Konu: Wattpad

[Guy Fawkes]

Kitabı yayımlayan yayınevi bunu hep yapıyor. Özellikle Wattpad'ten seçiyor. Kötü Çocuk falan onlarındı yine. Başka yayınevleri de var.

[okanakinci]

Bence de sansür çözüm değil, bu kitapların basılmasına engel olamayız ama şöyle bir şey olmalı bence: Kitapçılarda ve kitap satış sitelerinde +18 diye bölüm oluşturulmalı. Yetişkin olmayan kişilere bu tür kitapların satılması yasaklanmalı. Yetişkin birisi onun yerine bu tür kitapları satın alıp ona verirse çocuğu müstehcen yayının izlemeye/okumaya teşvik suçundan işlem yapmalı.

Ondan sonra da bu tip kitapların satışı bakın nasıl düşüyor. O zaman da bu tür kitapları basmamaya başlayacaklar. Buradaki durum aslında edebiyatın kapitalizme yenilmesidir. Amacı edebiyat ve sanat değil, sadece kâr etmek olan yayınevleri suçludur. Senin benim yazdığım kitabı basmıyorlar ama, hayatında doğru düzgün kitap okumamış, daha önce hiçbir yazarlık denemesi yapmamış, izlediği bir kaç porno filmi hayatın gerçeği sanan ergenlerin kitaplarını alıp basıyorlar ve ergenlere satıyorlar. bu kitaplar pornonun yazılı olan hali ve doğrudan çocuklara satılıyor.

[Grayswandir]

Kitaplara yaş sınırı konması mantıksız değil. Bir engelleme şeklinde değil ama yetişkin içeriğe dair bir ibare olabilir. Fakat sansür olmamalı, ne kadar kalitesiz olursa olsun. Zaten kitabın basılmasını engellemek gibi bir yola gidilmediği sürece -ki bu müthiş bir yanlış olur- çocukların bunlara erişimini kısıtlamak çok zor. Ailenin kontrol etmesi gerekiyor biraz böyle şeyleri tabii, ama açıkçası onlar bile bunu pek kontrol edemezler 2017 yılında. Uzak tutmak çok zor yani, çocuklar istediklerine ulaşıyorlar. Bunun yerine saçmalığın saçmalık olduğunu ayırt edebilecek eğitimi, kültürü kazandırmak gerekiyor. 13 yaşında biri o kadar da küçük sayılmaz, doğru yetiştirilirse neyin ne olduğunu rahatlıkla görebilirler.

[okanakinci]

Kitaplara yaş sınırı konması mantıksız değil. Bir engelleme şeklinde değil ama yetişkin içeriğe dair bir ibare olabilir

Film ve TV yayınlarında var. Kitaplarda neden olmasın? Bence yaşadığımız bu çağda ve içinde bulunduğumuz şu durumda kitaplara da yaş etiketi konulması düşünülmesi gereken bir şey.

[JCDenton]

Yaş etiketi gibi şeylerle çözülebileceğini sanmıyorum. Bunları yazan insanların yazdıkları şeyleri sorgulayabilecek akla gelmeleri lazım. Bunun içinde iyi bir eğitim ve bilinçlendirme gerek. Biz de ergen olduk ama böyle şeyler yazmadık.

[Celebhol]

Yaş sınırlaması denilen olay da sonuçta yine bir sansür. Sadece, sınırlandırılmış versiyonu; her yaşa değil, belli bir yaşa sansür uygulanıyor. Ekranlarda yaş sansürü olmasını da sorgulamak gerek. Norm diye, doğru olduğu anlamına gelmiyor (Bu dünyada yaygın olan her uygulama doğru değil sonuçta. Bunları sorgulayabilmek gerek). Kitapların televizyon ve sinemadan, pratik olarak çok büyük bir farkı var. Bu görsel ortamlarda, içerik sürekli olarak ortaya çıkıyor ve sayıca çok fazlalar. Bu yüzden ebeveynlerin takip etmesi zor bir durum. Bu nedenle, TV ve sinema gibi ortamlarda için yaş sınırlaması (sansürü) değil de, yaş önerisi getirilmesi mantıklı. Sadece bir tavsiye olarak. Önceden uyarabilir "13+ için tavsiye edilir," diye fakat sonuçta, bir insan, yaşı kaç olursa olsun, bir şeyi izleyecek kadar olgun olduğunu düşünüyorsa ve ebeveynleri de onun bu kararına güveniyorsa, bu bizim karışabileceğimiz bir iş değil. Devletin ve toplumun geri kalanı, bu durumda bir söz hakkına sahip olmamalı. Örneğin, ben 10-11 yaşında Jackass ve South Park gibi şovları izlemeye başladım fakat bunlara özenip, zararlı işlere kalkıştığım hiç olmadı. Benim yeterince olgun olduğumu düşünen ebeveynlerim de bir ses etmedi.

Cinsel içerikli şeyler için de aynı durum söz konusu. Genç insanlar cinsel içerikli şeylere elbette merak duyacak ve gençler arasında seks artık daha da yaygınlaşıyor. Bu konuda yapılması gereken, onları bu doğal ilgiden uzaklaştırmak yerine, bilinç aşılamak. Cinsel içeriklerin bastırılmaya çalışıldığı yerlerde değil de, cinsellik eğitiminin ve bunun bilincinin yaygın olduğu yerlerde, ergen hamileliğinin daha az olması da, bunun daha işe yarar olduğunu gösteriyor.

Bu konuda örneği verilmiş 'ahlak dışı' diye nitelenen kitapları seçmek ise, yine çocuk ve ebeveyni arasında olmalı. Kaldı ki, bu tarz sağlıksız görünümlü romantik ilişkilere sahip kitapların satmasının nedeni, kitapların kendileri değildir. Gençler bu tarz kitaplara yöneliyorlarsa, bu demektir ki, toplumda ve kültürde, onları bu içeriğe yönelten sebepler vardır. Kitaplara bir sansür türü getirmek, bu sorunu ortadan kaldırmayacaktır. Bu sorunun asıl sebepleri ortadan kaldırılınca -ki burada girmeyeceğim bu sebeplere- bu kitaplar zaten satmayacaktır. Tam aynı durum olmasa da, zamanında ABD'de video oyunlarını sansürlemeye çalışanlar da çok oldu çünkü şiddet olaylarıyla bağlantılı olduklarını düşünüyorlardı. Ancak, arada bu nedensellik bağlantısını kurabilen pek bir çalışma çıkmadı. Yani, şiddetin asıl sebebi oyunlar değil, başka bir şeydi. İnsanlar daha çok göz önünde olduğu ve değiştirmesi daha kolay göründüğü için, bu tarz ortamlara sarmayı tercih ediyor elbette. Asıl sorunun sebeplerine inmek çok daha zor ve herkesin harcı olan bir şey değil (aslında olması gerek).

Kitaplarda bu yaş önerisinin de olmaması gerektiğini düşünüyorum çünkü kitaplar, özgürlük ortamlarıdır. Kitaplarda ne tarz olursa olsun bir sınırlama ortaya çıktığı zaman, o toplumda bir şeyler çok yanlış gidiyor demektir. Pratik olarak farkını da belirttim. Ebeveynlerin takip etmesi daha kolay bir şey. Ek olarak, çocuklar bir bilince sahipse, kötü içerikli kitapları zaten okumak istemeyeceklerdir. Yani çocuğu sınırlandırmak yerine, onu bilinçli yetiştirmek gerek. Bir ebeveyn olarak, çocuğu sözlü veya fiziksel şiddet ortamında büyütür, cinselliğini bastırır ve kadın-erkek ilişkileri hakkında çarpık bir dünya görüşü aşılarsanız, çocuk da gidip bu tarz kitaplara ilgi duyacaktır. Sorun kitaplarda değil, sizdedir, ancak bunu kabullenmek kolay değil tabii ki. Bunlar yapılmasa bile, gençlik deneme-yanılma yolunun çok fazla görüldüğü bir dönemdir. Onların bu ilgilerini zorlamayla bastırmak yerine, öğrenmeleri için fırsat verilmeli.

Mark Twain'in çok bilindik ve güzel bir lafı var bu durum için. "Sansür, bir bebek çiğneyemiyor diye, bir yetişkine, biftek yiyemeyeceğini söylemektir." Elbette, bu söz, değindiğim noktaların sadece bir kısmını kapsıyor ama sert de olsa, yerinde bir mesaj iletiyor. Bir kişi, başka bir insanın -kaç yaşında olursa olsun- ne yapacağı hakkında bir sınırlama teklif etmeden önce, iki değil, beş kere düşünmeli. Özgürlükler, üstünde bu kadar kolay oynanabilecek şeyler olmamalı.

[Mr.Sakal]

Yalnız yaş sınırı getirmek çok kötü sonuçlara yol açabilecek bir fikir. Birçok kitap yaş sınırı yüksek olduğundan çevrilmez, yayınevleri filmlerdeki sansürlü dublajlar gibi sırf yaş sınırı yükselmesin diye birçok sahneyi çevirirken keser, yurtdışındaki yayıncılar ve Türkiyede ki yayıncılar bir kitabı yayınlamak için yazarlara yaş sınırına uygun yazma sınırı koyar ve bunun benzeri birçok şey. Oldukça riskli bir fikir bu.

Beyaz Laleyi çocukların okuduğu ülkede, yapılması garip kaçacaktır. Beyaz Laleyi ortaokulda okumuştum hala unutamadım kitaptaki bazı bölümleri. Wattpaddeki kitapların içeriği daha kapaklarından belli oluyor zaten, ebeveynlerin biraz daha dikkatli olması gerekiyor sadece. Sıkıntı olanlar gizli hançerler.

[Grayswandir]

Yaş sınırlaması denilen olay da sonuçta yine bir sansür. Sadece, sınırlandırılmış versiyonu; her yaşa değil, belli bir yaşa sansür uygulanıyor.

Arada ciddi bir fark var. Bu durumda mevzubahis içerikte herhangi bir değişiklik olmuyor, ya da yayınlanmasına kısıtlama getirilmiyor. Zaten yaş sınırının da pratikte çoğu zaman ebeveynlere bir uyarı olmaktan başka bir işlevi olmadığını düşünürseniz, şu anda uygulanan şey bahsettiğinizden pek farklı değil.

Kitaplarda da aynı şekilde, kitapların özgürlüğüne bir halel getirmiyor bu. Ben de çok gerekli olduğu kanısında değilim ama içeriği kısıtlamadığı sürece pek sorun da görmüyorum. En sonda paylaştığınız söz bence tam da söylediğimiz şeyi destekler nitelikte aslında. Biftek satmayı yasaklamayalım, rahatsızlık yaratıyorsa sadece bebekler çiğneyemez diye uyarı koyalım diyoruz.

Öte yandan dediğim gibi, çok gerekli ya da faydalı olduğunu düşünmüyorum zaten böyle bir sistemin. Örneğin filmlerde uygulanan şekli aile özel olarak kontrol etmiyorsa tamamen işlevsiz neredeyse. Ben istediği filmi yaşından dolayı izleyemeyen bir genç görmedim. Gerçi 18 yaş sınırına diğerlerinden biraz daha çok dikkat ediliyor, ama yine de isteyen ulaşır. Uyarı koysak da koymasak da buna engel olunamadığı için, aynı zamanda da engellemenin bir çözüm olacağına inanmadığım için çocuklara kendileri doğru kararı verebilecek bilincin kazandırılması gerekiyor. Ama yine de yetişkin içeriğe dair bir uyarıyı sansüre her zaman tercih ederim, pek zararı yok bence.

[Old Fat Gil-Galad]

Platform fikir olarak gerçekten harika ama " belki sadece ülkemizde"  kullanım olarak çok kötü. Yaş sınırı kesinlikle getirilmeli diye düşünüyorum. Hem yazarlar için hem de okuyucular için. Geçenlenlerde kiralık aşk isimli dizinin fan kurgusu adı altında yazılmış iğrenç bir sex hikayesi gördüm. Yazar 15 yaşında bir kız ve hikaye bizarre denebilecek seviyede uçuk ve iğrenç. Bu diziyi takip eden kitlenin büyük bir çocuğunlu ergenliğe yeni girmiş çocuklardan oluşurken böyle bir hikâyenin, her yaş aralığı için bu kadar kolay  ulaşılabilir bir platformda olmasını doğru bulmuyorum. Özellikle Türkiye'de. Fantastik romanlarda da,yukarıda arkadaşların  dediği gibi,okumak için güzel bir hikaye arıyorsanız baya bir uğraşmanız gerek. Eğer hikaye yazıyorsanızda pazarlama taktiği olarak bolca ergen aşk üçgeni yaratmanız gerek. Kayıp Tanrıça isimli bir seri var ve sanırım kitap olarakta basıldı. Yazar açıklamda " bu kitapta aşk üçgeni dörtgeni beşgeni hatta altıgeni bulunmaktadır. Bu yüzden esas kıza o****u ve benzeri şeyler söylemeyin eğer hoşunuza gitmiyorsa okumayın" diye açık açık yazmıştı ve baya bir kitleye ulaşmıştı. Demek istediğim içinde aşk varsa ve yazım tarzınız okunabilir seviyede ise yüksek okuyucu kitlelerine ulaşabilirsiniz.  Kendimi geliştirmek adına bende bolca yazıyorum "yayınlamadan" bu konuda da baya kullanışlı.

[Celebhol]

Yaş sınırlaması denilen olay da sonuçta yine bir sansür. Sadece, sınırlandırılmış versiyonu; her yaşa değil, belli bir yaşa sansür uygulanıyor.

Arada ciddi bir fark var. Bu durumda mevzubahis içerikte herhangi bir değişiklik olmuyor, ya da yayınlanmasına kısıtlama getirilmiyor. Zaten yaş sınırının da pratikte çoğu zaman ebeveynlere bir uyarı olmaktan başka bir işlevi olmadığını düşünürseniz, şu anda uygulanan şey bahsettiğinizden pek farklı değil.

Kitaplarda da aynı şekilde, kitapların özgürlüğüne bir halel getirmiyor bu. Ben de çok gerekli olduğu kanısında değilim ama içeriği kısıtlamadığı sürece pek sorun da görmüyorum. En sonda paylaştığınız söz bence tam da söylediğimiz şeyi destekler nitelikte aslında. Biftek satmayı yasaklamayalım, rahatsızlık yaratıyorsa sadece bebekler çiğneyemez diye uyarı koyalım diyoruz.

Öte yandan dediğim gibi, çok gerekli ya da faydalı olduğunu düşünmüyorum zaten böyle bir sistemin. Örneğin filmlerde uygulanan şekli aile özel olarak kontrol etmiyorsa tamamen işlevsiz neredeyse. Ben istediği filmi yaşından dolayı izleyemeyen bir genç görmedim. Gerçi 18 yaş sınırına diğerlerinden biraz daha çok dikkat ediliyor, ama yine de isteyen ulaşır. Uyarı koysak da koymasak da buna engel olunamadığı için, aynı zamanda da engellemenin bir çözüm olacağına inanmadığım için çocuklara kendileri doğru kararı verebilecek bilincin kazandırılması gerekiyor. Ama yine de yetişkin içeriğe dair bir uyarıyı sansüre her zaman tercih ederim, pek zararı yok bence.

Uyarı niteliğinde olabilir ama bu ülkede yaşamak, insanı sansür konusunda paranoyak etmiyor da değil Ülker reklamı gibi bir şey yüzünden bile çıkan tartışmaları gördük hepimiz. Ben, kendi yazdıklarımdan dolayı, bu durumdan çok rahatsızım çünkü tutuklanma riski yüzünden, belli bir derece de olsa, oto-sansür uygulamak zorunda kalıyorum. Ancak, yine de bu bir garanti sağlamıyor. Kendimi geçtim, büyük yazarlar ve şairlerden de, TC hayatı boyunca sansürlenen pek çok kişi oldu. Açıkçası, ben bu topluma ve devlete herhangi bir sınırlama konusunda güvenmiyorum çünkü bir uyarı veya yönlendirme niteliğini aşıp, başkasının hakkına tecavüze dönüşmesi çok kolay oluyor her şeyin.

Öte yandan, Recep İvedik gibi bir filme bir sürü çocuk gidiyor. Elbette, bu sığ bir kültürün ürünü olan bir film ve izlenmesinin çocuklara hiç bir yararı olmayacak. Ancak, yine de bir uyarıdan öte bir şey konulması gerektiğini düşünmüyorum.

Sınırlı sansür dediğim, uyarı niteliği taşıyan uygulamalar değil. Doğrudan yasaklayan ve hatta bir arkadaşın önerdiği "Yetişkin aracı olursa, o da ceza alsın," türü uygulamalar.

Son olarak, dediğiniz gibi, zaten çoğu durumda işe yaramıyor. Kitap konusunda ise -bir önceki mesajımdaki sebeplerden dolayı- gereği yok. Bilinçlendirme, her türlü daha pratik bir çözüm.

[Fırtınakıran]

Ne yaş sınırı, ne de sansür çözüm. Problemin kendisi muhakeme gücü elinden alınmış çocuklar ve buna hiç sahip olmamış yetişkinler.

Siz insanlara sadece iyiyi göstererek onlara çok büyük kötülük edersiniz ancak. Çünkü gün gelip kötü olan karşılarına çıktığında onu iyiden ayırt edemeyeceklerdir. Zararlıyı zararsızdan ayırt etme kabiliyetine sahip olmayacaklardır.

Tam da bu nedenlerle sansür ya da sınırlama daha çok sansür ya da sınırlama doğuracak ama problem hep orada kalacaktır. Düzelme olmayacak. Çocuklarımıza ve hatta toplumun çok büyük bir kısmına "muhakeme" yetisi kazandırılmalı. Güdük kalmış bu yönleri geliştirmeli.

Şimdi bizler burada yazılan kitaplara/öykülere baktığımızda neyin yanlış olduğunu biz görüyoruz, ama onlar görmüyor, değil mi? Bu yanlışı görebilmeleri sağlanmalı. Bunun yolu yasak değil.

Yetişkinler bu çocuklardan çok daha önce muhakeme gücüne geliştirilmeli ayrıca. Çünkü kaçı çocuklarının ne okuduğuna bakıyor? Kaçı kitap okuyor? Daha da vahimi (hadi gerçekçi olalım), kaçı çocukların bunu okuduğunu bilse bile umursuyor?

Arkadaşlar, aileler sizin kadar endişelenmiyor. Yukarıda Recep İvedik örneği verilmiş, aileler çocuklarını o filme göndermede hiçbir sorun görmüyor.

Türkiye'de çocuk sahibi olmak bir görev, toplumsal bir baskı. Gerçekten çocuk isteyerek sahip olan kişilerin sayısı ne kadardır? Dahası, çocuklarına tapan anne ve babaların da yukarıda saydığım konuda eksik olduğunu uzun zamandır gözlemliyorum.

Son olarak,

Özellikle ülkenin kadınları eğitimsiz kaldığı sürece biz bu çocuklar için endişe duymaya devam edeceğiz. Bu bir kısır döngü. Neden mi? Çok klişe olacak ama,

"Bir erkeği eğitirseniz bir adamı eğitirsiniz. Bir kadını eğitirseniz, bir kuşağı eğitirsiniz" - Brigham Young

Bugün bu konuları konuşuyor olmamızın en büyük nedeni tam olarak bu. Kısır döngüden çıkabilmenin yolu da yasaklar değil.

Bu çocukların maalesef anneleri de (ve babaları da) bu gibi yazılarda aslında çok ciddi bir sömürünün olduğunun farkında değil. Hatta yazarları da değil.

Muhakeme kabiliyetini kazandırmak. (Bence) İşte bütün mesele bu.

[Old Fat Gil-Galad]

 

Ne yaş sınırı, ne de sansür çözüm. Problemin kendisi muhakeme gücü elinden alınmış çocuklar ve buna hiç sahip olmamış yetişkinler.

Siz insanlara sadece iyiyi göstererek onlara çok büyük kötülük edersiniz ancak. Çünkü gün gelip kötü olan karşılarına çıktığında onu iyiden ayırt edemeyeceklerdir. Zararlıyı zararsızdan ayırt etme kabiliyetine sahip olmayacaklardır.

Tam da bu nedenlerle sansür ya da sınırlama daha çok sansür ya da sınırlama doğuracak ama problem hep orada kalacaktır. Düzelme olmayacak. Çocuklarımıza ve hatta toplumun çok büyük bir kısmına "muhakeme" yetisi kazandırılmalı. Güdük kalmış bu yönleri geliştirmeli.

Şimdi bizler burada yazılan kitaplara/öykülere baktığımızda neyin yanlış olduğunu biz görüyoruz, ama onlar görmüyor, değil mi? Bu yanlışı görebilmeleri sağlanmalı. Bunun yolu yasak değil.

Yetişkinler bu çocuklardan çok daha önce muhakeme gücüne geliştirilmeli ayrıca. Çünkü kaçı çocuklarının ne okuduğuna bakıyor? Kaçı kitap okuyor? Daha da vahimi (hadi gerçekçi olalım), kaçı çocukların bunu okuduğunu bilse bile umursuyor?

Arkadaşlar, aileler sizin kadar endişelenmiyor. Yukarıda Recep İvedik örneği verilmiş, aileler çocuklarını o filme göndermede hiçbir sorun görmüyor.

Türkiye'de çocuk sahibi olmak bir görev, toplumsal bir baskı. Gerçekten çocuk isteyerek sahip olan kişilerin sayısı ne kadardır? Dahası, çocuklarına tapan anne ve babaların da yukarıda saydığım konuda eksik olduğunu uzun zamandır gözlemliyorum.

Son olarak,

Özellikle ülkenin kadınları eğitimsiz kaldığı sürece biz bu çocuklar için endişe duymaya devam edeceğiz. Bu bir kısır döngü. Neden mi? Çok klişe olacak ama,

"Bir erkeği eğitirseniz bir adamı eğitirsiniz. Bir kadını eğitirseniz, bir kuşağı eğitirsiniz" - Brigham Young

Bugün bu konuları konuşuyor olmamızın en büyük nedeni tam olarak bu. Kısır döngüden çıkabilmenin yolu da yasaklar değil.

Bu çocukların maalesef anneleri de (ve babaları da) bu gibi yazılarda aslında çok ciddi bir sömürünün olduğunun farkında değil. Hatta yazarları da değil.

Muhakeme kabiliyetini kazandırmak. (Bence) İşte bütün mesele bu.

Katılıyorum fakat yaş sınırı yada sansür vb mutlak bir çözüm olarak değil geçici bir çözüm olarak getirlmeli. Çünkü çocukların muhakeme yeteneği gelişmeden önce bu tarz şeylerin bu kadar ulaşabilir olması bence onları olumlu yönde etkilemeyecek bilakis daha kötü durumlara sebebiyetverecektir. 

[mit]

Ben de bir sürü şey yazacaktım ama Hazal öylr farklı bir açıdan yaklaşıp, öyle doğru bir yorumda bulunmuş ki uzun uzun düşündüm bu konuyu tekrar. Büyük bir bölümüne de çok hak verdim.

Sansür ve yaş sınırı sadece o kitaplara olan ilgiyi arttırır, başka bir işe de yaramaz. Yasak olan daima daha çok ilgi çeker. Önemli olan gerçekten de bilinçlendirme ve eğitim. Diğerleri sadece geçici çözümcükler olarak kalıyor.

[Tobizume]

  Bahsedilen Wattpad kitapları çöp düzeyinde olabilir ama bu basılmaması gerektitği anlamıa gelmemelidir. Hepimiz ilk okumaya başladığımız zamanlarda bu tarz düşük seviyeli eserlerle başlamışızdır, mesela ben Alacakaranlık ve Metal Fırtına serileriyle başlamıştım okumaya ama şu an bu kitapları bedava verseler almam. Kendi çapımda, kaliteli olduğunu düşündüğüm bir okuma zevki geliştirdim ve uzun bir süredir okuduğum hiçbir kitaptan pişman olmadım.

  Yeni neslin yapması gerekende bu, biraz kötü kitap okuduktan sonra kendi okuma zevklerini geliştirip kaliteli eserleri okumaya başlamak olacaktır. Eğer yukarıda Hazal ablanın da değindiği gibi gençleri kötüden uzak tutmaya çalışıp bir anda eline Suç ve Ceza verip "Al çocuğum kitap bu. Oku bunu." derseniz bu toplum cahil kalmaya devam edecektir.
 
  Ayrıca yaş sınırlaması isteğine değinmem gerekirse, bu işler ilk başta bu kitaplar çocuklarımıza uygun değil "Yaş sınırlaması getirelim." diye başlar sonra bu kitaplar tüm vatandaşlarımız için sakıncalı denip "Bu kitabın basımını yasaklayalım." diye devam eder ve en sonunda da ya 1984'deki gibi kitaplar yeniden yazılır  ya da Fahrenheit 451'deki gibi kitaplar tamamen ortadan kaldırılır.