Batgirl’ün 41. sayısının kapak çizeri Rafael Abuquerque, meşhur Batman: Öldüren Şaka’ya yaptığı göndermeyle tüm eleştirilerin odağına oturdu. Çizdiği kapakla Barbara Gordon’ın şiddet ve cinsel tacize maruz kaldığı çizgi romana atıfta bulunan Abuquerque, kapağın geri çekilmesi için bizzat kendisi harekete geçti.
Batman denilince akla ilk gelen sayılar arasında mutlaka Öldüren Şaka (The Killing Joke) da vardır. Nasıl olmasın ki? Alan Moore ve Brian Bollands’ın efsaneleşen bu sayısı aynı zamanda pek çok açıdan da bir milattır. Özellikle Barbara Gordon (Batgirl) içindir bu milat. Joker tarafından felç bırakılacak denli şiddet görür ve çırılçıplak fotoğrafları çekilerek ifşa edilir. Bu olay Barbara Gordon’ın Batgirl olarak sonu olur, artık gerçek kimliği de ortaya çıkmıştır. Ancak Batman ile olan ilişkisi bilgisayar uzmanı Oracle olarak devam eder.
Batgirl çizeri Abuquerque’in de yapmak istediği bu efsanevi sayıya saygı duruşudur. Çünkü o da en az okurlar kadar, 88 yılında yayınlanan Öldüren Şaka ile dehşete düşmüştür. Ayrıca bir Batgirl çizgi romanı için çalıştığından dolayı, karakterin hayatında milat niteliği taşıyan bu olaya dokunmak istemiştir.
Ancak işler hiç de planladığı gibi gitmedi. Bir anda pek çok farklı çevrelerce bu kapağa karşı öfke yükseldi. Barbara Gordon’ın gördüğü şiddet ve cinsel tacizin rahatsız ediciliğine vurgu yapan öfkeli çevreler, bunun uygunsuzluğu ve ahlaksızlığı konusunda sert çıkışlar yaptı. Öyle ki, Twitter’da #changethecover (#kapağıdeğiştirin) adlı bir hashtag bile başlatıldı.
Gelen tepkiler üzerine Rafael Abuquerque, bizzat kendisi DC Comics ile görüşerek kapağın geri çekilmesini sağladı. Yaptığı açıklamalarda “kendisinin hiçbir şekilde tehdit edilmediğine” vurgu yaparak öfkenin nedeninin sadece kapak olduğunu belirtti. Kapağın geri çekilmesiyle ilgili oynadığı rol içinse insanlara saygı duyduğunu ve anlayış gösterdiğini şu şekilde belirtti:
“Benim Batgirl kapak çizimim gerçekten hayran olduğum bir çizgi romana saygı duruşu mahiyetindeydi ve ben o sayının pek çok okurun da favorisi olduğunu biliyorum. Öldüren Şaka, Batgirl’ün hikayesinin bir parçası ve ben de sanatsal olarak Joker ile Batgirl’ün arasındaki travmatik ilişkiye resmedemeden duramadım.
Bu benim için sanatsal açıdan yorumlayabileceğim, karakterin geçmişinden gelen ürkünç bir kapaktı. Ama başkaları için oldukça hassas bir noktaya dokunmuş. Bu fikirlere saygı duyuyorum ve tartışmanın doğruluğuna ya da yanlışlığına bakmadan, hiçbir fikri itibarsız bulmuyorum.
Niyetim kimseyi eserimle üzmek ya da öfkelendirmek değildi. İşte bu nedenle DC’ye kapağı geri çekmelerini önerdim. DC Comic endişelerimi dinlediği ve kapağı söz verdiği gibi Haziran’da yayınlamayacağı için çok memnunum.
Tüm saygılarımla,
Rafa”
DC Comics yetkilileri ise yaptıkları açıklamada çizerin ricasıyla kapağı geri çektiklerini doğruladı. Dahası, şiddetin ve tacizin asla toplumun ya da çizgi romanın bir parçası olmadığını belirttiler.
Tam burada durup düşünelim derim. Öldüren Şaka tüm bunların çıkış noktası ve şiddetle tacizin vuku bulduğu en önemli eserlerden biri. DC burada kendisiyle çelişmiyor mu? Dahası, Öldüren Şaka tüm bu tartışmalar sırasında hiçbir eleştiriye maruz kalmadı. 88’de yayınlandı, ama 2015’te yapılan göndermesi olay oldu.
Elbette Öldüren Şaka da suçlanmamalı. İnsanların göstermiş olduğu hassasiyet de dünyada artan şiddet ve cinsel taciz vakalarına karşı duydukları öfkenin bir yansıması. Çizer Abuquerque da bunu görmüş olacak ki herkese anlayışla yaklaştı. Fakat çizgi romanlar yazmasa bile, çizmese bile, bahsetmese bile (ki bu imkansız) şiddet ile cinsel taciz bu dünyanın iğrenç bir gerçeği değil mi? Batman ve onun gibiler de tam olarak bu kötülüklere karşı savaşmak için tam orada durmuyor mu?
