Konu: Dr. Jekyll ve Mr. Hyde - Robert Louis Stevenson

[Denaro Forbin]

Konusu: Viktorya Dönemi'nin ahlakçı paranoyasının insan bilincinde yarattığı yarılmayı yansıtan heyecan yüklü bir başyapıt...

Bilinmeyeni kurcalayan ve vücut kimyasının insan psikolojisi üzerindeki etkisi üzerine içerdiği hayal gücüyle yüz yıl öncesinden geleceğe bakabilen bir eser...

Dr. Jekyll ve Mr. Hyde, bir insanın ruhundaki iki farklı kişiliğin; iyinin ve kötünün etkileyici ve heyecan yüklü çatışmasını anlatıyor. Öykünün ürpertici gizemi ve bir adamın ikili doğasının zeki ve hassas biçimde portrelenmesi, Stevenson'ın yüz yıl sonra bile bizleri eksilmeyen bir dehşet ve duygusallıkla etkileyen çok büyük ve usta bir yazar olduğunu ortaya koyuyor.

Yorumum: "İnsanların mayasında bir miktar iyilik ve bir miktar da kötülük bulunmaktaydı."

İlk olarak çizgi romanını okumuştum, Stevenson'ın bir klasik haline gelen Dr. Jekyll ve Mr. Hyde'inin. Hatta şurada birkaç bir şey söylemişim hakkında.

Yani demem o ki, konuya çok yabancı sayılmazdım ve sonunu bildiğim bir şey okuyacaktım. Fakat bu durum bende herhangi bir isteksizlik doğurmadı. Kitabını okuduktan sonra daha bir sevdim, insanın doğasının derinlerine inen bu hikayeyi.

Buradan sonrası içerik hakkında bilgi içermektedir.

Mr. Richard Enfield ve Avukat Mr. Utterson'ın konuşmalarıyla başlıyor kitap. Enfield, Utterson'a gizemli bir adamdan bahsediyor ve bu durum Utterson'ın ilgisini çekiyor. Araştırmaya koyulan Utterson, yakın dostunun gizemini ortaya çıkarıyor.

İnsanın iyi ve kötü yönlerinin aynı bedende değil de, farklı bedenlerde tezahür edilmesi gerektiği inancını taşıyan bir bilim adamının, çeşitli araştırmalar sonucunda bu hayaline kavuşması üzerine kurulu bu kitap. Dr. Jekyll bu hayalini gerçekleştirdikten sonra hayatı tepe taklak oluyor. İlk zamanlarda her şey iyi giderken, işler zamanla rayından çıkıyor ve geri dönülemeyecek bir noktaya varıyor. Kendi kişiliğinin şeytani tarafını farklı bir bedene yüklemeyi başaran Jekyll, saf kişiliğinin altında ezilmeye başlıyor.

Hyde adındaki, ilk görüşte herkesi tiksindiren kötü kimliği zamanla kontrol edilemez oluyor ve hatta bir cinayet işliyor, bunun vicdan azabını duymaksa Jekyll'a düşüyor. Bir süre sonra Jekyll'ın bedeni güçsüzleşiyor ve sonsuza dek sürecek olan evrim gerçekleşerek istemsiz bir şekilde Hyde'a dönüşüyor. Yaptıklarının cezasını ödemek istemeyen Hyde ise intihar ediyor ve böylece olay kapanıyor.

Kitap kısacık zaten ve oldukça da kolay okunuyor. Birkaç kelime ve çeviri hatası dışında da pek fazla kusuru yok. Ama yayınevi İthaki olunca bunları da nazar boncuğu niyetine iliştiriveriyoruz hemen yanına.

Stevenson'ın, iyi ve kötü kavramlarını adeta mercekle incelediği bu kitabını okuyunuz.

[Solinari]

Küçükken okumuştum bu kitabı, ilginç geldiğini ve çok beğendiğimi hatırlıyorum ama ayrıntıları çok hatırlayamıyorum. Elime geçerse bir daha okurum ama.İnce ve akıcı bir kitaptı.

[Auguste Dupin]

Viktorya dönemini adeta Alman dışavurumcu estetiğiyle gözlerimizin önünde canlandıran müthiş bir eser bu. Bu kısacık novellanın yazımı 2 koca yıl sürmüş ve kaynağı da Stevenson'ın karısının onu yarısında uyandırdığı süper bir kâbusmuş.

Ben okurken şunu dinlemeyi çok seviyorum, tavsiye ederim: https://www.youtube.com/watch?v=k_53LEwnGXU

Alman dışavurumculuğu filan dedim fakat eser bu dönemden çok daha önce kaleme alınmış elbette. Yine de tıpkı Shakespeare'in III. Richard'ı gibi içinde dışavurumcu sahneleme için harika bir malzeme barındırıyor. Romanın olayı zaten tam da o içindeki kötülüğü dışa vurmak olunca. Hele ki Viktorya dönemi ahlakında üzeri örtülmüş, dışa vurulmayı bekleyen neler olduğunu düşününce.

Ayrıca Dr. Jekyll ve Mr. Hyde deyince hemen aklıma gelen bir harika iş daha var ki, çocukken ne zaman izlesem ödümü kopartan ama yine de zevkle izlediğim bir Looney Tunes bölümü, Hyde and Go Tweet: http://www.ebaumsworld.com/video/watch/82131146/



Zaten bu dahil bu dönem yapılmış çizgi filmlerin neredeyse tamamı dışavurumcu biçimler içeriyor. O tabiatlarını yansıtan abartılı tipler, eğri büğrü tekinsiz evler filan sizce de harika değil mi ya?
Alman Dışavurumculuğundan aldığım tadı hiçbir şeyden almadım. Belki bilardo... Ama yok ya Alman Dışavurumculuğu daha güzel.

[mit]

Hahaha! Bu çizgi-film gerçekten çok iyiydi yahu Sayenizde bir anda geçmişe gittim, iyi hatırlattınız vallahi. Aklınıza sağlık.

Dr. Jekyll ve Mr. Hyde'la ilk tanışmam TRT'nin (başka televizyon kanalı yoktu zaten) zamanında yayınladığı siyah-beyaz klasikler sayesinde olmuştu. O filmi izlerken ne kadar çok korktuğumu hâlâ hatırlıyorum. Ama yine de merak eder, izlerdim.

Bunu yazınca da aklıma Clementine geldi. Onu da korka korka izler, meraktan da bırakamazdım. TRT'nin bize kastı varmış anlaşılan o  zamanlar

[TheWalkingIdeas]

     Bu kadar klasik bir eseri bu kadar geç okumama ben de şaşıyorum. Bir çırpıda okudum. Çok bilindik bir eser olduğu için defalarca spoilera maruz kalmıştım. Yani okumaya başladığımda beklediğim bir şeyler vardı. Aklımda canlanan şey Marvel'ın Hulk karakteriydi. Yanlış bilmiyorsam bu eserden esinlenilmiş.

    Çok akıcı bir anlatımı var. Başlarda bir dedektiflik öyküsü gibi başlıyor. Kitabın son bölümüne değin de bu şekilde ilerliyor. Bir avukat olan Mr.Utterson'ın dilinden anlatılıyor olaylar. Son bölümde ise Dr.Jekyll'in kendi ağzından durumu dinliyoruz. Benim en sevdiğim yer burası oldu. Kitabın arkasında "Viktorya Dönemi'nin ahlakçı paranoyasının insan bilincinde yarattığı yarılmayı yansıtan heyecan yüklü bir başyapıt..." diye tanımlanmış. Eserin yazıldığı dönem 1850-1900 arası dönem. Ben yaşadığım toplumdan çok da farklı görmedim. 150 yıl öncesinde yazılan bu eserin anlatımı için "dönemin ahlakçı paranoyası" denmiş, bizdeki tek fark buna "mahalle baskısı" diyor olmamız. Toplum olarak 21.yy'da yaşadığımız tam bir muamma. Bilmem sizler ne düşünüyorsunuz.

     Bu klasikleşen eseri okumanızı tavsiye ederim, bir oturuşta bitecek bu eser vaktinizi almak yerine gününüzü anlamlı kılacaktır.