Konu: Jan Švankmajer

[Erymnys]

Jan Švankmajer (d. Prag, 4 Eylül 1934) Çek sürrealist sanatçı, animatör, film direktörü, yönetmen.

Uygulamalı Sanatlar Okulu'nda okudu. Daha sonra Prag Güzel Sanatlar Okulu'da kukla eğitimi aldı. 1964'deki ilk canlandırma filminde oyuncuları, maskeleri ve canlandırmayı birleştirdi. 1972'ye kadar düzenli olarak film üretti (14 kısa film). Resmî politikaya ters düştüğü için yıllarca film yapması engellendi. 1987'de ilk uzun metrajlı canlandırma filmi Alice'i gerçekleştirdi ve Berlin Film Festivali Gümüş Ayı ödülünü kazandı. Birkaç kısa metrajlı filmden sonra ikinci uzun metrajlı filmi Faust'u 1994'te gerçekleştirdi. Bu film gerçeküstücülerin "büyülü kenti" Prag'a bir saygı gösterisidir.

Filmografi
Dimensions of Dialogue
Otesanek Film AfişiApartman Dairesi
(Byt) 35mm / 13' 00" / S&B / Canlandırma 1968 / Çek Cumhuriyeti
Bohemya'da Stalinizmin Sonu (Konec Stalinismu V Cechach)
10' 00" / Renkli 1990
Daire (Byt)
13' 00" / S&B 1968
Diyaloğun Boyutları (Moznosti Dialogu)
35mm / 12' 00" / Renkli / Canlandırma 1982 / Çek Cumhuriyeti
Doğanın Öyküsü (Historia Natural)
09' 00" / Renkli 1967
Jabberwocky ya da Kukla Hubert'in Giysileri (Zvahlav, Aneb Saticky Slameneho Huberta)
13' 00" / Renkli 1971
Karanlık, Işık, Karanlık (Tma, Svetlo, Tma)
10' 00" / Renkli 1989
Leonardo'nun 72 Günlüğü (Leonarduv Denik 72)
12' 00" / Renkli 1973
Otesanek
35mm / 125' 00" / Renkli 2000 / Çek Cumhuriyeti
Punch ve Judy (Rakvickarna)
10' 00" / Renkli 1966
Vesaire (Et Cetera)
07' 00" / Renkli 1966
Zevk Komplocuları (Spiklenci Slasti)
35mm / 75' 00" / Renkli 1996 / Çek Cum.-İsviçre-İngiltere


 Ödülleri

Aparman Dairesi ile Mükemmeliyet Ödülü Brüksel - Büyük Ödül Oberhausen.
Diyaloğun Boyutları ile Altın Ayı Berlin,

Büyük Ödül, FIPRESCI Ödülü,

Festival Tarihinin En İyi Filmi Annecy,

En İyi Canlandırma Filmi, Kültür Vakfı Ödülü Melbourne.
Karanlık, Işık, Karanlık ile En İyi Kısa Film Onur Mansiyonu Berlin.
Otesanek ile Altın Kingsfisher, Don Kişot Ödülü,

Özel Mansiyon Pilsen.
Zevk Komplocuları ile Genç Jüri 1.lik ödülü, Locarno 1996


Resmi sitesi: http://www.jansvankmajer.com/

_____________________________________________________________________________________

Jan Svankmajer'i Faust filmiyle tanıdım. Hayatım boyunca yaşadığım en muhteşem film deneyimiydi diyebilirim. Muhteşem, çünkü öyle anlamak ne mümkün. Bugünün akılda soru işareti bırakan filmleriyle karıştırmamak gerek onun filmlerini. Onun filmlerinde soru işaretleri senaryo değil, filmin kendisidir; kullanılan dekorlardan geçen tek bir sözcüğe, orada bir köşede sesszice durduğunu sandığınız sandalyeye kadar herşey başlı başına çözmeniz gereken bir imgelemdir.

Tarif etmeye fazla da çalışmöamak gerekir bence zira sürrealizmin kendisi sözcüklerle tarif edilemeyecek bir akım. Sürrealizm!in ne olduğunu söyleyebiliriz ama Sürrealizm'in kendisini asla.

Youtube'da kısa film çalışmalarının pek çoğunu bulabilirsiniz. Başlangıç için tavsiyelerim "Food", "Faust", "Jabberwocky" ve "Dimensions of Dialogue"