Konu: İdeal Şehir’de Üç Unsur

[Bozhermes]

1)  Yeşil alan ön planda olmalı. Mutlaka ama mutlaka yeşil alan olmalı zira hayat topraktadır. Yaratıldığımız toprakla bağımız koparsa ölümüzü bile kabul etmeyebilir toprak. Mesela, dünyanın en büyük ve gelişmiş ülkelerinden biri olan ABD’nin İstanbul’u olarak adlandırılabilecek New York’a bağlı Manhattan Adasındaki dev yeşil alan, dünyanın hiçbir yerinde yoktur. Aynı şekilde toprakları birkaç adadan oluşan ve nüfusu bizden fazla olan Japonya’daki yeşil alanlar ülkenin büyük bir bölümünü kaplamaktadır. Nihayetinde nefes alabilmenin en önemli kayağı olan yeşil alansız bir şehir, bildiğin cehennemdir. Ne yazık ki son 10-15 yıldır yakılarak, imara açılarak, rant kaynağı olarak kullanılan ve siyasete kurban edilen yeşil alanlarımızın yok olması bizim de yok olmamızla sonuçlanabilir. Acilen önlem alınmalı ve “yaş kesen baş keser” sözü düsturumuz olmalıdır. Bu konuda en büyük hata basiretsiz yöneticilerdedir. Bir ormanlık alan yakıldığında yakanı cezalandırmak yerine imara açan çıkarcı zihniyet yok edilmelidir.

2)  Tarihi dokunun tahrip edildiği şehirlerde ruh ölür. Şehrin ruhu tarihte yaşar. Ama sen tutup restore edeceğim diye saçma sapan işler yaparsan, tarihi yapıya plastik pencereler takarsan, Şile Kalesi’ni Sünger Bob adlı çizgi film karakterine benzetirsen, İstanbul siluetini bozacak rant kaynağı gökdelenlere izin verirsen o şehri göm gitsin demektir. Tarihi korulardaki konakları vb yakarak oraları imara ve ranta açarsan, bu durum vatana ihanetle eş değer olmalıdır. Elin adamı dört tane taşı var ve gözü gibi bakarken,(İngiltere-Stonehenge) her karışından tarih fışkıran Anadolu’muzu, İstanbul’umuzu korumuyorsak bunda hepimizin suçu ve sorumluluğu vardır.

3) Kültür ve sanat etkinlikleri, bir şehrin yaşamasını devam ettiren olmazsa olmaz unsurlardandır. Müzeler, kültür merkezleri, klasik ve modern sanat merkezleri yapmak yerine pıtrak gibi çoğalan AVM, rezidans gibi sadece ve sadece tüketime, betonlaşmaya yönelik binalara ağırlık verilirse o şehrin geleceğini yok etmiş olursunuz. İstanbul’da son 10 yılda açılan AVM ve rezidanslara bakarsak demek istediğimiz daha açık olarak anlaşılır sanırım.

[ryuk]

Çılgınca kafa yorduğum bir konuydu bu, gördüğüme çok sevindim

Çeşitli kuramlar var kentleşme üzerine, bunlara girmek istemiyorum çünkü çok teknik ve sıkıcı olacak. Yine de bir şehir için en önemli olan şeyleri söyleyeyim: Ulaşım ve Altyapı! Bu ikisi sağlam olduktan sonra kafası çalışan ve zevk sahibi bir yönetici tarafından idare edilen şehir mutlaka güzel olacaktır.

Tarihi dokusu bulunan eski yerleşimleri koruyarak buradaki şehirleşmeyi sürdürmek, titizlik isteyen bir iş. Söz konusu bölgelerde yapılaşma ciddi kanunlara tabi olmalı. Gelişmiş ülkelerde böyle bölgelere yeni inşa edilecek yapılarda tarihi olan yapılara mimari olarak uygun olma kriteri aranıyor. Özellikle eski yerleşim alanlarında yollar genellikle dar oluyor, altyapı çalışmalarında ise tarihi dokuya zarar vermeden çalışmak önem kazanıyor.

En çok düşündüğüm, sıfırdan inşa edilen yerleşimler. Böyle yerlerde öncelikli olarak yol ve altyapı çalışmaları gerçekleşmeli, metro gibi uzun vadede yararlı olan toplu taşıma sistemleri el üstünde tutulmalı, hatta bu sistemler öyle planlanmalı ki şehrin bir ucundan diğer ucuna gitmek en fazla bir saat sürmeli. Şehrin zamanla büyüyeceği de mutlaka göz önünde bulundurulmalı.

Ülkemizde yapılan en büyük hata, AVM'leri şehrin göbeğine kondurmak. Aslında bu tip yerler şehrin biraz dışına kurulmalı. Mümkünse doğu yakasına. Türkiye'de şehirler çoğunlukla batıya doğru gelişir çünkü. Şehrin batı yakasına kuracağınız AVM, bir süre sonra şehrin ortasında kalacaktır.

Bunun dışında en az bir tane büyük rekreasyon alanı olmalı (Bkz: Central Park) bu alanın da şehrin batı yakasında olması gerektiğini düşünüyorum. Zamanla şehir bu yana doğru gelişecek ve şehrin içinde güzel bir doğal alanınız olacak. Elbette bu alana olan toplu taşım iyi düzenlenmeli. İnsanlar bir saat iyi vakit geçirip dinlenebilmek için 1,5-2 saat yol gitmek zorunda kalmamalı. Yine bu alanın yakınında büyükçe kültür-sanat ve spor tesisleri bulunmalı. Bu tesisler sadece ana park civarında değil, her mahallede küçük de olsa bulunmalı aslında, yoksa şehrin sadece bir alanı renkli-eğlenceli iken geri kalanı sıkıcı ve boğucu olur.

Bisiklet yolları! Bence bisiklet insanlığın en güzel icatlarından biri ve sağlıklı bir şehirde, şehrin yer yerine ulaşan güvenli bisiklet yollarının olması gerekli.

Ağaçlandırmanın öneminden söz etmeye gerek bile yok. Özellikle hava kirliliğinin yüksek olacağı yerler mümkün olduğunca ağaçlandırılmalı-yeşillendirilmeli ki bu kirliliğin etkileri en aza indirilebilsin.

[Bozhermes]

Yorumunuza katılmamak elde değil. Forumdaki ilk yorumumu da almış oldum. Teşekkür ederim. Bir arkadaşım şehir ve medeniyet üzerine tez hazırlıyor da ona özet olarak geçtiğim bir yazıydı. Üç önemli konudan bahsedin dedi ben de tarihçi olarak bunları yazayım dedim. Yoksa ulaşım, trafik, bisiklet yolları vb anket sorusu şeklinde diğer kısımlarda vardı zaten. Belki bu yazıyı ileride daha uzun ve kapsamlı ele alırım bilemiyorum.
Selametle.

[fatih9620]

İdeal Şehir başlığı altında siyasi yakınma olarak algıladım ben bu konuyu.