Hintli Eski Bakan: “Salman Rushdie’nin Şeytan Ayetleri Eserini Yasaklamamız Yanlıştı”

salman rushdie satanic verses

1988 yılında çıktığında dünyayı ayağa kaldıran, ölüm fetvaları ve onur ödülleri arasında gidip gelen Şeytan Ayetleri için Hintli bakandan özeleştiri geldi.

Salman Rushdie adına bu ülke hiç uzak değil. Ülkemizde özellikle Geceyarısı Çocukları ve Floransa Büyücüsü gibi eserleriyle tanıdığımız, çağımızın önemli yazarlarından olan Rushdie’nin başı bir ara epey ağrımıştı.

Hint asıllı İngiliz bir yazar olan Salman Rushdie, 88 yılında İngiltere’de çıkarttığı Şeytan Ayetleri adlı eseriyle tüm dünyayı ikiye bölmüştü. Pek çok İslam ülkesinde yasak üstüne yasak yiyen ve İran’da hakkında ölüm fetvası çıkarılan Rushdie, Fransa’da onur ödülüne, vatanı İngiltere’de ise İngiliz Kraliçesi tarafından şövalyelik nişanına layık görülmüştü. İlk ölüm tehdidiyse Rushide’nin yayıncısı Viking’e gelen bir mektupla alınmıştı.

Hindistan da bu eseri yasaklayan ülkelerden biriydi. Şimdiyse eski bakan  Chidambaram, tam 27 yıllık ambargonun ardından bunun “yanlış” bir karar olduğunu söyledi. Geçtiğimiz cumartesi Delhi’de gerçekleşen edebiyat festivalinde bu açıklamayı yapan Chidambaram, kitabın yasaklandığı 1988 yılındaki hükümette bakanlık yapıyordu.

Peki Salman Rushdie’nin cevabı ne oldu?

Bu itiraf 27 yıl aldı. “Hatanın” kendisi düzeltilmeden önce daha kaç tane itirafta bulunulması gerek?

Kitabın bu derece nefret uyandırmasının nedenini merak ediyor olmalısınız. Önce kısaca konusuna değinelim.

İki Hintli aktörün İngiltere’deki yaşamını konu alan Şeytan Ayetleri, baş karakterlerin bindiği uçağın kaçırılması ve geçirilen bir kaza sonucu düşmesi üzerine bu iki aktörden birinin mucizevi bir şekilde Cebrail’e, diğerininse şeytana dönüşmesini konu ediyor.

Büyülü gerçeklik türündeki romanın İslam dünyası tarafından tepki çekme nedeniyse, İslam peygamberi Hz. Muhammed’i temsil eden bir karakterin önce çok tanrılı dinleri öven bir ayeti haber verdiği, fakat daha sonra bu ayetin Şeytan tarafından yazdırıldığını iddia ederek onları değiştirdiği yönündeki kısımlardır. Şeytan Ayetleri diye geçen bu bölümler, peygamberin Şeytan tarafından kandırıldığını ve yanlış ayetlerde bulunduğunu ima ettiğinden Müslümanlar arasında büyük tepki görmüş, peygamberlerin Allah tarafından ümitsizlikten ve şeytanın yalanlarından korunduğu inancıyla ters düştüğü savunulmuştur.

Rushide’nin bu eseri, aldığı onca tepki ve ölüm tehdidine rağmen, günümüzde üzerine makaleler yazılan ve edebi yönü övülmeye devam eden bir eser olmayı sürdürüyor.