Batmobil’in telif haklarıyla ilgili 2012’den beri süregelmekte olan telif hakları davası nihayet bir sonuca bağlandı.
“Kutsal telif kanunu adına Batman!” Bu satırlar Amerikan Federal Temyiz Mahkemesi’nin Batmobil’in telif haklarıyla korunan bir karakter olduğunu açıklayan resmi kararında geçiyor. Cidden…
2012’de karara bağlanan ilk davada Gotham Garage şirketinin hakları DC Comics’e ait olan Batmobil için lisanssız modifiye araç kitleri satılması iddiası görüşülmüş ve DC Comics lehine karar verilmişti. Ancak kararı beğenmeyen garaj yetkilileri temyize gitmişti. Fakat sonuç değişmedi ve San Fransisco’daki temyiz mahkemesi de 3 yıl sonra bu kararı onayladı.
Mahkeme, 2008’de çekilen 60 Saniye filmindeki “Elenor” adlı araç için verilen benzer bir kararı örnek gösterdi. O kararda, Elenor için “kolayca tanımlanabilir özellikleri olan bir araç” tanımı yapılmıştı.
Bununla birlikte yargıçlara göre aynı koruma her çizgi romanın televizyon ya da sinema filmi için değil, sadece “bilhassa kendine özgü karakterler” için geçerli. Ve bahsi geçen Elenor ile Batmobil bu tanıma uyuyor.
Mahkemenin üç yönlü tanımına göre telif hakkı koruması için bir karakter “fiziksel olduğu kadar kavramsal özelliklere” sahip olmalı, “yeterince tarif edilmiş” olmalı ve son olarak “kendine özgü ifade biçimleri” içermeli.
Mahkemeye göre Batmobil, grafik olarak çizgi romanlarda ortaya çıktığı ve 3 boyutlu olarak televizyon dizileriyle sinema filmlerinde görüldüğü için ‘fiziki ve kavramsal özelliklere’ sahip ve bu sebeple öylesine yazılmış bir karakter değil. Bu savlarının doğruluğunu kanıtlamak için kullandıkları satırlardan biri de şu:
1966’da yayınlanan ve Adam West’in Batman’i canlandırdığı televizyon dizisinin açılış sahnesindeki ses öykünmeleri sırasında – Pow! Boff! Thwack! – ekranda Batmobil de görülmektedir.
Daha sonra Batmobil’in yarasa temalı görüntüsü ve işlevinden yola çıkıp değişik özelliklerini sayarak ‘yeterince tarif edilmiş’ olduğunu kabul etmiş mahkeme.
Son tanım için yorumları ise Batmobil’in ‘Batman’in yarasa-temalı sadık yardımcısı’ olması ve bu sebeple ‘kendine özgü ifade biçimini’ karşıladığı yönünde. Mahkeme kararının açıklandığı satır ise şu cümleyle başlıyor:
Batman’in Robin’e her zaman bilgece söylediği gibi, “Düzenli toplumumuzda özel mülkiyetin korunması önemlidir.”
Sizi bilmiyoruz ama yargıçlar bu davayı görürken pek bir eğlenmiş gibi geldi bize, siz ne dersiniz?