Konu: "Sherlock Holmes Baskıları" veya "Sherlock Holmes Basamamakıları" Üzerine Soru

[Fiddler]

Aslında bakıp hemen sorumun cevabını bulabileceğim bir başlık vardıysa bu benim değil tamamen sitedeki arama motorunun yılan olmasının suçudur. Bulamıyorum işte bir türlü. Konuya geçiyorum:

Yakın zamanda Sherlock Holmes'leri başından sonuna okumak istediğimi farkettim. Yayımlandığı sırayla, Sir Arthur Conan Doyle tarafından yazılan özgün hikayelerin hepsini okumak istiyorum. Bugün "Kızıl Soruşturma"yı okudum; ama Kum Saati Yayınları'nın 2012 baskısı çok kötüydü. Arka kapakta yapılan "typo"dan tutun kitabın ilk sayfasında "Deniz Akkuş"u çevirmen gösterip iki sayfa sonra başka bir çevirmenin özgeçimişini yazmalarına kadar, verdikleri Giovanni Scognamillo önsözünün başka bir yayınevi için yazılmış olmasına kadar kötüydü. Çeviri kitabın baskısının korkunçluğu yanında şaşırtıcı şekilde iyiydi; ama yine de vasatın ötesine geçemiyordu.

Devam etmek istiyorum. "The Sign of Four" var sırada; ama güzel, huzurlu bir baskı, harika bir çeviri istiyorum. Bu dünyada, bir yerlerde Sherlock Holmes'ün harika baskıları olduğuna inanmak istiyorum. İşte bunu danışacaktım. Bana önerebileceğiniz, şu yayınevinden, şu baskıdan okuyun diyebileceğiniz Sherlock Holmes kitapları. Mümkünse tüm set, mümkün değilse şimdilik kronolojik sıranın ikinci kitabı "The Sign of Four".

Evet.

Aslında beklemeyi göze alabilseniz Everest Yayınları, Sherlock Holmes külliyatının tamamını basacak.
Başladılar bile: http://www.idefix.com/kitap/aciklamali-notlariyla-sherlock-holmes-cilt-1-arthur-conan-doyle/tanim.asp?sid=LJJ0F3Y31H6H2P087MH1

Yetkin çeviri ve harika notları ile tam arşivlik. Everest Yayınları mükemmel bir iş çıkarmış.
3 cilt olarak yayınlanacak külliyat:
1. Cilt: Sherlock Holmes'ün Maceraları ve Sherlock Holmes'ün Anıları
2. Cilt: Sherlock Holmes'ün Dönüşü, Son Selamı ve Sherlock Holmes'ün Dava Dosyaları
3. Cilt: Romanlar
Lakin: Romanları en son ciltte yayınlayacaklar. Her yıl bir kitap düşünüyorlarsa 2 yıl var önümüzde.

Yığınla Holmes çevirisi yayınlanıyor, aslında hangisini okuyacağımı ben de şaşırıyorum.
Lakin çevirmenler üzerinden bir tahmin yürütülebilir:
Cumhur Mısırlıoğlu çevirilerini ben beğeniyorum:
The Sign of Four çıktı Martı Yayınları'ndan:
http://www.idefix.com/kitap/dortlerin-imzasi-kayip-hikayenin-izinde-arthur-conan-doyle/tanim.asp?sid=GU9C0WV0YH8H9QQRP2QS

[mit]

Eskiden olsa Beyaz Balina derdim ama kalmadı onlar maalesef. Çevirileri falan güzeldi oysa, severek okumuştum.

Rem Yayınları'nın Toplu eserlerini okuma derim, bende o ciltler var. Çeviri açısından bir sorun yok ama mizanpajı çok kötü maalesef. Harfler birbirine girip mantıksız bir bulmacaya dönüşüyor, Holmes'ün çözdüğü gizemler hafif kalıyor yanında.

Martı Kitabevi'nin bastığı kitaplara da sakın ama sakın kanma. "Gerçekler Kanıt İster" ve "Şüphe Asla Uyumaz" gibi havalı adlar altında şüpheye yer bırakmayacak şekilde okuyucuları kandırıyorlar. Neden dersen içlerindeki hikayeler Kızıl Soruşturma, Dörtlerin imzası gibi bildiğimiz öyküler, ama başka isimlerle yayınlanıyorlar.

Sanırım en iyisi Everest'in geçenlerde bastığı, açıklamalı notları ve şık cildiyle Holmes cildi:
http://www.idefix.com/kitap/aciklamali-notlariyla-sherlock-holmes-cilt-1-arthur-conan-doyle/tanim.asp?sid=LJJ0F3Y31H6H2P087MH1

Not: Dedim ki benden önce Bülend Bey davranmış

[Fiddler]

Hmm. Teşekkür ederim. Everest'in açıklamalı baskısı (babam annotated olsa onu da okurum) iştah kabartıcı gerçekten. Şimdi şöyle bir baktım da, kronolojik olarak açıklamalı birinci ciltteki kısa öykülerin yazılması "The Sign of Four" ile "The Hound of Baskerville" arasına düşüyor, dolayısıyla ikinci kitabı bulabilirsem sonrasında gönül rahatlığıyla Açıklamalı birinci cildi okuyabilir, mest olabilirim. Sonrasında ne yapacağıma dairse hiçbir fikrim yok.

Tabii asıl büyük soru şu: nasıl bu kadar çok yayınevi ve bu kadar az güvenilir baskısı olabiliyor bu kitapların? Türkiye okumaz deriz, eleştiririz vs. ama bilinir ki Türkiye'de en çok okunan türlerden biri polisiye, dedektiflik türüdür. Böyle bir klasikler dizisinin güvenilir bir yayınevi tarafından artık tasdiklenmiş bir çeviriyle on yıllardır yayımlanıyor olması gerekmez miydi?

Everest'i de bu noktada bir kez daha tebrik ediyorum. Son zamanlarda yaptıkları işleri daha çok beğenip duruyordu, bir neden daha oldu.

Martı Kitabevi'nin bastığı kitaplara da sakın ama sakın kanma. "Gerçekler Kanıt İster" ve "Şüphe Asla Uyumaz" gibi havalı adlar altında şüpheye yer bırakmayacak şekilde okuyucuları kandırıyorlar. Neden dersen içlerindeki hikayeler Kızıl Soruşturma, Dörtlerin imzası gibi bildiğimiz öyküler, ama başka isimlerle yayınlanıyorlar.

demiş İhsan bey; lakin ben katılmıyorum. Martı yayınları öykülerin tamamını doğru sırayla yayınladılar, şimdi de romanlara geçtiler. Kızıl Soruşturma ve Dörtlerin İmzası romanlarını, yakın ara doğru isim çevirileriyle yayınladılar. Öykü derlemelerinin isimlerini dikkat çekici olsun diye değiştirmişlerdir ama içerik doğru, tabi bu teşhisim uzun uzadıya bir incelemeyle ortaya konmadı, kitapların çoğuna göz atınca farkettiğim bu oldu.

Bir de şu var: Yeni çeviriler yayınlansa da çoğu eski çeviri:
En çok karşılaştıklarım Deniz Akkuş ve Cumhur Mısırlıoğlu. İkisi de "Holmes çevirmeni" diyebileceğimiz kadar çok çeviri yapmış.

Bu arada İş Bankası Yayınları'nı da unutmamak gerek, tüm romanları yayınlamışlar:

Kızıl İpucu: http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=ODZPZ3LHS5LRMBTKGHUX

Dörtlerin Yemini: http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=NVBIF3LTJY8YXFWPC2GF

Baskerville'lerin Köpeği: http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=IM1JN6QGQ623YVOGZM4T

Korku Vadisi: http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=CFSI6XJYSV6V0HQVT8XC

[beerold]

Tutku Yayınları'ndan çıkan iki tane kitap var elimde. Kronolojik bir sıralaması olmadığını okumuştum bir yerlerde, o nedenle sadece ileride okumak için almıştım. Henüz okumuşluğum yok, o nedenle çevirisi ya da mizanpajı için iyi ya da kötü diyemeyeceğim. Başlığı görünce açıp baktım. Şu şekilde imiş içerik;

Şüphe: Korku Vadisi
          Baskervilles Laneti   

Panik: Kızıl Soruşturma
         Dörtlü İttifak

[Fiddler]

Bu arada İş Bankası Yayınları'nı da unutmamak gerek, tüm romanları yayınlamışlar:

Kızıl İpucu: http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=ODZPZ3LHS5LRMBTKGHUX

Dörtlerin Yemini: http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=NVBIF3LTJY8YXFWPC2GF

Baskerville'lerin Köpeği: http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=IM1JN6QGQ623YVOGZM4T

Korku Vadisi: http://alisveris.iskulturyayinlari.com.tr/tanim.asp?sid=CFSI6XJYSV6V0HQVT8XC

Fevkalade! Bu sayede hangi yayınevinden okuyacağımı da bulmuş oldum. Önce İş Bankası'nın Dörtlerin Yemini, ardından Everest Yayınları'nın açıklamalı ilk cildi. Sonra İş Bankası'ndan devam.

[Kubra]

Benedict sağ olsun, izlemiş olduğum Sherlock'tan sonra kocaman bir tutku bürüdü içimi! Bir an evvel tüm kitapları okumak istiyorum, hem de okunacak onca kitap varken. Ama sanırım ben de Everest'i bekleyebilirim, böylece okunacakların bir kısmı da okunmuş olur. Bu arada İş Bankası Yay. nasıl? Ben bazı Shakespeare çevirilerini oradan okudum; Shakespeare için "en doğru çeviri"yi yaptığı söylenmişti.

[Fırtınakıran]

Yeri burası değil ama cevap vereyim: Shakespeare için en iyi adres İş Bankası Yayınları'dır. Şu ana kadar hiç pişman olmadım.

[Auguste Dupin]

Yeri gelmişken ben de Shakespeare çevirileri konusunda güncellenmiş Bülent Bozkurt çevirilerini önerebilirim. Diğerlerinden daha farklı bir yol izliyor. Aslında Shakespeare çevirileri normal bir çeviri işinden yüz kat daha zor her zaman, çünkü metinlerin kendileri bile tam olarak ortada olmadıkları için, olanlar da çok daha sonra basılan Folio kaydı, sahne metinleri orada burada tutulmuş kayıtlar gibi belgelerden parça parça birleştirilip derlenerek tamamlandıkları için, elde birçok farklı edisyon oluyor çevirirken dikkate alınması gereken. Ama bunlar içinde ilk aşamada uzak durmanız gerekenler Can Yücel çevirileridir. Önce başka birinin çevirisini okumak gerek, çünkü Can Yücel oyunları Türkçe "söylüyor." Bir nevi uyarlama yapıyor. Bir Shakespeare oyununu ilk olarak Can Yücel'den okuyan kişi neye uğradığını şaşırabilir. Daha sonra bu konuya rastlayabilecek olanlar için kenarda duracak bir bilgi olsun bu da.

Holmes konusuna gelince, şu dünyada aşırı hassas olduğum 3 şey var sanırım. Harry Potter, Doctor Who ve Sherlock Holmes. (Üçünün de İngiliz işi olması bir tesadüf müdür?) Ve mit'in bahsettiği durumdan ben de çok şikayetçiyim. Martı, önceki baskılarda tüm seriyi düzgün bir şekilde bastı. (Eski Güncel Yayıncılık baskılarını da seviyorum.) Fakat Downey Jr. ile başlayan Holmes "modası" sonrası piyasa çöp gibi Sherlock Holmes baskılarıyla doldu ki, bunların birçoğu eski baskıların yeni isimlerle piyasaya sürülmüş hali. Sırasına aldırmaksızın rastgele iki üç hikaye seçip kitaba yeni isim koymuş, yetmemiş içindeki hikayelere de başka isimler vermişler. Kitabı "Bu nedir?" diye elime alıp karıştırır ve "Oha, yeni hikayeler mi bulunmuş yoksa, nasıl duymadım? Farklı yazardır bu ya, bakayım? Yoo, Doyle işte? Alla Alla?" diye dumur olurken, hikayelerin farklı çevrilmeye kasılmış girişlerinden aslında hangi hikayelere ait olduklarını çıkardığımda yaptıkları şeye bayağı sinir olmuştum. Bilmesek kazıklanacağız yani. Agatha Christie kitaplarına da yapıyorlardı bunu bir ara.

Hayalimde şöyle tüm hikayelerin bir ya da iki ciltte toplandığı, şerhli, çok geniş bir edisyon hazırlamak var her zaman. Kısfmet...