Konu: Pedin Edhellen - Sindarin Elfçesi Kursu (Bölüm 2)

[Baal Adramelech]

Ders I
1. Kişi Zamirleri ve –in Halleri

1.1. Yazı

 

         Mae govannen
   Aragorn: Mae govannen!
   Arwen: Mae govannen! Im Arwen
   Aragorn: Im Aragorn. Im adan. Ech elleth?
   Arwen: Ma. Im elleth. Im sell Elrond.
   Aragorn: E hir en Imladris?
   Arwen: Ma. E peredhel. Ech Rohir?
   Aragorn: Uin. In Dúnadan.
   Arwen: Cuio vae, Aragorn!
   Aragorn: Cuio vae, Arwen!
   
         Merhaba!
   Aragorn: Merhaba!
   Arwen: Merhaba! Ben Arwen.
   Aragorn: Ben Aragorn. Bir insan. Sen elf-bakiresi misin?
   Arwen: Evet. Elf bakiresi benim. Ben Elrond’un kızıyım.
   Aragorn: O Ayrıkvadi’nin mi efendisidir?
   Arwen: Evet. O bir yarı-elf. Sen Rohirim’den misin?
   Aragorn: Hayır. Ben bir Dúnadan’ım.
   Arwen: Elveda, Aragorn!
   Aragorn: Elveda, Arwen!

1.2. Gramer

1.2.1. Kesin ve kesin Olmayan Artikel

Sindarin’de, İngilizce’de belirli olmayan bir cismi nlatırken kullanılan “a” ve “an” yoktur. Her kelime özünde bu Artiklelere sahiptir zaten. Yani ek bir şey koymaya gerek yoktur.

Edhel (elf veya “bir” (“an”) elf )


Kesin olanlarda ise (İngilizce’deki “the”) “i”, eğer kelime çoğulsa “in” kullanılır.

İ edhel (belirli bir Elf)
İn ion (belirli Oğullar)

Bazen kelimelerle artikle birleşik olarakta yazılabilir. Çok önemli bir kural değil ama yine de şu şekilde de yazılabilir:

iRath (Belirli bir yol)

Bunu 3. ve 4. derslerde daha detaylı işleyeceğiz.

1.2.2. –in Halleri

Gramatik ilişkiler çok kolay anlaşılabilirdir Sindarin’de. Genellikle sonlarındaki çekimlerle tarif edilmezler.

Bu ilişkinin bizim bakacağımız ilk hali, kelimenin –in halleri. Bunu pek çok alanda kullanacağız.

Bunu kullanmanın en kolay yolu, iki kelimeyi ard arda yazmak. İkinci kelime –in takısını alan kelime olur.

Aran Gondor (Gondor’un Kralı)
Hîr İmladris (İmlardis’in Lordu)

Ancak her zaman o halde olmayabilir:

İon aran (kral oğlu)
İon erain (krallar oğlu)

Bu nedenle kesinleştirmek iyi bir çözümdür.

İon i aran (Beliri bir kralın oğlu)
İon in erain (Belirli kralların oğlu)

Bazen, “i” yerine “en” veya “nan”, “in” yerine ise “enan” veya “nia” kullanılabilir. Bu doğruluktan çok hangisini daha çok beğendiğinize bağlıdır. Farklı “aksanlarda” farklı artikleler daha fazla kullanılmaktadır.

İon en aran (Beliri bir kralın oğlu)
İon enan erain (Belirli kralların oğlu)
Aras nan aran (Belirli kralların geyiği)
İon nia erain  (Belirli kralların oğlu)

1.2.3. Kişi Zamirleri

Kişi zamirleri, Ben, sen, o gibi küçük kelimelerdir. İsmin yerine geçerler. İşte buyurun size Sindarin’deki vurgusuz kişi zamirleri:

Kişi                 | Tekil  | Çoğul |
1. Kişi             -  ni     -   mi
2. Kişi (resmi)  -  le     -  *le
2. Kişi             -  ci     -  *ci
3. Kişi (erkek)  -  ho    -  *hy
3. Kişi (dişi)     -  he    -  *hi
3. Kişi (diğer)   -  ha   -  *hai

Birde vurgulu kişi zamirleri vardır. Bunlar sadece tekildir; Im (ben), ech (resmi olmayan) ve e, est (o (erkek, dişi, diğer).

1.3. Kelime Bilgisi

Sindarin                  |  Türkçe            |
Adan  (çoğ. Edain)   - İnsan
Aran  (çoğ. Erain)    -  Kral
Aras  (çoğ. Erais)    -  Geyik
Cabes                    -  Atlamak, Sıçramak
Cuio vae!                 -  Elveda
Edhel (çoğ. Edhil)    -  Elf
Elleth (çoğ. Ellith)    -  Elf-Bakiresi
Ennorath                 -  Orta Dünya
Hîr  (çoğ. Hîr)           -  Lord
Imladris                   -  Ayrıkvadi
Ion  (çoğ. Ion)          -  Oğul
Ma                         -  Güzel, Mükemmel, Evet
Mae Govannen        -  Merhaba
Methed                   -  Son
Naug  (çoğ. Noeg)   -  Cüce
Nirnaeth                 -  Sayısız Gözyaşı
Peredhel                 -  Yarı-Elf
Rath  (çoğ. Raith)    -  Yol
Sell (çoğ. Sill)         -  Kız evlat
Uin                        -  Hayır, Olmaz

1.4. Tengwar

Tengwar, çok modlu bir yazı stilidir. İlk çağdan itibaren kullanılmıştır ve bu çok değiştirilebilir sistemi sayesinde Kara Lisan’dan Quenya’ya ve de Sindarin’e kadar çoğu dilde kullanılmıştır. Tabi ki bu modlar farklıdır ki şimdi biz Genel Sindarin Modunu öğreneceğiz.

Aşağıda temel Oniki harfi ve karşılıklarını görebilirsiniz. Bunlar hakkında gelecek bölümlerde daha detaylı çalışmalara yapacağız ancak şimdilik sadece bu tablo yeterli.
 

[Baal Adramelech]

Ders II
2. A-Fiillerinin Çekimleri

2.1. Yazı
 
         Adunial mi Imladris
   Glorfindel: Man anglenna?
   Aragorn: Im Aragorn
   Glorfindel: Mae govannen, Aragorn, ci Mellon.
   Aragorn: Man sad Arwen
   Glorfindel: Ennas mi amrûn. Dortha min adab.
      Aragorn revia nan adab. Arwen nan annon.
   Arwen: Mae govannen, Aragorn, minno.
      Arwen ah Aragorn anglennar i edrain en-falch Imladris
   Arwen: Anor revia nan aeglir. Thinna. Lastog in edhil linno?

         Ayrıkvadi’de Akşam
   Glorfindel: Kim geliyor?
   Aragorn: Ben Aragorn’um
   Glorfindel: Merhaba, Aragorn, sen bir dostsun.
   Aragorn: Arwen nerede?
   Glorfindel: Orada, doğuda. O evde yaşıyor.
      Aragorn eve doğru gider. Arwen kapıdadır.
   Arwen: Merhaba, Aragorn, içeri gir!
      Aragorn ve Arwen Ayrıkvadi’nin kenarındaki dereye ulaşırlar.
   Arwen: Güneş dağların zirvelerinde dolaşıyor. Akşam olmak üzere. Elflerin şarkılarını duyuyor musun?

2.2. Gramer

2.2.1. Sindarin A-Fiilleri Hakkında Temel Bilgiler

Sindarin fiillerinde temel iki çeşit filer vardır. Bunlardan bu bölümde inceleyeceğimiz fiil çeşidi A-Fiilleri.

A-Fiilleri isimlerini son harflerinden alırlar. Bunlar, sonlarında “a” harfini bulundurdukları için A-Fiilleri ismini almışlardır. Belirli sonlanmaları vardır (bunlar: -na, -ia, -da, -tha veya –ta’dır). Bir örnek Lacha- olabilir (Alevlenmek).

2.2.2. A-Fiillerin Zamirsel Sonlanmaları

Fiillerin kimlere söylendiğini belirtmek için ekler getirilir (gitmek fiili, gide-r-iz gibi).

Kişi                 | Tekil  | Çoğul |
1. Kişi             -  -n     -   -m
1. Kişi             -  (yok) -  -nc
2. Kişi (kibar)  -   -l      -   *-lir
2. Kişi             -  -g      -  -gir
3. Kişi             -  (yok) -  -r

3. kişinin (o,) tekil bir ifadesi yoktur. Onun için hiçbir şey kullanılmaz. 1. kişi (ben) içinse 2 çeşit çoğul olduğunu fark etmişsinizdir. İlki (-m) anlatan kişinin kendi ve kendi etrafındaki grubu anlatmak için kullandığı bir ektir, diğeri (-nc) ise belirli kişilerin olduğu bir gruptan bahsedilme durumunda kullanılır.

1. ve 2. kişilerde, kelime sonları hep an ve ag şeklinde olur, ki bu on ve og şeklinde değişir yani:

Lacha-
   Lachon (alevlendim), lachog (alevlendin), lachal (alevlendiniz, çoğul değil Kibarlık anlamında), lacha (alevlendi).
   Lacham (alevlendik), lachanc (alevlendik), lachagir (alevlendiniz), lachalir (alevlendiniz, çoğul ve kibarlık anlamında), lachar (alevlendiler)

Eğer kişi belirtilecek veya zamir konulacaksa ekler konulmayabilir.

Arwen linna (Arwen şarkı söyler)
Im linna (Ben şarkı söylerim) (Linnon’nun (Şarkı söyleyenim) alternatifi)

Im Linnon kesinlikle olmaz. (Ben ben şarkı söyleyenim gibi bir şey olur )

Ama bunlar 3. kişi için geçerli değildir.

Edhil linnar (Elfler şarkı söylerler)
Mi linnar (Biz şarkı söyleriz)

2.2.3. Mastar

Bir a-fiili mastar hale getirmek için kolayca sondaki a’yı o’ya dönüştürebilirsiniz.

Lacha- => Lacho, gibi

Laston Arwen linno (Arwen’in şarkı söylemesini duydum)

2.2.4. Emir Kipi

Mastar ile aynı şekilde bunlarda o’ya dönüştürme işlemiyle yapılır. Yani her mastar aynı zamanda bir emir cümlesi oluşturabilir tek başına.

Anno (gir!) gibi.

2.2.5. Şimdiki Zaman

Şimdiki zaman yapmak için bir a-fiilini, kolayca fiilin sonuna –d eki getirilir.

Lacha- (Alevlenmek) => lachad (Alevleniyor), gibi

Edhil Linnad (Elfler şarkı söylüyor)

2.2.6. “Ve”nin Kullanımı

A veya Ah kullanılır ve olarak. Eğer ve’den sonra büyük harfle devam edecekseniz o zaman Ah kullanırsınız. Ancak eğer küçük harfle devam edecekseniz a kullanın. Ar gibi bir “ve” daha var ama o özel bir durum, sadece olduğunu bilin yeter.

anglennad a dorthad (geliyor ve ikamet ediyor)
Elrond ah Aragorn (Elrond ve Aragorn)

2.3. Kelime Bilgisi

Sindarin                  |  Türkçe            |
A(h)                       -  Ve
Ar                          -  Ve
Adab (çoğ. Edaib)    -  Ev, bina
Aeglir (çoğ. Aeglir)  -  Yamaç Silsilesi
Aduial                    -  Akşam
Amrun                   -  Doğu
Anglenna-               -  Yaklaşmak, Yanaşmak, Gitmek
Anna-                    -   Vermek
Annon                   -   Kapı
Dortha-                  -   İkamet etmek, kalmak
Edrain (çoğ. edrain) -   Sınır, Kenar
Ennas                     -   Orası
Falch (çoğ. Felch)    -   Nehir, Çay
Lacha-                    -   Alevlenmek
Lasta-                     -   Duymak
Linna-                    -   Şarkı Söylemek
Man?                     -   Ne? Kim?
Man sad?                -   Neresi? Nerede?
Mellon (çoğ. mellyn)-   Dost, Arkadaş
Mi                         -   İçinde, “bir” yerde (“Ovada” gibi)
Min                       -   “Mi”nin belirli bir yer belirteni (“Ayrıkvadi’de” gibi)
Minna-                   -   Girmek
Na                         -   Bir yere doğru, Bir yere (“Ayrıkvadi’ye” gibi)
Nan                       -   Bir yere, Bir yerde (“Ayrıkvadi’de” gibi)
Revia-                    -   Gitmek, Dolaşmak
Thinna-                  -   Akşam olmaya başlamak

2.4. Tengwar

2.4.1. Diğer Sessiz Harfler



2.4.2. Sesli Harfler

Sesli harfler, kendilerinden bir önceki sessiz harfin üzerine konan bazı işaretlerden oluşur. Temelde 5 adet sesli harf vardır. Bunlar:



Sindarin’de, çiftli sesli harfler için (ai, ei, ui, ae, oe) değişik bir yazım yöntemi kullanılır. İlk sesli harf için aşağıdaki tabloda belirtilen simge kullanılır, sonra ikinci sesli harfin yukarıdaki noktalaması ilk sesli harfin üzerine konur.

Simge | Harf
     

Buna göre, “ae” çiftli seslileri, şeklinde yazılır.

Üzerinde baskı olan sesli harfleri yapmak için (yani â yada Barad-Dûr’un û’su) sesli harfi ondan bir önce gelen sessiz harfin üzerine değil, şeklinde bir simgenin üzerine konur.

Aşağıdaki örneklere bakarsanız burada söylediğimiz şeyleri daha iyi anlayacaksınızdır.



2.4.3. Örnekler


 
Aran (kral), tiw (işaret), Aragorn, Barad Dur, Moria

Aklıma Zeynep Korkmaz hocanın grameri geldi