Kayıp Rıhtım Arşiv Forum

Kurgu Güncesi => Tartışma Platformu => Konuyu başlatan: Celebhol - 14 Ocak 2017, 20:10:01

Başlık: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Celebhol - 14 Ocak 2017, 20:10:01
Fantezi veya fantastik dediğimiz, özellikle Yüksek Fantezi kategorisi ile bayağı bir yayılmış olan türü hepimiz tanıyoruz. Elbette, içinde Game of Thrones veya The Witcher serileri gibi daha "gerçekçi" fantezi türleri de var fakat konumuz bu değil.

Sizce, fantastik eserlerde bilimsel öğelerin yeri ne kadardır ya da bu öğelerin varlığı hoşunuza gider mi? Örneğin, The Witcher serisinde büyüler vardır fakat mutasyonların yeri de büyüktür. Cadıların yanısıra bilim adamları da vardır. Sorum sadece bununla da sınırlı değil, büyülere bir nevi bilimsel bir temel katmak sizce iyi bir fikir midir? Örneğin, bir büyünün mutlak sıfır sıcaklığına inerek, hedeflediği alanda enerjinin varlığını imkansıza yakın kılan, termodinamik açıdan yok edici bir şekilde işlemesi; veya, hedefinin bedeninde dolaşan moleküllerden kimilerini yok ederek, onda bir etki göstermesi?

Bu tarz açıklamaların, fantastik kurgulara daha bir derinlik katacağı fikrindeyim. Bu açıklamalar olmadan da işlenebilir fakat insanın dünyayı algılayışı, belli kurallar düzenini saptamak ve bunları öğrenmek üstünedir. Bu örüntüleri tanıyarak, evrene bir anlam veririz. Bu yüzden, büyüler ve doğaüstü güçlerin -hepsinin olmasa bile- işleyiş mekanizmalarının bir kurguda açıklanması, daha anlaşılabilir bir dünya ve daha yakın gelen bir hikaye ortaya çıkaracaktır. Şu anda bildiğimiz bilimsel temellerden esin almasıysa, daha detaylı açıklamaları mümkün kılacaktır. Bunu yapmak daha zordur, ileride tutarlılık açısından sıkıntılar olmaması için iyi bir planlama gerektirir fakat bu çabaya değer olduğu kanısındayım.

Elbette, büyüler var olan bilimsel temelleri değiştirecektir. Sonuçta, büyüler yoluyla yapılan şey, bizim evrenimizden farklı şekilde işleyen bir evren oluşturmaktadır. Bu yüzden, büyülerin tamamen bizim evrenin kurallarına uymasını beklemek, büyülerin doğasıyla bir çelişki olur. Ancak, bilimsel temellerin hala bir esin kaynağı olması, dediğim gibi daha yakın ve detaylı açıklamaları mümkün kılacaktır.

Siz ne diyorsunuz?
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Guy Fawkes - 14 Ocak 2017, 20:34:52
Ben iki türü şöyle ayırıyorum; Fantazya ilkel, Bilim Kurgu modern. Yani daha açık olmak gerekirse Fantazya'nın daha eski, Orta Çağ diyebileceğimiz bir dönemi kapsarken, Bilim Kurgu'nun gelecek temalı kurmaca olduğunu düşünüyorum. Ben şahsen Fantastik kitaplarda Bilim Kurgu ögeleri aramam, bu yüzden bilim ile alakalı şeyler de okumak istemem. Fantazideki bilimin daha eski, yukarıda dediğim gibi ilkel, olmasını kabul edebilirim ama. Benim görüşüm bu yönde.

Edit: İmla.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: cankutpotter - 14 Ocak 2017, 20:43:59
Ortaçağvari fantastik eserleri çok sevsem de 21. yüzyıl benzeri bir evrende geçen bir epik fantastik eser çok ilginç olabilirdi, ki Barut Büyücüsü serisi gelişmeler için güzel bir örnek bence.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Tenekeci - 14 Ocak 2017, 22:09:36
Alternatif bilim severim... Yani bilim sistemi olmalı, ancak büyü gibi açıklanamaz olmamalı, kafada yaratılan o bilimi de bir şekilde açıklayabilelim kitapta verilen donelerle.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Lordmuti - 15 Ocak 2017, 09:51:22
Yeterince gelişmiş bir teknoloji, büyüden ayırt edilemez. -Arthur C. Clarke

Ben büyüyü bir pozitif bilim olarak görüp büyücüye de bilim insanı gibi bir rol veren eserleri seviyorum. Hatta yarın bir gün fantastik kitap yazacak olursam büyüyü bu şekilde ele alırdım.

Fayırbol atıyorum tarzı büyüyü seven de vardır, su moleküllerini oktagonal şekilde dondurup bir sürü minik prizma yaratarak gün ışığının yansımasını arttırdığı için tüm vampirleri bir anda yok ettim tarzı büyüyü seven de vardır.

Düşünsenize büyüyle iki üç tane otomatik taramalı tüfekli taret yaratıp onlar düşmanı oyalarken kaçmalı bir kitap olsa güzel olmaz mı? Büyülü hekırlarla büyüsüz hekırların savaşları falan olsa, kuantum bilgisayarları mesela kullanıp garip şeyler yapılsa. Anti-madde bükücüsü teröristler olsa. Ya da "rööö herkesi keseceğim üstlerine de işeyeceğim" iblisleri yerine büyüyle falan yan boyuttan gelmiş, dünyayı kendilerine göre terraform yapmaya çalışan iblisler olsa.[*]Fikirleri çalıp kitap yazabilirsiniz :D[/*]

Büyüye bilim gibi yaklaşılmasını seviyorsanız Rüzgarın Adı'nı okuyun, oradaki büyü sistemi çok iyi. Favori büyü sistemim bile olabilir yani bu sistem. Kitapları sevmemdeki en büyük neden buydu.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Bay_Karamsar - 15 Ocak 2017, 21:50:40
Kendi içinde tutarlı ve ikna edici olduğu sürece neden olmasın.

Ama aklıma gelen örnekler bir türlü soruya uygun değilmiş gibime geliyor. Yine de bahsetmeden geçmeyeyim.

Fantazyanın kendi gerçekliğinde, o an uydurulmadığını hissettiğimiz kurallara dayanan icatlar hoşuma gider. Arcturus'a Yolculuk tam olarak soruyu karşılamasa da aklıma gelen ilk örnekte o. Kendi evren ve varoluş teorisi merkezinde hayat enerjisini kullanarak yeni organlar ve yeni canlılar çıkabilmesi mümkündü. Ya da kendi evren yorumundaki zıtlıklara dayanarak uçan gemiler yapılabiliyordu. Kendi bilimimsi mantığında bir evren yaratınca, kendi gerçekliğimde gerçeküstü gelen ayrıntılar, o evren açısından bakınca mantıklı ve olabilire evriliyor.

Yine sorunun biraz dışına çıkan bir örnek daha vereyim. "Bir şeyin adını biliyorsan, ona hükmedebilirsin" mantığını ele alayım. Kısaca mucize yaratan büyülü sözler durumu. Büyülü sözlerin etki alanını sınırlayıp, gücün kaynağını sesin frekans gibi özelliklerinin nesneler ve canlılar üzerindeki etkisine dayandırılabilir. Sözcükleri bilmekle kalmayıp, telaffuzunun da önem arz ettiği kısıtlı ama ilginç sonuçlar çıkaran bir büyü sistemi tasarlanabilir. Suyu sözcüklerle buharlaştırmak ya da gelen okların ucunu ağırlaştırıp etkisiz kılmak gibi küçük mucizeler yaratan büyü sistemi mesela. Mekanik düzenekler sayesinde büyünün etki alanı ve yoğunluğu düzenlenebilir.

Hazır tekrar basılmışken, bilim kurgu içindeki büyüye örnek olarak Kaplan! Kaplan!'a da değineyim. İnsanların daha keşfedemedikleri özellikleri olduğu savına dayanarak kendini teleport etme özelliğini örnek verebiliriz. Bu özelliğin kullanım kısıtlamaları ve yeni yetenek sebebiyle toplumun sosyal yapısındaki değişime değinmesi sayesinde, romandaki insanların kendilerini ışınlayabilmeleri yapay gelmez.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Bay_Karamsar - 21 Ocak 2017, 17:58:41
Aklıma bir şey daha geldi. Örneği var mıdır yok mudur bilemedim. Yine de yazayım dedim:

Simyacılık temelli bir büyü sistemi olabilir mi acaba? Belli kimyasalları kolayca taşımayı sağlayan bir cihaz olsun. Gelektiği anda karışımlar yapıp, eldeki püskürtme mekanizmasından karışım boşaltılabiliyor olsun. Mesela kapıyı kırmak için dondurmak mı gerekiyor? Dondurucu sıvı için gerekli kimyasalların borular aracılığıyla bir bölmede birleşmesi sağlanır, sonra eldeki püskürtme mekanizmasıyla hedefin üstüne boşaltılır.

Teoride fena durmuyor gibi :hmm
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Rang Baru - 22 Ocak 2017, 00:38:24
Aklıma bir şey daha geldi. Örneği var mıdır yok mudur bilemedim. Yine de yazayım dedim:

Simyacılık temelli bir büyü sistemi olabilir mi acaba? Belli kimyasalları kolayca taşımayı sağlayan bir cihaz olsun. Gelektiği anda karışımlar yapıp, eldeki püskürtme mekanizmasından karışım boşaltılabiliyor olsun. Mesela kapıyı kırmak için dondurmak mı gerekiyor? Dondurucu sıvı için gerekli kimyasalların borular aracılığıyla bir bölmede birleşmesi sağlanır, sonra eldeki püskürtme mekanizmasıyla hedefin üstüne boşaltılır.

Teoride fena durmuyor gibi :hmm

Rüzgarın Adı kitabındaki büyü sistemi aslında simya temelli. Sempati dediğimiz şey simyadan evrilen bir sistem bildiğim kararıyla. Mesela oyuncak bebeklere iğne batırma falan gibi klasik cadılıkta da kullanıldığını görebiliriz. İki nesne arasında bir bağ kurup, enerjiyi manipule ediyorsun, yani bebeğe iğne batırdın mı, link kurulan kişi de sanki bıçak batırılmış gibi etkileniyor, arada da belirli bir miktar enerji kaybı  vs. olabiliyor. Yani bir entropi payı var diye düşünebiliriz. Sempatiyi biraz daha detaylandırıp, biraz ayar çekip dediğin gibi simyacılık temelli güzel bir büyü sistemi yapılabilir. Ama el püskürtme cihazı biraz daha teknolojik/kimyasal silah gibi duruyor. Tam olarak büyü sistemiyle bağdaştıramayız bence.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Bay_Karamsar - 25 Ocak 2017, 22:06:05
@Rang Baru: Olabilir. Amaç ortaya fikirler sunmak zaten.

Ted Chaing'in Geliş kitabındaki Yetmiş İki Harf öyküsü, büyü-bilim dengesi açısından ilgi çeken cinsten. Kabala öğretisiyle kutsal dili kullanarak nesnelere hareket kazandırmak ve bu sisteme dayalı bilimsellikte çalışmalarda bulunulması konuyla alakadar geldi.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Ozymandias - 26 Ocak 2017, 00:06:50
@Celebhol

Bahsettiğin fantezide bilimin yeri uzun süredir kafamı kurcalayan bir sorundu.  :yeho :yeho Bu konuyu gördüğüme memnun oldum. Fantezi dünyasında bunun yapılması tam anlamıyla mükemmele çok yakın olur. Sorun şu ki mükemmele çok yakın derecede bir kurguyu yapmak ancak bilge birisi tarafından tecrübe edilmiş ciddi bir emek ister. Bunun gibi bir kitapla karşılaşmadım hele ki edebiyat dünyasının fen dünyasına uzaklığını düşünürsek karşılaşacağımızı uzun süre düşünmüyorum. ''Breaking Bad''  dizisinin ufacık bir bütçeyle sayılı ve görsel olarak zevksiz oyuncularıyla efsanevi bir başarı yakalamasının sebebi dizide Kimyager abimizin kimyayı adeta Gandalf gibi içinden çıkılmaz durumları çıkılabilir hale getirmesi sayesindedir. Yani kimyager abimiz bilimi öyle bir kullanıyor ki bizim aklımızın bilgi eksikliği neticesinde düşünemeyeceği şeyleri düşünebiliyor adeta büyü yapıyor. İzlersen hayran kalacağının garantisini veririm.

@Bay_Karamsar

Zekandan ve yaratıcılığından etkilendim.  :shrlock Ses ile ilgili söylediklerin etkileyici yinede ses üzerinden yürümek başta güzel gözüksede sonradan yazarın başını içinden çıkılmaz durumlara sokacağı açık. Teoride güzel durun fikrin de çok farklı yaratıcı yinede o da uzun vadede çıkmaza girecektir.  :hömm:

@Lordmuti

Abi bahsettiğin şey ancak bir absürd komedi olabilir gibi geldi. Mantık çerçevesinden taşmadan bahsettiğin gibi bir eser yazmak imkansız.  :goth: :goth:
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Lordmuti - 26 Ocak 2017, 01:45:11
Elinden ateş topu atan adam mantıklı da taramalı tüfekli taret yaratan adam mı mantıksız? Yani termodinamik yasalarına ters iş yapmak mantık çerçevesinden taşmadı ama benim söylediklerim taştı öyle mi :D

Bence hayal gücüne ket vurmuşsun. Vurma. Çakralarını aç, daha çok eğlenirsin.

Tabancalı tüfekli büyücü örneği istiyorsan Kan Yemini diye bir kitap var forumda da tartışılmaya başlandı, okumanı öneririm.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Grayswandir - 26 Ocak 2017, 02:41:06
Tabanca tüfek demişken aklıma Amber Yıllıkları geldi (bkz: nickim). Fazlasıyla büyü içeren bir evren olmasına rağmen serinin ikinci kitabı konuyla biraz alakalı. Aşağısı çok büyük olmamakla birlikte spoiler.
Spoiler: Göster
Amber'de barut işlevsiz olduğu için silah kullanılamıyor. Corwin de Amber'de barut işlevi gören bir madde(jeweler's rouge denen, kuyumcuların cila için kullandığı demir oksitten oluşan bir toz) bildiği için ordusunu otomatik tüfeklerle silahlandırıp kimsenin beklemediği bir saldırı yapmayı planlıyor.


Adam 1972'de yazmış bunları, olur yani neden olmasın.

Yalnız büyüyle yaratma konusunda, eğer conjure olayını yaratılacak şeyi zihinde canlandırmak ile kısıtlıyorsak bu tür makineler çok hassas mekanizmalara sahip. Bir kılıç böyle değil mesela. Derin mekanik bilgisi ve konsantrasyon gerektirecek bir olay olur, yapılsa çok da güzel olur aslında. Ama sadece ateş topu yerine elinden turret çıkaran adam olursa yapmış olmak için yapılmış olur, pek bir keyfi de olmaz. Büyüyü bu kadar bilimle harmanlarsak büyü sistemini de ona göre değiştirmek lazım.

Bunu abartırsak bilim kurguya kayacak denebilir ama bunlar aslında birbirinden o kadar da ayrılamaz. En temel ayrım fantezinin mümkün olamayacağı düşünülen şeyleri konu aldığı söylenerek yapılabilir; fakat bu da bazı eserlerin bilim kurgu mu yoksa fantastik kurgu mu olduğunu tamamen okuyucunun kanaatine bırakıyor. Yazılanların bir gün gerçekleşebileceğini düşünüyorsanız bir bilim kurgu eseri okuyorsunuzdur, düşünmüyorsanız fantezi. Bence Dune buna çok güzel bir örnek mesela.

Çoğu eseri iki "tür"den birine yerleştirmek mümkün olsa da bunun sebebi daha çok yazarların tercihi. Kesin sınırlar çizip bunların dışına çıkmamaya çalışmak anlamsız olur. Okuduğumuz çoğu "bilim" kurgu romanında da çoğu şeyin nedeni ve nasılı pek açıklanmıyor takdir edersiniz ki, büyüden tek farkları nispeten aşina olduğumuz teknolojilerden yola çıkmaları. Bilim ve fantezinin tam ortasında duran bir eser okumak da gerçekten güzel olabilir.
 
Başlığı okuyunca aklıma ilk Kralkatili Güncesi gelmişti benim de, bahsedildiğini görünce sevindim. Belki çok derine inmiyor ama fazlasıyla keyifli yine de. Dresden Dosyaları da yine bu konuya daha gerçekçi yaklaşan eserlerden.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: yafeshan - 26 Ocak 2017, 12:01:18
Buyunun de bilim gibi kurallari teorileri olmali ama anlasilir sinirlar dahilinde. Eger sinirlarini ve yeteneklerini bilebiliyorsak okur bile kendi basina ustune teoriler olusturabilir, hem sistemi daha iyi anlamis olur hemde okudundan daha fazla zevk alir. 

Fanatigi oldugum Sanderson'dan ornek vereyim, Sissoylu serisinin uzay caginda gececek kismini da yazacagini yazar soyler yillardir, yillardir da okurlar acaba alomansi ve feruchemi ile isiktan hizli motoru nasil yapilir diye tartisir durur. Bunun ustune onlarca teori vardir, yazara sorar sonra teorilerini tekrar duzenlerler falan.

Bilimle buyunun ayni hikayede bulunmasindan ziyade buyunun de bir bilim dali gibi gorulup uzerinde dusunup arastirma yapilabilecek birsey oldugu fantastik kurgular benim icin en ideal olanlar. Elinden ates topu atiyor ama nasil, hava molekullerini mi kullaniyor, enerji nereden ve nasil geliyor, ates topu erine lazer benzeri daha yogun enerjili birsey olusturulabilir mi vb sorulara cevap bulabilmek daha hos olurdu.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Ozymandias - 26 Ocak 2017, 13:16:57
@Lordmuti

Elinden ateş topu atan mantıklı demedim. Bence değil.

@yafeshan

Büyünün de bilim gibi kuralları teorileri olmalı ve daha birçok söylediğine katılıyorum :aww. O zaman kanunlaşmış(gerçeklik) oluyor zaten fizik kanunları gibi. Eğer yazar fizik kanunları gibi büyüyü de aklımızın alacağı bir temel sisteme dayandırabilirse o kitap bizi zevkten uçuracaktır. Tek üzücü gerçek bunun başarması çok zor bir iş olması.  :inca :inca

Edit: Ekleme
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Alanna Mosnavi - 26 Ocak 2017, 14:12:47
@yasefhan

Ben büyünün her zaman gizemli kalmasını daha çok sevmişimdir. Kaynağını, nasıl uygulandığını ve yöntemlerini açık seçik bilseydik bilimden bir farkı kalmazdı çünkü. Büyüyü ilgi çekici kılan şey benim için açıklanamayan gizemli bir güç kaynağı olmasıdır.

Ama bu demek değildir ki büyünün kendi içersinde bir düzeni, sistemi olmayacak.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Ozymandias - 26 Ocak 2017, 14:24:31
@yasefhan

Ben büyünün her zaman gizemli kalmasını daha çok sevmişimdir. Kaynağını, nasıl uygulandığını ve yöntemlerini açık seçik bilseydik bilimden bir farkı kalmazdı çünkü. Büyüyü ilgi çekici kılan şey benim için açıklanamayan gizemli bir güç kaynağı olmasıdır.

Ama bu demek değildir ki büyünün kendi içersinde bir düzeni, sistemi olmayacak.

Bilmediğimiz şeyin varlığından bahsedemeyiz  :ne

Edit: Düzenleme
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: yafeshan - 26 Ocak 2017, 15:15:06
@Ozyandias & Alanna Mosnavi

Buyu sistemli ve kuralli olabilir ama su anki bilim seviyemizdeki yetersizlikler gibi buyunun de buyuk gizemleri olabilirdi. Ustune arastirdikca ortaya cikacak, insani heyecan krizine sokacak seyler bulunabilirdi. Yeni buyu kanunlari kesfedilebilir, yeni teoriler olsuturulup formuller uretilirdi. Buyu arstirmasi yapmak icin de illa buyucu olmaya gerek olmazdi. Bu tip sistemleri romanlastirabilmis az sayida eser zaten en sevilen kitaplar arasinda.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Ozymandias - 26 Ocak 2017, 15:22:53
@yafeshan

Katılıyorum. Bu kitaplardan yada serilerden bitmişleri varsa örnek verebilir misin okuyalım ?
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Fırtınakıran - 26 Ocak 2017, 15:30:11
Bir kişi dememiş ki "Diskdünya" diye.

Büyük Patlama ile açılış yapan serinin psikolojiye kadar el atması? Placebo etkisi ile büyüyü birleştirmesi?
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Lordmuti - 26 Ocak 2017, 15:47:57
Yaa bak hakikaten kafaloji :D Büyüye normalden çok farklı bir bakış var Diskdünya'da. Bazı büyüler büyü değil, karşındakini büyü olduğuna inandırdığın için çalışıyor vs. Cadılar büyülerini ellerinde ne varsa onunla yapabiliyorlar mesela, malzeme listeleri uyulması gereken şeylerden ziyade yol gösterici gibi :D

Bir de buhar devrimi dönemlerini anlatan kitaplarını çok merak ediyorum, teknolojiye de böyle güzel bir yönden bakıyordur Pratchett eminim ki.

Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Fırtınakıran - 26 Ocak 2017, 16:17:41
Science of Discworld diye ayrı serisi bile var :) Darwin, Arthur Nightingale, Ian Stewart ve Jack Cohen bu alt seride bizzat yer alıyor.

Konuyu açan kişinin sorusuna da kendi açımdan cevap vereyim,

Alıntı
Sizce, fantastik eserlerde bilimsel öğelerin yeri ne kadardır ya da bu öğelerin varlığı hoşunuza gider mi?

Yerinin ne kadar olacağına yazar karar vermeli. Ben bir okur olarak böyle kurgulardan keyif alıyorum, ama bu çok ciddi bir emek ve araştırma gerektiren de bir şey. O nedenle az ama öz örneklere sahip. Yapabilenler de usta isimler olduğu için okur olan beni fazlasıyla memnun ediyor.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Alanna Mosnavi - 26 Ocak 2017, 16:25:53
@Yafeshan

İşte o zaman büyü büyü olmaz bilim dalı olurdu ama. Büyü dediğimiz şeyin en önemli özelliği fizik/doğa kanunlarına bağlı olmaması değil mi zaten?
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Ozymandias - 26 Ocak 2017, 17:02:59
Yaa bak hakikaten kafaloji :D Büyüye normalden çok farklı bir bakış var Diskdünya'da. Bazı büyüler büyü değil, karşındakini büyü olduğuna inandırdığın için çalışıyor vs. Cadılar büyülerini ellerinde ne varsa onunla yapabiliyorlar mesela, malzeme listeleri uyulması gereken şeylerden ziyade yol gösterici gibi :D

Bir de buhar devrimi dönemlerini anlatan kitaplarını çok merak ediyorum, teknolojiye de böyle güzel bir yönden bakıyordur Pratchett eminim ki.



Bahsettiğin gibi ögeleri içeren bir eserde okuyucunun mantığını rahat ettirecek bir sistem kurmak imkansız görünüyor :hemk :hemk
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: yafeshan - 26 Ocak 2017, 17:19:20
Buyunun bilim dali gibi arastirmalara belirli kurallara bagli gelistigi en guzel ornek bence zaman carki. Bazi temel buyulerde oyle guzel aciklamalar yapiliyorki. Hem kullanicinin kapasitesine hemde zekasinin kivrakligina bagli. Bu yapidaki buyu sistemleri rothfuss ve sanderson kitaplarinda da var.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: estorn - 26 Ocak 2017, 18:16:00
Büyü ve bilimin iç içe ya da karşı karşıya olduğu eserler güzel olabiliyor. En azından ben fikri güzel buluyorum. Mesela yıllar önce Arcanum diye bir bilgisayar oyunu vardı, bir tarafta büyücü elfler, bir tarafta da bilimle uğraşan cüceler ve bu ikisi arasında şekillenen "steampunk" bir dünyası vardı. Gerçekten ilginç ve güzel bir atmosferi vardı oyunun. (Oynarsanız Tarrant'taki kütüphaneciyi asla öldürmeyin)

Bu konunun en güzel örneklerinden biri bence de Rüzgarın Adı. Sempati dışarıdan bakıldığında büyü gibi görünüyor ama aslında bir çeşit bilim. Bizim evrenimizdeki fizik kanunlarıyla uygulanması mümkün değil, ama kitabın dünyasında son derece tutarlı ve mantıklı. Patrick Rothfuss sempati sisteminden bahsederken bütün hesaplamaları yaptığını, kendisine bir tablo oluşturduğundan falan bahsediyor. Yani yazdığı hikayede sempatiyle ilgili herhangi bir şey olduğunda başvurabileceği "bilimsel" bir tablo var elinde, her şeyi hesaplayabiliyor. Bu da aslında gerçek olmayan bir şeye inanılmaz bir gerçekçilik katıyor. Rüzgarın Adı'ndaki isim konusu bugün bizim anladığımız anlamda "büyü"ye daha yakın diyebiliriz belki, ki bu da aslında pek orijinal bir fikir değil, önceden Yerdeniz Büyücüsü'nde işlenen bir konu. Ama Rothfuss'un bunu işleme tarzı olayı bir taklit olmaktan çıkarıyor.

Zaman Çarkı dünyasında da büyü önemli bir yer tutsa da özellikle serinin ortalarından itibaren bilim de kendini iyiden iyiye hissettiriyor. Ben de genel olarak "Büyü işte, yaptım oldu." yaklaşımından ziyade Zaman Çarkı gibi, Kralkatili Güncesi gibi, okuduğum kadarıyla Sanderson'un kurgularındaki gibi, büyünün de bir şekilde temellendirildiği eserlerden daha çok keyif alıyorum. "Kurguda gerçeklik değil gerçekçilik önemlidir." anlayışına inandığım için, bu durumun "gerçekçilik" kısmında epey etkili olduğunu düşünüyorum ("Gerçekçilik" anlayışını dünyamıza göre değil, kurgunun geçtiği dünyaya göre düşünmek lazım tabii).
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Grayswandir - 26 Ocak 2017, 19:07:07
Yaa bak hakikaten kafaloji :D Büyüye normalden çok farklı bir bakış var Diskdünya'da. Bazı büyüler büyü değil, karşındakini büyü olduğuna inandırdığın için çalışıyor vs. Cadılar büyülerini ellerinde ne varsa onunla yapabiliyorlar mesela, malzeme listeleri uyulması gereken şeylerden ziyade yol gösterici gibi :D

Bir de buhar devrimi dönemlerini anlatan kitaplarını çok merak ediyorum, teknolojiye de böyle güzel bir yönden bakıyordur Pratchett eminim ki.



Bahsettiğin gibi ögeleri içeren bir eserde okuyucunun mantığını rahat ettirecek bir sistem kurmak imkansız görünüyor :hemk :hemk


Yanlış anlamıyorsam bunun meali şu: "Okuyucunun kafası karışır". Neye dayanarak bu iddiada bulunulduğunu merak ediyorum. Anlatılan hikayenin önüne geçmeyecek, karman çorman ve okunamaz bir hale gelmeyecek bir sistem yaratılabilir. Elbette ustalık gerektiriyor ama neden imkansız olsun? Edebiyatta herhangi bir şeyin imkansız olduğu nasıl söylenebilir? Belki bu yolu tercih etmeyen kitaplar kadar rahat okunmaz ama zaten her eser de aynı okur kitlesine, aynı bilgi düzeyine, anlayışa hitap etmez. Fantastik kurgu okurken bir miktar zihinsel egzersizden keyif alacak da çok insan var.

Ki gerçekten, tekrar tekrar aynı konuya dönüyoruz ama, Rothfuss'un ustalığı bu işin nasıl yapılabileceğine dair bir ders niteliğinde resmen. Elbette bahsettiğimiz kadar yoğun bir bilimsel yanı yok, ama düşününce aslında çoğu okuyucu için pek de "intuitive" olmayan fikirler kitaba öyle yedirilmiş ki okurken fark etmiyorsunuz bile.
Başlık: Ynt: Fantezide Bilimin Yeri?
Gönderen: Ozymandias - 26 Ocak 2017, 23:29:50
Spoiler: Göster
Yaa bak hakikaten kafaloji :D Büyüye normalden çok farklı bir bakış var Diskdünya'da. Bazı büyüler büyü değil, karşındakini büyü olduğuna inandırdığın için çalışıyor vs. Cadılar büyülerini ellerinde ne varsa onunla yapabiliyorlar mesela, malzeme listeleri uyulması gereken şeylerden ziyade yol gösterici gibi :D

Bir de buhar devrimi dönemlerini anlatan kitaplarını çok merak ediyorum, teknolojiye de böyle güzel bir yönden bakıyordur Pratchett eminim ki.



Bahsettiğin gibi ögeleri içeren bir eserde okuyucunun mantığını rahat ettirecek bir sistem kurmak imkansız görünüyor :hemk :hemk


Yanlış anlamıyorsam bunun meali şu: "Okuyucunun kafası karışır". Neye dayanarak bu iddiada bulunulduğunu merak ediyorum.
Spoiler: Göster
Anlatılan hikayenin önüne geçmeyecek, karman çorman ve okunamaz bir hale gelmeyecek bir sistem yaratılabilir. Elbette ustalık gerektiriyor ama neden imkansız olsun? Edebiyatta herhangi bir şeyin imkansız olduğu nasıl söylenebilir? Belki bu yolu tercih etmeyen kitaplar kadar rahat okunmaz ama zaten her eser de aynı okur kitlesine, aynı bilgi düzeyine, anlayışa hitap etmez. Fantastik kurgu okurken bir miktar zihinsel egzersizden keyif alacak da çok insan var.

Ki gerçekten, tekrar tekrar aynı konuya dönüyoruz ama, Rothfuss'un ustalığı bu işin nasıl yapılabileceğine dair bir ders niteliğinde resmen. Elbette bahsettiğimiz kadar yoğun bir bilimsel yanı yok, ama düşününce aslında çoğu okuyucu için pek de "intuitive" olmayan fikirler kitaba öyle yedirilmiş ki okurken fark etmiyorsunuz bile.


Tabi hocam açıklıyım. Öncelikle sitem ettiğiniz mesajımda ki bahsi geçen Cadılar'ın büyülerini ellerinde ne varsa onunla yapabiliyorlar kısmı kişiyi dipsiz bir kuyuya sevk ediyor. Karşındakini büyü yaptığına inandırdığın için çalışıyor kısmı da bir büyü sistemi kurmak için çok dolaylı bir yaklaşım. İmkansız derken ise kişinin intutive olarak algıladığı birşeyin tersinin eylemleşeceği manasında diyorum. Yazdıklarıma yaklaşık basit bir şey söylemek gerekirse 'okuyucunun mantığını tırmalar' diyebilirim. En doğru yorumu yapmam için kitabı okumam gerekir ancak Lordmuti'nin yazdıklarından bu çıkarımı yapıyorum.