Konu: Aydınlık Taraf Aslında Ne Kadar Aydınlık?

[Vega]

Yazım eser miktarda spoiler içerebilir.



  Star Wars'un büyük bir dikkatle izlediğim ikinci üçlemesi ve yarım yamalak izlediğim orijinal üçlemesi boyunca karizmaları yüzünden Sithleri ve Dark Jediları[*]bkz. Dooku[/*] tuttuğum bir gerçek. Başta bunu sadece "kötüyüm ben kötüyüm nohaha" şeklinde gezdiğim için yapıyordum ama kafam biraz daha bir şeylere basmaya başladıktan sonra light side'ı gerçekten düşünmeye başladım. Şöyle bir bakınca onların da yaptığı pek çok olumsuz hareket vardı. Tabii bu iyiliği ve kötülüğü neyle tanımladığınıza göre değişir ama şöyle bir bahsetmek gerekirse;

  Jedi Mind Trick: Amaç ne olursa olsun birinin özgür iradesine müdahale etmek ne kadar doğru? Bu sadece kötü tarafa karşı kullanılsa bile -ki neye göre kötü kime göre kötü- bu düşmanın silahlarını ona karşı kullanmak değil midir? Ben bunu iki yüzlülük olarak tanımlarım açıkçası, daha da beteri, başkalarına karşı yapılan değil kendine karşı yapılan türler. Eğer saf bir şekilde iyi olduğuna inanıyorsan ve iddia ediyorsan kötü silahları nasıl kullanabilirsin?

  Kafalarına göre uyguladıkları şiddet: Eğer amaç bir suikastçiyi yakalamaksa veya kötü bir şeyi önlemekse Jediların bu uğurda istediklerini yaptıklarını görüyoruz. Kapıyı parçalamak mı? Ne olmuş yani alt tarafı özel mülke zarar. Güç konusunda seni fersah fersah aşan birinin bacaklarını kesip lavların ortasında bırakmak mı? Sadece daha fazla canın alınmasını önlemek için! Aslında burada bir ikileme düşmüyor değilim. Sonuçta ne çeşit bir hapishane Anakin'i içinde tutabilir ki? Ha Güç'ü bloklamak gibi bir teknik varsa bilemem.
Yine de sırf doğru buldukları şey için şiddet uygulamaları ne kadar doğru? Bunun Aziz Nesin'i öldürmek için bir oteli yakmaya çalışan yobazların yaptığı şeyden ne farkı var?[*]Lütfen bu benzetmeye çok takılmayın, konudan sapıp dini veya siyasi bir tartışma çıkarmak istemem[/*]

  Üyeleri duygusuzluğa ve sorgulamamazlığa yöneltmek: Anakin kendisine casusluk yapması emredildiğinde bir ikileme düşmüştü: Evet bu Light Side'ın yararına olacaktı ama ne kadar etikti? Ancak ustalar onun kafa karışıklığıyla veya ikilemiyle ilgilenmedi, sadece ne buyurdularsa onun yapılmasını beklediler. Size de diktatörlük gibi gelmiyor mu? Bunun yanı sıra Dark Side duyguları daha şiddetli hissetmek, Light Side ise hiç hissetmemekle ilgili[*]diye biliyorum.[/*] Bir insanı insan yapan unsurlardan değil midir duygularımız? Onları yok saymamızı isteyen bir öğreti ne kadar etik/doğru olabilir?

  Aslında bunlardan sonra görebiliyoruz ki Light Side ve Dark Side'ın pek fazla farkı yok. Sadece Sithler kara pelerinler giyiyor ve dosdoğru kendi çıkarları için davranıyor. Jedilarsa dolaylı yollardan. Ya siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Not: Lütfen fanboyluk damarınız kabarmasın ve "karşiiim sen nasıl sorguluyosun cedayları ya senin haddine miee" triplerine girmeyin. Bunlar sadece benim düşüncelerim.

[Acmert]

Spoiler içerir.

Jedi'lar sizinde söylediğiniz gibi insanların özgür iradesine aykırı düşecek hareketlerde bulundular. Jedi Mind Trick bunun bir örneğiydi. Ancak bunu kullanılması her zaman iyi bir amaç uğrunaydı. Mesela Klonların Saldırısında Obi-Wan bununla birlikte bir insanın hayatını tekrar gözden geçirmesi için kullanmıştı. Gerçek bir Jedi bunu asla kötülük için ya da gereksiz bir nedenle kullanmaz. Eğer kullanırsa zaten karanlık tarafa geçiş ihtimali yüksektir. İmparatorluk'u yıkmak için, bir kişinin mutlak hakimiyeti yerine demokrasiyi, insanların özgür iradeleriyle birilerini seçebildiği cumhuriyeti kurmak için bir kaç klonun iradesine kısıtlama getirmek koskoca Jedi ismini karanlık yapmaz, değil mi?

Şiddet konusunda da öyle. Anakin gibi kafa karışıklıklarıyla dolu birisi bile Kont Dooku'yu öldürmek istememişti. Bu saf bir Jedi'ın ne kadar iyi olabileceğini kanıtlamaz mı? Şöyle bir şey var, binlerce masum insanın öldürülmesini engellemek için bir kişiyi, Darth Vader'ı öldürmek mantıklı değil miydi? Ne oldu peki? Obi-Wan Darth Vader'ı öldüremedi ve koskoca gezegen Alderaan ve üzerindeki milyonlarca kişi öldü.

Ancak Jedi'ın bazı hareketleri bana da kötü gelmiyor değil. Özellikle son paragrafta bahsettiğiniz, düşünmemeye zorlamak, kayıtsız şartsız kabul ettirmeye çalışmak. Bunlar yanlış.

Jedi'lar genelde kendi arzuları için çalışmazlar. Madem kendi arzuları için çalışmak istiyordu, Sith olsaydı. Seçimini bir kez yapmış birisinin kafasının karışması nedeniyle Jedi isminin karanlığa sürüklenmesi mantıklı değil. Ve Jedi da sevmek yasak değil. Bağlanmamak yasak. Anakin'in Padmé'ye bağlanması sonucunda ne kadar büyük sonuçlar, ne kadar acı çekildiğini gördük.

Jedilar iyidir. Sithler kötü. Bu siyah ile beyaz kadar net. Evet, her Jedi iyi olamayabilir, onlara da Dark Jedi demişler zaten.

[Nerueger]

Bu tamamen karakter meselesi aslına bakarsanız. Kafa yapısı diyelim.

Sithler Jediların duygu yoksunluğundan bahsederler sürekli. Fakat kendilerinde ağır basan bir kötülük duygusu vardır.

En basit mantıkla bakacak olursak Jedi'lar güce hizmet ederler. Barışa, adalete. Kısacası dengeye.

@Acmert'in dediği doğru. Fazla söze ne hacet. Siyah ve beyaz kadar başkadırlar.

[Vega]

Üzgünüm, ama bir insanın iradesini bloke etmenin ona şiddet uygulamaktan hiçbir farkı yok. Kendince iyi bir amaç uğruna yapmış olabilir Obi Wan, ama şunu sorayım: Eğer bağlanıp bir odaya koyulsaydınız ve hayat tercihlerinizi gözden geçirmenizi isteselerdi hoşunuza gider miydi? Sonuçta o insanlar sizin iyiliğiniz için yapıyor bunu kendilerince.

Çoğunluğun iyiliği için yapılan şeyler... Eh bu biraz kafa karıştırıcı bir konu. Çoğunluğun iyiliği için etiğe karşı bir hareket yapılıyorsa eğer, en azından bunun etiğe karşı olduğu konusunda açık olunmalı. "Evet ben bunu yaptım, iyi bir şey değildi ama kendimce sebeplerim vardı." demek başka bir şey, onu aklamaya çalışmak başka bir şey.

Örneğin bir insan gücü kullanıp insanlara yardım etmek istiyorsa ama kaotikse? Kaotik olmasa bile, bir insanın iyilik adına savaşması için robotik, sorgulamayan insanlar olması gerekmiyor.

Ben saf iyi veya saf kötüye, siyah ve beyaza inanmıyorum. Grinin tonlarına inanıyorum. Hatta grinin tonlarına bile değil, insan karakteri skalayla ölçülebilecek bir şey değil çünkü. Ama bu başka bir tartışmanın konusu tabii. Canımı sıkan şeyse, bir veya bir grup insana öylece iyi/kötü etiketinin yapıştırılması. Bunu derinlik eksikliği olarak görüyorum.

[sleepingforest]

Jedi'lar tamamen aydınlık için yaşamıyorlar, o düşünce şekli yanlış. Jedi'lar güçteki dengeyi korumayı amaçlarlar. Jedi'ların mind trick yapmasını eleştriyorsunuz ama Jedi Birliğinin şekil değiştirme yeteneğine sahip bir ırkı (şu an isimlerini hatırlayamadım), fazla tehlikeli olduklarına karar verdiklerinden dolayı tüm bir ırkı ortadan kaldırdığı biliniyor. Mesela bir de Windu'yu ele alalım kendisinin dövüş stili öyle agresifdir ki biraz daha zorlasa direk karanlık tarafa doğru yolu var ama adam tam o sınırda durmayı seçiyor. Jedi'lara tam anlamıyla galaksinin iyilik melekleri gözüyle bakmak kesinlikle yanlış, ki onlar bile galaksiyi aydınlıkla kaplayalım diye bir amaç gütmüyor sadece denge'nin muhafızlığını yapıyorlar.