Konu: Amat - İhsan Oktay Anar

[Arlinon]

Amat
"Amat, İhsan Oktay Anar'ın 2005'te yayımlanan romanıdır. İletişim Yayınları'ndan yayımlanan eser ayrıca yazarın 7 seneden sonra yazdığı ilk romandır. Bu nedenle okuyucuları tarafından büyük ilgi toplamış ve haftalarca "en çok satılan kitaplar" listesinde yer almıştır. 17.yy da İstanbul'dan kalkan Amat isimli gemide yaşanan olayları anlatan roman, yazarın diğer romanlarınının aksine daha çok denizde geçtiğinden yazar kitabında tarzını bozmayarak birçok "eski" denizcilik terimi kullanmıştır. Anar'ın okuyucularının geneli bu durumu yadırgamasa da bazı okuyucular tarafından bu kadar çok eski denizcilik terimi kullanması hoş karşılanmamış ve eleştirilere neden olmuştur. Buna rağmen kitap eleştirmenler tarafından büyük beğeni toplamış ve 7 senelik bekleyişin hakkını vermiştir. Kitabın içinde bulunduğu zamanı ve atmosferi yansıtmak konusunda gösterdiği hayranlık uyandırıcı başarı belki de eleştiri konusu terimlerden de kaynaklanmaktadır. Yazarın mitosla gerçek arasındaki çizgide esrarengizliği muhafaza ederek merakı ve heyecanı canlı tutmayı başarması, bunu yaparken basitleşmemesi, kısaca yazarın kendine özgü yaratıcılığı ve tarzı; muadillerinden çok farklı bir konuma oturmasına neden oluyor."
-Vikipedi

"Kıyıda ise üç direkli, iki güverteli ve 58 toplu bir kalyon, o karanlıkta usturmaçlarını puta edip iskeleye palamar vermişti. Yelkenlerin sarılı olduğu serenler hisar edilmiş ve tez zamanda yola çıkacağını ilân için mizana direğine mavi bayrak çekilmişti. Esrarengiz adam, kalabalığı yarıp elinden tuttuğu İsrâfil'le iskeleden gemiye doğru yürümeye başladı. Kalyonun
dikmesinin palangalarına asılan ve tıraka tutan gemicilere vardiyan, Yisa, sizi gidi sütü bozuk sünepeler! Yisa beraber! Varda ruhsuzlar! Varda! Bre aman! Laşka! Laşka!? diye feryat ediyor ve hurçların, sandıkların ve fıçıların ambarlara usûlünce istifine nezaret ediyordu. Güneşin doğmasına 7 saat kala esrarengiz adam, sürme iskeleden kalyonun çukur güvertesine çıkmak istedi. Fakat eline ne kadar asılırsa asılsın Eşek İsrâfil yerinden bir türlü kımıldamıyordu. O karanlıkta eline son bir kez daha asılıp Gel yâ mübarek diye nida eyledi. Bunun üzerine çocuk her nedense inat etmekten vazgeçti. Ne var ki, sürme iskelenin kayganlığından dolayı düşmemek için midir, İsrâfil'in kuşağına 40-50 yaşlarında, iri yapılı, sırma işlemeli siyah kaput giymiş biri yapışmıştı. İşte bu adam kuşağı bırakıp küpeşteye
tutundu ve güverteye ayak bastı. Bunun ilâhi düzenin bozulması demek olduğunu hiç kimse bilmeyecekti."
(Arka Kapak'tan)

Gelelim benim diyeceklerime. İnanılmaz bir üstkurmacaydı.  Yazarın postmodern üslubu, gerçeklikle fantazyanın muhteşem bir birleşimini hedeflemiş, korkunç ağdalı ve hayranlıkla okunan bir sanat mucizesi.
İlahi Komedya'dan tutun da, Kırmızı Başlıklı Kız'a bile yapılmış ilginç göndermeler var. Göndermelerin genel hedefi dini öğeler ve gerçeklik çevresinde. Amat da gerçek demekmiş hem.
Gerçekte olanlar ile kitaptaki göndermeler zıtlaşıyor ve birbirine karışıyor çoğu zaman, yazarın temel amacı olarak. Kısacası herşey birbirine öyle bir giriyor ki, felsefe ve fantazyanın sınırları zorlanıyor.

Okunabilecek en iyi romanlardandır bana göre, inanılmaz bir emek harcanmış. Kesinlikle tavsiyemdir. Bu gemi tüm insanlık.


Yazarın forumumuzda bulunan diğer eserleri:

-Puslu Kıtalar Atlası
-Efrasiyab'ın Hikayeleri
-Suskunlar
-Kitab-ül Hiyel

[Amras Ringeril]

Gelelim benim diyeceklerime. İnanılmaz bir üstkurmacaydı.  Yazarın postmodern üslubu, gerçeklikle fantazyanın muhteşem bir birleşimini hedeflemiş, korkunç ağdalı ve hayranlıkla okunan bir sanat mucizesi.

Entel mi oldun Çağıl bu nasıl bir yorum

[Arlinon]

Ne yazmamı isterdin?

[DarLy OpuS]

İhsan Oktay Anar'ın kullandığı dili çok övüyorlar. Ben de çok merak ediyorum bu yazarın kitaplarını. En kısa zamanda okumalıyım.

[Canina]

Sürekli görüpde alamadığım kitaplardandır. İhsan Oktay Anar'ın iki kitabını okudum daha önce. İkiside harika kitaplardı. Anlatım tarzı, geçtiği dönem vs herşey çok güzel anlatılıyor yazar tarafından.

[Fırtınakıran]

Puslu Kıtalar Atlası ile resmen yeni bir tarz oluşturmuştu. Kitabın içine gömülmüştüm okurken.
Bu kitabı da almak için sabırsızlanıyorken konuyu gördüm . Sonrada sıra Suskunlar ve Efrasiyab'In Hikayeleri'nde(yine aynı yazarın)

[Canina]

"Kitab-ül Hiyel" çok güzeldir tavsiye ederim. Osmanlı zamanında yaşayan bir muciti ve onun çırağını anlatıyor.

[Fırtınakıran]

Önce Puslu Kıtalar Atlası, sonra Efrasiyab'ın Hikayeleri ve en son Kitabül Hiyel'i okuduktan sonra sıra geldi Amat'a.

Osmanlı dönemindeyiz yine ama bu defa denizlerdeyiz. Amansız dalgaların ortasında Venedikli korsanlara karşı göğüs geren bir gemi : Amat. Ama her şey bu kadar basit mi?

Arlinon tanıtımda kendi yorumunu  belirtmiş, çok da güzel anlatmış. Tüm o göndermelerle mest oluyor insan. Bir yandan da bu kadar farklı konularda böyle yerinde göndermeler yapması ve bunu mantık çerçevesinde size sunması yazarın kalitesinin bir kanıtı. Yine felsefeyi de işin içine katarak kurgusal muhteşemliğin yanında düşünsel de bir ziyafet sunuyor.

Denizde geçen bu amansız serüvenlerde bir de ölümsüzlük konusuna bir değiniyor ki... Ölümsüzlük üzerine bir yerden girip çok alakasız bir yerden çıkıyor. Bunu olumlu anlamda söylüyorum. Birbirinden farklı bilginlerin kitaplarından aktarıyor bunları-kitabın kurgusu içindeki bilgilner- ve hepsinin söyledikleri insanı düşündürdüğü kadar bir kısmı mantıklı bile geliyor.

Dille raks ettiği bir başka kitabı daha aynı zamanda. Karakterlerinin sağlamlığına ise bir laf etmek ne haddimize! Denizcilik terimleriyle sizi iyice bir gemi insanı yapıyor. Bunu da söylemeyi unutmayayım.

Kendinizi denizin serin sularına bıraktığınız anda tüm bu insanlarla sürüklenmeye başlıyorsunuz. Peşinizden gelen gemilerde heyecanlanıp, emir vermesi için tüm tayfayla birlikte yüzünüzü Kırbaç Süleyman Reis'e dönüyorsunuz.

Amat, gerek gerçek anlamı, gerek kurgusu, gerekse o kurgunun altında yatan felsefik yönüyle eşsiz bir kitap.

Birileri kendi kültürümüzden neler çıkarıyor, duymamış şaşıp kalır, eminim.

[grikunduz]

Bayağı övdünüz ya ben de daha önce Efrasiyabın Hikayeleri ile Puslu Kıtalar Atlası nı okudum hepsine de vuruldum ve benim bildiğim bu adamı niteleyen tek kelime var MİSTİK.

[magicalbronze]

Arkadaşlar, Fırtınakıran'ın yapmış olduğu kitap incelemesi portalamızıda yayınlandı. Okumak için buraya tıklayabilirsiniz.

[Kaze]

En sevdiğim İhsan Oktay Anar kitabı olmakla beraber kurgu, atmosfer olarak da bana kalırsa diğer kitaplarından bir adım öndedir.

Spoiler: Göster

Fitilli Danyal'in öldürmekle ilgili sözleri hala aklımdan çıkmaz: "İlk kez öldürdüğünde bir değil, sanki bin kişi öldürmüş gibi olursun. Yeni doğmuş ve annesi tarafından emzirilen o bebeği öldürmüşsündür. Babasının başını okşadığı o çocuğu da, bir genç kıza aşkını ilân eden o delikanlıyı da, zavallı bir kadının kocasını da, savaşa giderken ailesi tarafından uğurlanan o masumu da... bütün bu kişileri öldürmüş olursun. İkinci kez birini öldürdüğünde alt tarafı bir tek kişi öldürmüşsündür. Üçüncü kez ise, kimseyi öldürmüş sayılmazsın."

[zekican5]

Anar'ın ilk kitabını lise 1. sınıf öğrencisiyken fizik mühendisi olan bir abim tarafından hediye olarak aldım.Kitap Puslu Kıtalar Atlasıydı.Kurgu konu beni büyülemişti adeta.Özelliklede bir Türk yazarda daha önce hiç görmediğim bir üslup ile yazıyordu.Kitap biter bitmez internetten diğer kitaplarını sipariş ettim.Hımm ilk okuduğum Amat'tı galiba sonra Efrasiyab,Kitab-ül Hiyel ve son olarak sıra suskunlara geldi. Kitabın dili gerçekten çok ağırdı.İlk okuduğumda gerçekten doğru düzgün birşey anlamamıştım.Sonunda babam eskiden kendisinin askeri okul döneminde kullandığı Osmanlıca sözlüğü verince işler değişti.Okuma sürem uzadı ama kitabı çok iyi anlamıştım.Sonra tekrar tekrar belki 3-4 kere okudum.Sonunda sözlüğe bakmadan okur hale gelmiştim.Osmanlıcayı az çok anlayabiliyorum artık.Anar'a çok teşekkür edşiyorum Sonunda kendisiyle tanışma ve sohbet etme fırsatını geçen sene ele geçirdim.Öğrencilerinden biri sağolsun beni tanıştırdı ve güzel bir sohbet ettik.Yazıları dışında kişiliğini de beğendiğim nadir yazarlardan birisi oldu Anar.

NOT:

Spoiler: Göster

Özellikle Suskunlar'ı okuyacak arkadaşlara kitabın yanında oldukça detaylı bir Osmanlıca sözlük almalarını tavsiye ederim ...

[Kaze]

NOT:

Spoiler: Göster

Özellikle Suskunlar'ı okuyacak arkadaşlara kitabın yanında oldukça detaylı bir Osmanlıca sözlük almalarını tavsiye ederim ...

Öncelikle yazarın kitaplarını okumamış olan insanların gözünü korkutmamak adına İhsan Oktay Anar'ın kitaplarının kesinlikle sözlük yardımı gerektiren kitaplar olmadığının altını çizmek gerekiyor. Aksi takdirde yazar bu kadar geniş bir okuyucu kitlesine sahip olamazdı.

İhsan Oktay Anar romanlarının bolca Osmanlıca kelime barındırdığı bir gerçek. Söz konusu romanlar da Osmanlı döneminde geçtiği için yazarın kullandığı dil kesinlikle atmosferle bir bütünlük oluşturuyor. Fakat İhsan Oktay'ın kullandığı dil bana kalırsa her Türk okurun kolaylıkla anlayabileceği cümlelerin Osmanlıca kelimeler, kalıplar ve deyimlerle süslenmesine dayanıyor.

Belki yazarın yaptığı bazı göndermeler ya da çok küçük ayrıntıları yakalayabilmek adına bir sözlüğe ihtiyaç duyulabilir. Bu da genelin ihtiyaç duymadığı bir durum. Zaten etraflıca bir sözlük olmaksızın anlaşılamayan romanlardan bahsediyor olsaydık İhsan Oktay'a methiyeler yerine yergiler düzüyor olurduk diye tahmin ediyorum.

[zekican5]

Ben zaten her kitabı ağır demedim.Sadece Suskunlar için bu ibareyi kullandım ki bu konuda yanıldığımı da hiç sanmıyorum. En azından önerdiğim kimse henüz sözlük almadan okumayı başaramadı...

[Ulubatli]

Ülkemizin sayılı yazarlarından ancak çok okunmuyor galiba. Ülkemizde kitap okuma oranı zaten az iken bir de kitapları sözlükle okumak insanlara zor geliyordur.