Merhaba sevgili Yüzük Dostları; bu bölümde Tolkien'in eserleri konusunda, yeni başlayan veya bilgilerini tazelemek isteyen arkadaşlara, kısa bilgiler vereceğiz. Tabi ilk başlangıç Yüzüklerin Efendisi üçlemesiyle olacak.
Cilt 1-Yüzük Kardeşliği: Tolkien bu üçlemenin ilk kitabında Hobbit ile basitçe bir giriş yaptığı Ortadünya temasını daha da genişleterek okuyucuya genel bir bakış açısı kazandırmayı ve Yüzük kardeşliği nin dağılmasına kadar olan aşamaları anlatmayı amaçlamış. Biz de o yüzden girişte sizin aklınıza takılacağını düşündüğümüz konuları anlatmayı uygun gördük. Ve bunları maddeler halinde açıkladık.
Genel bakış: Bundan çok uzun zaman önce Ortadünya adlı bir coğrafyada yaşanan bir olayın anlatımı var kitapta. ıyilik ile kötülüğün mücadelesinin tam ortasında bu sefer hiç alışılmadık bir materyal var. Bir yüzük; alelade görünümde, üzerinde hiç bir işaret ve taş taşımayan, görünürdeki tek özelliği takan insanı görülmez yapmak olan basit bir yüzük. Ama bu yüzüğü elde etmek isteyen güçlere bakınca , Yüzüğün güçlerinin hiç de alelade olmadığını anlıyoruz ilk bölümlerde. Karanlık diyarın efendisi Sauron bu yüzüğü elde ederse gücü tamamlanacak, zaferi tam ve kusursuz olacak. Ama
karanlığı engellemek isteyenler de var Ortadünya'da ve kendi aralarında ikiye ayrılıyorlar. Yüzüğü düşmana karşı kullanmayı düşünenler ve yüzüğü yok ederek düşmanın direncini kırmayı, onu en büyük silahından mahrum bırakmayı savunanlar. Tartışmalar sonucunda Yüzük'ün yapıldığı yer olan Ateş Dağı'na atılarak yokedilmesine karar veriliyor. Bu görevi yerine getirmek için de
bir grup oluşturuluyor. Yüzük Kardeşliği bu grubun ortak ismi. Grubun içinde iki ınsan, dört Hobbit, bir Elf, bir Cüce ve bir Büyücü var. Grup görevini yerine getirmek için yola koyuluyor ve çeşitli maceralardan sonra bir üyesini Moria adlı mağaralarda karanlıklara bırakıyor. Daha sonra bir müddet dinlenen ve yardım gören grup, tam da bir karara varmaları ve yollarını seçmeleri gerekirken, yaşanan karışıklıklar sonucunda ikiye ayrılıyor. ıki Hobbit Yüzükle karanlık diyara ilerlerken, grubun geri kalanı bir üyesini kaybederek bambaşka maceralara atılıyorlar karanlığa karşı. Ve ilk cilt sona eriyor.
Irklar: Kitabı rahat bir şekilde takip edebilmek için Ortadünya'da yaşayan ırkları da tanımak yararlı olur diye düşünüyoruz.
-Elfler: Ortadünya topraklarına ilk ayak basan varlıklardır. Bu yüzden ılkdoğanlar da denir. Ömürleri sonsuzdur, hastalıklardan etkilenmezler, ama öldürülebilirler, fiziksel olarak ise görülmemiş bir zarifliğe sahiptirler. Ortadünya'daki ırklar arasında sanat ve edebiyat alanında en ileri gitmiş gruptular. Uzun çağlar boyunca güzellikleri yaratmanın ve onlara hak ettiği değeri vermenin peşinde oldular.
-Cüceler: Cücelerle ilgili geniş bilgi için "Ortadünyanın Yorulmaz Elleri: Cüceler" adlı yazıya bakılabilir.
-ınsanlar: Ortadünya'daki en genç ırktırlar. Yaratılışları elf'ler le planlanmış , fakat Dünya üzerinde yürümeleri onlardan geç dönemde gerçekleşmiştir. Bu yüzden Sonradoğanlar ya da ıkincidoğanlarda denmiştir.
-Hobbitler: Yarıminsanlar (Halfling) da denir. ınsanlarla akraba olabilecekleri düşünülür fakat boyları çok küçüktür. (60-100cm) Kovuk adını verdikleri konforlu deliklerde yaşayan, neşeli, gürültücü, altı öğün yemek yiyen, ömürleri insanlardan uzun, garip tüylü ayakları olan, barışça bir ırktır. Ortadünya'daki diğer ırklarla ilişkileri olmasına rağmen umursamaz yapıları ve keyiflerinin kaçmasından duydukları korku nedeniyle çok fazla gezgin değildirler. Onlar için huzurlu bir hayat demek; kovuklarında oturup kendi iş-güçleri arasında Pipo otu tüttürmek olarak tanımlanabilir. Övündükleri bir özellik ise Ariflerin bile içmekten hoşlandığı Pipo otu sanatını kaşfetmiş olmalarıdır.
-Orklar: Karanlığın piyadeleri olarak bilinirler. Güneş ışığında savaşamayan, korkunç görünüşlü bir ırktır. Kökenlerinin Elflere dayandığı ve birinci çağ öncesinde Melkor tarafından dönüştürüldüklerine inanılır. Üçüncü çağda(yani kitapların geçtiği dönemde) güneşte yürüyüp savaşabilen daha güçlü bir türleri de ortaya çıkmıştır. Uruk-hai denilen bu türün fiziksel özelliklerinden ötürü kısa zamanda komuta kademelerini yükseldiği ve bir çeşit Orkkomutanı durumuna geldiği bilinir.
-Entler: Elflerin uyanışı ile hemen hemen aynı dönemde ortaya çıkan büyük ağaçlara benzeyen fakat hareketli ve konuşabilen bir grup yaratıkdırlar. Ağaç bekçileridir. Hournlarla birlikte ağaçların ve ormanların koruyucusu ve düzenleyicisi olmuşlardır. ınanılmaz güçlü olmaları ve bir o kadar da garip görünmelerine rağmen, bilgelikleri çok ileri düzeydeydi. Kendilerine ait, tekrarlardan oluşan ilginç bir dil yapısına sahiptiler ve saatlerce konuşarak çok az şey söylemeleriyle ünlüydüler. Yüzük Savaşında çok büyük roller aldılar ve başarıyla yerine getirdiler.
-Arifler: Bu konuyla ilgili geniş bilgi için "Arifler Üzerine Birkaç Kelam Yada Ortadünya'nın Büyücüleri" adlı yazıya bakılabilir.
Önemli Kişiler:
-Frodo: Shire isimli bölgede yaşayan bir Hobbit. Rastlantılar sonucu Bilbo'nun eline gelen Yüzük, Bilbo'nun ayrılmasıyla ona kalmıştır. ve Taşıyıcı olarak Yüzüğü yoketme görevi ona düşer. Grubun ilk üyesi.
-Gandalf: Ortadünyalı bir büyücü. Yüzük ve yapabileceklerini keşfeden kişi. Yüzüğü yoketmek için başlayan yolculuğun fikirbabası. Grubun ikinci üyesi.
-Aragorn: Yolgezer, Elftaşı vs. gibi isimlerle de çağırılan bir kolcu. Yanında taşıdığı kırık bir kılıç var ve bir kral varisi olduğunu iddia ediyor. Grubun üçüncü üyesi.
-Legolas: Bir Elf prensi. Babasını temsil etmek için katıldığı toplantı sonucu Elflerin gruptaki temsilcisi. Grubun dördüncü üyesi.
-Gimli: Gloin isimli cücenin oğlu. Krallıklarındaki olayları danışmak için geldiği mecliste, gruba Cüceleri temsilen katılması kararlaştırılmıştı. Grubun beşinci üyesi.
-Boromir: ınsan Krallıklarının bir dönemki en güçlü temsilcisi olan Gondor Krallığından gelen bir insan. Grubun altıncı üyesi.
-Sam: Bilbo'nun emrinde çalışan bir bahçıvanken, olayların içine düşen ve Yüzüğü taşıyan efendisinin peşinden maceraya atılan bir Hobbit.Grubun yedinci üyesi.
-Pippin: Frodo'nun yol arkadaşı olan bir Hobbit. Grubun sekizinci üyesi.
-Mariadoc: Frodonun yol arkadaşı olan bir Hobbit. Grubun dokuzuncu üyesi.
-Bilbo: Yıllar önce Gandalf ve Cücelerle çıktığı bir yolculukta, şans eseri Yüzüğü elinde bulan ve yıllar boyunca saklayan bir Hobbit.
-Smeagol: Yüzüğü uzun süre boyunca taşıyan ve onun çekimine kapılmış sinsi, çirkin, zayıf, güneşten korkan bir yaratık. Gollum olarakta bilinir. Yüzüğe olan düşkünlüğü o kadar çok ki, arkasından takip etmek için herşeyi göze alabiliyor.
Cilt 2- ıki Kule: ıkinci ciltte genel olarak sona doğru yaklaşan olaylar ve zorluklarla olan mücadele anlatılıyor. Rohan Ülkesi ve Entler bu cildin önemli konuları arasında.
Genel Bakış: Bu bölümün başında Yüzük Kardeşliği üç parçaya ayrılmış ve iki üyesini yitirmiş bir durumdadır. Gandalf Moria'da Balrogla savaşırken uçuruma düşmüş, Boromir ise Mery ve Pippin'i korumaya uğraşırken Orklar tarafından katledilmiştir. Frodo ve Sam Yüzük ile birlikte düşmanın kalbine yani Mordor'a doğru yola çıkıyorlar bu bölümle birlikte. Mery ve Pippin Saruman'ın Orkları tarafından esir alınıyor ve kalan üç üye ise (Gimli, Aragorn ve Legolas) onların peşinden Rohan ülkesine yollanıyorlar. Orkların peşinden gidenler Rohan süvarileri ile karşılaştıklarında, Ork
grubunun öldürüldüğünü fakat iki tane küçük esirin orada olmadıklarını öğreniyorlar. gerçektende esirler kaçmış ve büyülü olduğuna inanılan bir ormanın içinde kaybolmuş durumdadırlar. Onları bulan ise Ağaçsakal adında bir Enttir. Mery ve Pippin Miğferdibi kuşatması ve Hornburg savaşı bitene kadar bu ilginç yaratığın yanında kalıyorlar. Bu sırada Aragorn, Gimli ve Legolas hiç beklemedikleri birini buluyorlar esirleri ararken, Gandalf. Yolları artık Rohan ülkesinde devam ediyor ve Edorasta Kralın karşısına çıkıyor 4 Yüzük Kardeşliği üyesi. Rohan Kralı Theoden'i ikna etmeleri zor olsada ordu ile birlikte Miğferdibi adlı korunağa doğru yola çıkıyorlar. Saruman'ın Orklar, ınsanlar ve Urukhai'lerden oluşan ordusuna karşı,Rohan ve Entler arasında bir savaş oluyor. Entler aynı zamanda Orthanc daki Sarumanıda yenilgiye uğratıp Kuleye hapsediyorlar. Yolarkadaşları tekrar buluşuyor.Frodo ve Sam açlık ve susuzlukla savaşarak; zorluklar içinde ilerliyorlar bu sıralarda. Başlarında bir de Smeagol belası var.Bu durumdayken yolları Gondorlu komutan Faramir ile kesişiyor. Ondan yardım görmelerine rağmen önlerinde hala çok uzun bir yol var. Frodo Shelobla karşılaşana kadar bir daha Yüzüğü hiç kaybetme tehlikesiyle yüzleşmiyor. Frodonun ölmesi ve Yüzüğün Sam'e geçmesi ile ikinci cilt sona eriyor.
Önemli Kişiler ve yerler:
-Saruman: Ortadünya'da yaşayan beş tane büyücüden bir tanesi. Geniş bilgiyi "Arifler Üzerine Birkaç Kelam Yada Ortadünya'nın Büyücüleri" adlı yazımızda bulabilirsiniz.
-Rohan: Uzun zamandır Gondor Krallığı ile müttefik olan ve cesurca savaşan bir halkın (Rohirrimler) ülkesi. Krallarının adı Theoden. Yeşil çayırlarda özgürce at koşturmaktan hoşlanan ve bu hayvanları canları kadar seven insanlar yaşıyor bu topraklarda. Ve belki de Ortadünyanın en güzel atlarına sahipler.
-Eomer: Kral Theodenin oğlunun ölümünden sonra geriye kalan tek varis. Cesur ve güçlü. Aragornla aralarında ilk günlerden beri oluşan sağlam bir dostluk var.
-Eowyn: Eomer'in kız kardeşi. Aragornu ümitsizce seven ve sevgisi için ölümü bile göze alabilen bir Rohan hanımı.
-Theoden: Rohan Kralı. Gerçekleri görmemesi için veziri Solucandil tarafından gözleri boyanmış, ancak zamanla yurt krallarına ait olan cesaretini tekrar kazanacak.
-Gondor: Boromir'in ülkesi. Son Kral öldüğünden beri Vekilharçlar adlı vezir sülalesi tarafından yönetiliyor. Vekilharç Denethor bu görevin son sahibi. Bir dağ üzerine kurulmuş çok güzel bir şehir ve krallığın başkenti.
-Faramir: Vekilharçların en küçük varisi. Abisi kadar cesur ama abisinde olmayan bir bilgeliğede sahip.
-Denethor: Son Vekilharç. Tek amacı Gondor'un yıkılıp yokolmaması. Bu amaçla Yüzüğü istiyor. Arif bir kişi ama kendinden kuvvetlilerle boy ölçüşmeye kalkıyor.
-Shelob: Karanlık mağarasında yaşayan yaşlı bir canavar. Frodo Gollum tarafından Shelobun ağına düşürülüyor.
Cilt 3-Kralın Dönüşü: Sevgili yüzük dostları.Genel olarak buraya kadar yazıda anlatılan halklar, kişiler ve coğrafyaya bu ciltte çok fazla eklenen yeni isimler yok. Ama son ciltte tam anlamıyla hesaplaşmanın yaşanması ön planda. Yüzük Savaşı başlıyor ve yangın tüm Ortadünyaya yayılıyor. Son bir güçle ileri atılan Batı güçleri son savaşta Hüküm Saatini bekliyorlar. Sonuç
ise burada yazılamayacak kadar güzel ve sizin okumanızla çok daha anlamlı olacağı kesin. Kitaplara başlamayı düşünen arkadaşlara önerim burada her ciltte geçen halkları ve kişileri özet olarak okumaları ve kendilerini Tolkien'in emsalsiz dünyasına bırakmaları. Belki de orada yolumuz kesişir. Barışla kalın......
kaynak:yuzuklerinefendisi.com