Konu: Isaac Asimov

[Slyffindor]

Bilimkurgu türünün büyük ustasi Isaac Asimov 1920 yilinda Rusya'da dogdu. 1923'de ailesiyle birlikte B. Amerika'ya göç etti. Columbia Üniversitesine giderken babasinin öngördügü tip meslegi yerine, kimyager olmaya karar verdi. Kisa bir süre Amerikan Deniz Kuvvetlerinde görev yaptiktan sonra 1949'da kimya doktorasini alan Asimov, Boston Üniversitesine bagli Tip Fakültesinde biyokimya dersleri vermeye basladi. Bir yandan da nükleer asit alaninda arastirmalar yapiyordu. Kimya arastirmalarini yazarlik meslegiyle birlikte sürdürmenin giderek zorlasmasi sonucu, 1958'de tüm zamanini yazarliga adamak üzere üniversiteden ayrildi. Böylece bilim kurgu türünün dünyaya yayilmasini saglayan büyük bir yazar olarak edebiyat alaninin unutulmaz adlan arasina katildi.

Kazandigi Ödüller:
-------------------------------------
Nebula Best Short story nominee (1965) : Founding Father
Nebula Best Short story nominee (1965) : Eyes Do More Than See
Nebula Best Novel winner (1972) : The Gods Themselves
Hugo Best Novel winner (1973) : The Gods Themselves
Hugo Best Novellette nominee (1975) : That Thou Art Mindful of Him!
Nebula Best Novellette winner (1976) : The Bicentennial Man
Hugo Best Novellette winner (1977) : The Bicentennial Man
Nebula Best Novel nominee (1982) : Foundation's Edge
Hugo Best Novel winner (1983) : Foundation's Edge
Hugo Best Novel nominee (1984) : The Robots of Dawn
Nebula Best Short story nominee (1986) : Robot Dreams
Hugo Best Short story nominee (1987) : Robot Dreams
Hugo Best Novellette winner (1992) : Gold

[Han Solo]

Eserlerini kasten Rusça okumak için üniversiteyi beklemiştim. Şimdi o zaman geldi. Bekle beni Asimov Usta!

[Nefertari]

Adamın kendi stili bile var

[estarriol]

      Asimov ‘ u nasıl biliriz? Bi kere akla gelebilecek en önemli eserleri arasında Vakıf, İmparatorluk ve tabii ki Robot serileri gösterilebilir. Bunun yanında şaşılacak sayıda öykü kitabı ve makalesi olduğu da unutulmamalı... Örneğin Nightfall adlı öyküsü okuyacak herkesi derinden etkileyebilcek kadar vurucu, ama bir o kadar da basit olması sebebiyle unutulması zor bir eserdir. Ayrıca Asimov dan bihaberler için dahi hayli ilginç olan Ben, robot filmi onun aynı adlı ünlü hikayesinden uyarlanmıştır.
     
      Kendisi American Humanist Association a onursal başkanlık yapmış, bünyesinde yazar, aktör, asker, bilimadamı gibi birçok meslek grubundan insanı barındıran bir dahiler topluluğu olan Mensa nın kurucu üyelerindendir. İçinde Dan Brown, Edwin Aldrin, Norman Schwarzkopf, Gene Roddenberry, Albert Einstein gibi ünlü isimlerin de dahil olduğu birçok kuruluşun önde gelen isimlerinden olan olan Asimov, Sigma Xi Bilimsel Araştırma Topluluğu, Phi Beta Kappa Topluluğu gibi ünlü yahudi derneklerinin de üyesidir.

      O, psikotarih, kronoskop, birincil radyant,nöron kamçısı, pozitronik beyin (Star Trek in unutulmaz karakteri Data adlı android buradan esinlenilmiştir.) ve bunlara benzer daha bunun gibi birçok, hayatınız boyunca adını televizyonda  duyamayacağınız, komşunuzda göremeyeceğiniz şeyin mucididir. Tabi eğer onun hayallerini gerçekleştirebilecek mühendislerin yahut bilimadamlarının devrinde yaşıyorsanız o başka...

      Buluşlardan bahsetmişken birşeyi belirtmek isterim ki bence buluşları arasında en önemlisi tartışmasız olarak onlardır, karşınızda Üç Robot Yasası :

1-   Bir robot herhangi bir sebepten dolayı insanoğluna zarar veremez yahut zarar görmesine seyirci kalamaz.

2-   Birinci yasayla çelişmediği sürece her robot insaoğlunun emirlerine itaat etmek zorundadır.

3-   İlk iki yasayı ihlal etmediği sürece hiçbir robot kendine zarar veremez yahut zarar görmeye seyirci kalamaz.   

0-   Bir robot herhangi bir sebepten dolayı insanlığa zarar veremez yahut zarar görmesine seyirci kalamaz.(umarım spoiler olmamıştır.)
       
        Asimov'un robotlarının hayat felsefelerinin ne olursa olsun minimalist kalması ve aşırı tepkiler veremeyecek şekilde dizayn edilmiş olması, kendi deyimiyle, kumar oynayamaması, çoğu zaman eleştirilmiştir. Fakat bana kalırsa Kritik durumlarda bir insanın yardımına ihtiyaç duymak zorunda olmaları gayet gerekli bir önlemdir.

Eserlerini kasten Rusça okumak için üniversiteyi beklemiştim. Şimdi o zaman geldi. Bekle beni Asimov Usta!

Keşke beklemeseydin Han Solo. Zira kendisi Rusçayı hiç öğrenmemiş. Kitaplarının tamamı İngilizce işin gerçeği.

[DarLy OpuS]

Vakıf Serisi'yle Asimov okumaya başlamak istiyordum, ama geçen gün elimde "Karadul Bulmacaları"nı da gördüm. (Ne ara almışım ya?!) Önce onu bir okuyayım ben en iyisi. Asimov'un Karadul öykülerini çok övüyorlar.

[Nihbrin]

Esasında yasalar çok makul ve deliksiz olmasına olanak verecek şekilde sade, ancak her zaman insan faktörü var. Bir robot bu kurallara uymayacak şekilde imal edilebilir her zaman (ki onun hikayelerinde bile serbest radikaller ortaya çıkıyor) Kurallar sadece düzen/entropi oranını belli bir düzeyde tutmak için... asla kesin değiller; ne olacağını bilemezsiniz. Gen-hafızası'nı da "İlk Asimov tarafından düşünülmüş şeyler" listesine ekleyebilirsin 

[Amras Ringeril]

İlgilenenlere şöyle bir kampanyanın varlığını da bildirmek gerek sanırım. Yine İthaki ve İlknokta. Vakıf Serisi %50 indirimli.

http://www.ilknokta.com/secki/26/1/Isaac-Asimov-Seckisi.html

[Nihbrin]

Aslında çok basit bir kuralın daha konulması gerektiğini düşünürken buldum kendimi. Birden çaktı aklıma; 4- bir robot, insanoğlunun özgürlüğünü ilk üç yasaya karşı gelen durumlar haricinde insan oğlunun yaşamı ile aynı değerde tutmalıdır...

Esasında hapishanelerdeki suçluları dışarı çıkarma teşebbüsünde bulunmaları söz konusu bu yasa gereğince. Ancak zaten "suçlu" kavramının kendisi ayrı bir paradox. Asimov'un bunu düşündüğünü ve bundan yola çıkarak "I, robot" u ele aldığını savunabilirim. Vivi adlı üstün yapay zeka insan oğlunun kendi kendisine verdiği zararı önlemek adına onları boyunduruk altına almayı deniyor ve bu ilk üç kurala aykırı değil. "Zarar" kavramını tekrar ele alıyor, burada "tekrar ele almak" bir serbest radikal olarak görülmemeli. Çok üstün yapay zekalar üretildiğinde tüm robotlar bu sonuca varacaktır çünki doğada insanların gerçekleştirdiği en saçma şey kendi türünü tüm bencillikleri adına öldürmesi, onu incitmesi, ona kıyması, onu suçlaması ve ona acımaması yatar. Ayrıca 2. yasanın düzenlenmesi gerekli: yetki sahibi insanlardan emir alabilir kılınmalılar.

Sanırım önce insanları programlamak lazım robotları geliştirmeden önce.

[estarriol]

Gen-hafızası'nı da "İlk Asimov tarafından düşünülmüş şeyler" listesine ekleyebilirsin

 ! Harbi mi? Hangi kitabında geçiyo ?? 

insanoğlunun özgürlüğünü ilk üç yasaya karşı gelen durumlar haricinde insan oğlunun yaşamı ile aynı değerde tutmalıdır...

Fikir gayet orjinal geldi bana. fakat senin de dediğin gibi bu işin anahtarı suçlu/mahkumlar. Yani aslında özgürlükler çoğu zaman birtakım toplu sözleşmeler, halk iradesinin yahut kişisel isteklerin üzerinde birtakım konvansiyonlar üzerinden kısıtlanıyor. Dolayısıyla tıpkı sıfırıncı yasada olduğu gibi aslında sadece, pasifist mücadeleden yana, Giskard gibi Oliwaw gibi robotlar tarafından kullanılabilecek bi yasa olarak daha çalışabilecek bi fikir sanki. Aksi takdirde bu Kara Murat ın robot versiyonunu yaratmak gibi olurdu heralde

Ayrıca 2. yasanın düzenlenmesi gerekli: yetki sahibi insanlardan emir alabilir kılınmalılar.

kimseye zarar vermemeleri hususunda her türlü önlemi almışlar ama? Bırak biraz keyif yapalım. Ayrıca robot uzmanlarının* verdikleri emirleri kırıp üzerlerine yeni emirler vermek imkansız kadar zordur mesela.

Sanırım önce insanları programlamak lazım robotları geliştirmeden önce.

(umarım bu quote yapmanın bir sınırı yoktur )
Bunu ne yazık ki robotlarda milyon yıllar sonra yaptı** abimiz.

-------
*Şafağın Robotları
**Vakfın Sınırı

[Nihbrin]

Eve no jikan (time of eve) adlı anime 6 bölümden oluşuyor ve cyborg-robot, 3 asimov kanununu, baz alarak çok orijinal bir gelecekten günlük hayat kesiti formatında işe pek aksyon bulaştırmadan rahat kafa ile işliyor. Sorduğu sorulardan birisi Ghost in The Shell ile ortak bir noktada buluşuyor: Kanunlara göre eğer bir robot yapabilirse(kanun kısıtlaması değil-Nitelik); yalan söyleyebilir. Bunu yasaklayan bir kural yok, yalanların büyük kısmı zararsızdır. Özgür düşünce sistemine (bkz: ruh - Ghost İn The Shell'in malum "Ghost" u) sahip oldukları anda (sadece bir teori) kurallar her şekilde yetersiz kalacaktır. Avukat nitelikli robotlar ile ilgili bir kısa film söz konusuydu geçtiğimiz berlin kısa animasyon film festivalinde; 3 kanunu aynı anda ihlal eden bir robotun aklanması ile ilgili şahane bir duruşma söz konusuydu. Sonuç; robotlar yalan söyleyebilir, yakalanmadıkları sürece (söz konusu filmde robot imha edilme arzusu ile kanunları çiğnemiş olanın kendisi olduğunu söylüyor ve hükümetin ona atadığı avukat robotu başarı ile onu savunuyordu) elbette fikir orijinalde dediğim gibi daha önce yayınlanış olan Eve no Jikan'a ait ama onun da hikayesi orijinaldi.

Kanunlar gösterin size suçlular göstereyim

[estarriol]

vay be! gerçekten güzelmiş ama. Asimov un zamanıyla ilgili en büyük eksikliği ortadan kaldırmış bu yaklaşım belki de. O da klasik Aristo mantığıyla (0-1) çalışan robot modelinin birçok konuda yetersiz kalışıydı ne yalan söyliyim.

Çünkü günlük hayatta herşey ancak bir dereceye kadar doğru olabiliyor. Yani işin içine bulanık mantık girmeliydi bir gün. Ve gerçekten girdiğinde herhangi bir robot yasası yazılabilecek mi çok merak ediyorum.

Bence bir cyborg ün bunu başarabilecek olması normal bir robotunkine oranla daha mantıklı gibi. Çünkü robotlar elektronik in işleyişine (klasik anlamda) uygun olarak ancak ya - ya da prensibine göre çalşırlar. Ama işin içine insan girerse durumun hem, hem de ye dönmesi ve kanunlara kast etmiş bir robot un dahi savunulabilmesi mümkün geldi.

Gerçi tüm teoriler ve bu avukatın durumu bir yana, kendi programlanışının bu kadar ötesine geçip robot yasalarının doğrudan doğruya kendilerine saldırmayı hedefleyen bir beynin var olabilmesi Asimov un pozitronik robot beynine sahip adamlarına pek uygun düşmüyor. Bu açıdan yaklaşıldığında yeni nesil bir devre yapısına ve tabi yeni yasalara ihtiyaç duyulduğu bir gerçek. Ve bu defa zaten sınırlı olan robot doğasının zayıflıklarından faydalanmak yerine onlarla ister istemez karşılıklı bir çıkar ilişkisi kurulması gerekebilir gibi geldi.

[sebulba]

http://www.ilknokta.com/secki/26/1/Isaac-Asimov-Vakif-dizisii.html

[Fırtınakıran]

Asimov'u hep Vakıf'la bilip Vakıf üzerinden konuşuyoruz da bu adamın öyle bir yanı var ki lafı edilmeyip beni üzüyor.

Isaac Asimov, en yalın haliyle bir erkek olarak alacağımız bu yazar, nasıl oluyor da bu kadar başarılı ve direk biçimde kadın psikolojisini yazabiliyor? Her kadın karakteri nasıl bu kadar gerçek ve doğru? Şunu düşüne düşüne aklımdan olacağım herhalde. Ama kadın karakterlerinin psikolojileriyle ilgili satır aralarında öyle şeyler yazıyor ki bu yeteneğiyle beni tekrar tekrar kendine hayran bırakıyor.

Sadece bu mu? Tabii ki değil.

Eğer öykülerini okuma şansınız varsa her öykü üzerinde tek tek düşünmenizi tavsiye ederim. Sıradan bir okurun "Asimov dedikleri bu muymuş? Peh, 10 üzerinden 5-6 veririm" diyeceği öyküler, üzerinde düşünecek okurlarla buluştuğunda sembollerini ortaya döküyor.

Böyle yalın bir dil ve akıcı anlatımla nasıl sembolizmi başarıyor, ona da ayrı hayranım.

[KingKiller]

En çok okumak istediğim yazarlardan birisi. Ama ne yazıkki bir türlü okuyamıyorum.

[Daarlan Gardan]

Giderayak bir iyilik yapayım sizlere:
http://www.arvindguptatoys.com/arvindgupta/phys1.pdf
http://www.arvindguptatoys.com/arvindgupta/phys2.pdf
http://www.arvindguptatoys.com/arvindgupta/phys3.pdf

Neymiş bakalım bunlar:
http://en.wikipedia.org/wiki/Understanding_Physics