi. Adı İKİZ GÜÇ'tü. Toplam 17 bölüm olması gerekiyordu. 8 bölüm yazabilmiştim. Ve 100'ü aşkın sayfa ve çok fazla sözcük sonunda farketmiştim ki yazdığım şey bir roman değildi. Her tarafı araklanmış, cukkalanmış şeylerle doluydu ve düpedüz yanlıştı. Bıraktım ve hayatıma devam ettim.

14 yaşında aklımda olan diğer fikre gelecek olursak. Hala hakkında tek bir sözcük yazmadım; ama aradan geçen 10 yıl (buf! 10 yıl mı, amma geçmiş) sadece fikri değil beni de değiştirip geliştirdi ve en önemli nokta şu oldu. Biliyorum ki bir sonraki projem bu olmayacak.

Bundan eminim; çünkü yeni yaşımın getirdiği edebi bilinç onu yapmaya hazır olmadığımı kabul edebiliyor. O kitap benim 25. yaşımın değil, belki 35, belki 45'inci yaşımın kitabı muhtemelen. Ve hazır olmadan yaparsam hem kendime, hem fikre saygısızlık etmiş olacağım.

İşte burada en başta senin içindeki sese geri dönüyoruz. Eğer 14 yaşında senin içindeki ses henüz o romanı yazmamanı söylüyorsa belki de bir bildiği vardır. O yüzden de içinden geleni yapmalısın. Bugün roman yazmamalıyım diyorsan yazmamalısın. Ama yarın bir anda, artık roman yazmalıyım'a dönüşürse de, kendine ket vurmanın alemi yok.

Tüm bu dünya, tüm bu yayımlanan yazarların olduğu edebi dünya, birbirinden tamamen alakasız hikayelerle dolu. Yıllarca bekleyenler ve çocukluklarını roman yazarak geçirenler bir arada ve onları birbirinden ayıran bir sınır, bir kural yok. Olmamalı da.

İçinden gelen sesi dinle. O sana ne zaman neyi yazman gerektiğini söyleyecek. Ve genelde de yanılmayacak.

[Grayswandir]

Herkes çok uzun yorumlar yazmış. Ben de hiçbir yazma deneyimi olmayan biri olarak iki satır bir şeyler söylemek istedim: Dediğim gibi, herhangi bir deneyimim yok ama tahminimce ben daha amatörüm, yazmamam gerek gibi bir yaklaşımın kimseye pek faydası olmayacaktır. Hikaye yazmak istiyorsan, hikaye yaz. İçinden bir roman yazmaya girişmek geliyorsa da kendini engelleme. Elbette kötü olacak, sen de elbette o sırada yazdığının kötü olduğunu fark etmeyeceksin. 14-15 yaş çok çeşitli eserler okuyup sindirmek için erken bir yaş olduğundan, muhtemelen fikir açısından da pek parlak olmayacak, fakat sana dünyanın en güzel fikri gibi gelecek. Bunların hiçbiri yazmamak için sebep değil. Bu işte ciddiysen zaten dönüp baktığında "bu ne yahu, neler yazmışım böyle" diye güleceksin kendi yazdıklarına. Fakat gördüğüm kadarıyla o gülünecek şeyleri yazmadan iyi şeyler yazmaya geçmek mümkün de değil.

[mbdincaslan]

Bir hevesle roman yazdığını iddia edip çuvallayan gençler hep olacaktır, ecnebilerin tongue-in-cheek dediği yorumları yapıyoruz biz de, gülüyoruz falan ama, şunu da unutmamak lazım: bildiğim kadarıyla Nazım Hikmet meşhur "Herkes Gibisin" şiirini 16 yaşında yazıyor. Rimbaud, ilk şiir kitabını 19 yaşında yayımlıyor.

O yüzden "kesinlikle olmaz" ya da "her ergenin içinde Rimbaud saklı" demek sıkıntılı bence

[Cummings]

Aslında yazmak istediğim bir kitap denemesi var. Konusunu ve karakterleri belirledim. Ama bir türlü başlayacak cesareti bulamıyordum. Çevremdeki arkadaşlarım ve sizler bana cesaret verdiniz. Ben aslında ne yaparsam yapayım, benden büyükleri etkileyemeyeceğimi biliyorum. Nasıl yazdığımı ve en iyi yazdığım şeyin de nasıl bir şey olduğunu biliyorum. Bu yüzden kötü yazmak gibi bir korkum yok.

[zeynikey]

sevgili genç fantastik okuru arkadaşım
cristopher paolini eragonu 13 yaşında yazmaya başladı o 15 yaşındayken de kitap ilk baskısını yaptı
alessanda ardonetti 12 yaşından beri yazıyor 18 yaşında ve tüm yazdığı kitaplar new york times ta reklam aldı best seller oldu. hemde avusturalyalı olup amerikada da bir numara olabildi.
bunun gibi örnekler çok bence insanların en verimli yazma çağı 12 ila 27 yaş arası bu yaşlarda yazdın yazdın yazamadın ise işin zor çünkü meslek olarak yazarlık değil başka işleri edineceksin ve yazma tutkun körelecek aklına ne gelirse yaz saçmada olsa yaz
sen yaşlardayken sınıfımızda bir çocuk vardı. sınıfın en çalışkan 5 öğrencisi hariç kimse ingilizce dersinde birşey okuyamazdı. o çocuk cesaret edip dilinin döndüğünce zorlansada metinleri hikayeleri ingilizce okurdu ( bu arada ben 32 yaşındayım ve 90larda ingilice okumak marifetti gerçekten ) şimdi feysbuktan ordan burdan bakıyorum çocuk mba yapmış yurt dışında eğitimler falan veriyor o an cesaret edip gayret göstermese şimdi buralarda olmazdı kim bilir belki sende şimdi cesaret edersin ve ileride senin romanların 1 numara olur ve vay be ! deriz