En iyisi, önce bir istatistiklerle konuşmak. İngilizcesi olanlar aşağıdaki yazıya bir baksın.
https://www.thestar.com/entertainment/2007/04/16/tolkien_proves_hes_still_the_king.htmlYazıda 2007'ye kadar LotR serisinin 150 milyon kopya sattığı belirtilmektedir. LotR peki nasıl üç kitap değil de tek olarak değerlendirildi? Çünkü Tolkien, aslında tek kitap olarak planlamıştı ama ilk başta 50'lerde yayımlandığı için, savaş sonrası kağıt kıtlığından dolayı üçe bölünmek zorunda kalmıştı. Ancak, istatistiklerde bu üç kitabın satışları ayrı ayrı değerlendirilmemiştir. Toplamda üç kitabın tamamı alındığında, bu tek bir kitap satışı olarak değerlendirilmiştir. Aynı zamanda -bazılarınızın görmüş olduğu- tek ciltlik, asıl olarak çıkması planlanmış olan, hali de istatistiklere dahildir.
Şimdi, yazıda şöyle bir cümle de var.
"Thanks partly to filmmaker Peter Jackson, the Tolkien brand has never been stronger. Fully one-third of the 150 million copies of The Lord of the Rings sold to date were purchased after the release of the first film in the series"
Yani, bu 150 milyon sayısının üçte biri, filmler çıktıktan sonra satılmıştır. Kısacası, filmler çıkmadan önce zaten 100 milyon satmıştı LotR. Bir daha hatırlatırsam, bu istatistikler bir de 2007'ye kadar olan dönemi kapsıyor. Son dokuz yılda yapılan satışlar dahil değil.
Özetle, LotR zaten film öncesi dönemde de çok fazla satılmış ve okunmuştu. Yani, hayır, filmler katkı yapmış olsa da LotR her zaman popülerdi.
---
Türkçe'de fantastik edebiyat diye genel anlamda tabir ettiğimiz, İngilizce'de high fantasy diye geçen akımı yaratmış kişidir Tolkien. Kitapları batı dünyasında ilk çıktığı dönemde, eleştirmenler tarafından, kısmen çok olumlu kısmen de sert eleştiriler almıştı ama yoğunlukla olumlular ağır basmaktaydı. İlk çıktığı dönemde, Sunday Telegraph gazetesi "Yirminci yüzyılın en büyük hayali-kurgu kitaplarından birisi," demiştir. Sert eleştirilerin ana nedenlerinden birisi de "kaçış edebiyatı" olmasıydı. Tolkien'in ünlü cevabı ise "Kaçış fikrinden en çok kim rahatsız olur? Tabi ki gardiyanlar!" olmuştur.
Tabii, kitaplar ısrarlar okunmaya ve sevilmeye devam ettikçe, orijinallikleri anlaşıldıkça, olumsuz sesler azalarak kesildi ve Tolkien'in değerini reddeden azınlık da benimsemek zorunda kaldı.
Ek olarak, high fantasy türünün oluşumunu anlamak isteyenler için Tolkien'in Peri Masalları Üzerine adlı deneme kitabı okumalarını da tavsiye ederim. Fantastik edebiyatın Tolkien öncesi algısının nasıl olduğunu ve Tolkien'in bunu nasıl değiştirmiş olduğunu daha iyi anlarsınız.
Düzenleme: Bir not düşmek istiyorum. Bu tarz konularda, istatistiklere bakmak doğru bilgiye giden en direkt yoldur. Tarihsel olarak, ilk çıktığı ve izleyen dönemde nasıl karşılanmış, onu araştırmak da katkı yapar.