Nart Mitolojisi, Kafkasya'nın mitolojisidir. Esasen Çerkeslere (Adige) ait olmakla birlikte, Kafkasya'ya yerleşen Hint Avrupalılar (Osetler) ve Türkler (Karaçaylar) tarafından da benimsenmiş ve çeşitlendirilmiştir. Bu yönüyle, üç farklı versiyonundan bahsedilebilir: Yerli - Hint-Avrupalı-Türk
Yerli mitoloji de, Abhazlar ve Adigelerde farklılıklar gösterir.
Karaçay (Türk) versiyonu, yer yer Oğuzname ve Alpamış Destanı (ki Alpamış Destanı bütün Türk efsanelerine bir şekilde kaynaklık etmiştir desek yeridir.) ile benzerlikler arz eder.
Nartlar, Yunan mitolojisindeki "Titan"lara benzer bir "antropomorfik"ler (insan suretli) topluluğudur. Versiyonlara göre, "ne" oldukları değişebilir. Çerkes versiyonunda Nartlar insanlarla alakadar olmayan, tanrısal ya da yarı tanrısal varlıklar olarak görülürken, Karaçay versiyonunda Nartlar "atalar"dır. Ki, Karaçay'lar, atasözü yerine "Nart sözü" derler.
Çerkes versiyonu, diğer dünya mitolojilerine paralel bir biçimde, belli bir "alan"da uzmanlaşmış figürler örgüsü olarak göze çarpar. Nart Werserıj Bilge (Nartların anası) iken, Tlepş "form üstadı"dır (demirci), Setenay bilge-savaşçı (Athena) özelliği gösterirken, oğlu Sosruquo Marduk'a ya da Gılgamış'a benzer.
Karaçay versiyonunda, Nart mitolojisinin "eski yiğitler hikayeleri"ne benzediğini görürüz. Wezirmes, Setenay, Sosuruk, Çerkeslerle paylaşılan karakterlerdir. Ayrıca "Karaşavay" gibi, Karaçay kahramanları da, Nart mitoloji örgütüne dahil olarak kendilerine yer bulurlar.
Nartlar, söylencelere göre, "devler" ile savaşırlar ve Karaçaylar "dev"lere, "emegen" derler.
Nart kelimesinin kelime anlamına dair tezlere değinirsek, "Nart" sözcüğü;
Kimi araştırmacılara göre Abhazca "o yiğitler" manasına,
kimilerine göre Moğolca "soylu" manasına
Kimilerine göre, bir takım Türk lehçelerine göre "kahraman" manasına gelir. Ayrıca "ışık" sözcüğünün anlamıyla ilintili olduğunu savlayan araştırmacılar mevcuttur.