Konu: Fantastik ve Bilim Kurgu Edebiyatında İsim

[Optik]

Forumda bu konu hakkında bir kaç konu açılmış ancak ben pek tatmin olmadığımdan tekrar bir konu açıp düşüncelerinizi almak istedim.

Bu soru aklıma şöyle takıldı: 3000 yılında geçen bir bilim kurgu hikayesi yazıyorum. İsimler Sinan, Derya, Deniz, Kudret, Alper... Sorum şu bu isimler 3000 yılında geçen bir hikaye için uygun mu?

Fikrimi de aktarmak istiyorum: Yaklaşık 1500+ yıl önceki isimler günümüzde hala kullanılıyor ise 1000 yıl sonrada bu isimler kullanılabilir. Bilal, Muhammet, Kürşat...

Siz neler düşünüyorsunuz?  

*Öykü seçkisine gönderdiğim hikaye için isim konusunda yorum almıştım. ''İleri zamanda böyle isimler kullanılır mı?''  gibisinden.

[Fiddler]

Öncelikle kolay gelsin... Olay kuracağınız dünyanın arkaplanına bağlı.. Örneğin;

3000 yılında artık kitaplı dinlerin etkisinin kaybolduğu bir dünya hayal ediyorsanız, Muhammet gibi bir ad kullanmamak istersiniz..

Ya da şu anki gidişata göre pek çok dilin kaybolacağını, özellikle Afrika ve Orta doğu'da çoğu dilin unutulacağını varsayabiliriz... İngilizce ise olduğundan çok daha egemen olacaktır.. Dolayısıyla "Kudret" gibi farsça kökenli bir ad artık kullanılmayacak; ama mesela "Aleks" gibi İngilizce'den devşirilmiş yeni adlar gelecektir...

Öte yandan Can, Zeynep gibi bazı adlar farklı zaman dilimlerinde karşımıza çıkar... Bunların bir kez daha tarih sınavını geçeceğini ve 3000 yılında da karşımıza çıkabileceğini varsaymak yanlış olmaz...

Bir de işin sayısallaşma boyutu var... Teknoloji çağındayız diiyoruz ya, mesajlarımız, e-postalarımız, her şeyimiz kısalıyor, dahası kısaltmalar her zamankinden çok kullanılıyor... Dolayısıyla 3000 yılında bunların sonucunda kısaltmalı adlar görmek mümkün olabilir.. Örneğin, Mehmet Ali adı, hali hazırda arkadaş çevrelerinde "Mali" diye kısaltılır ve bunun genele yayılabileceğini düşünmek de yanlış olmaz... Benzer şekilde, uzun adların kısaltılmış halleri de norm haline gelebilir, "Ömer Faruk" adı "Öfar" olabilir mesela... Ya da "Sabahattin" adı "Sab" olmuş olabilir...

Sonuç olarak, şu anki adları o zaman da kullanmakta bir sakınca görmüyorum... Ama yukarıda bahsettiğim gibi arkaplana dair ögelere dikkat ederek küçük ayrıntılar katmak, hem hikayeyi hem de okuma deneyimini zenginleştirecektir.

[poe]

İsim konusu göreceli bir kavram. Muhammed ismi dini bir isim ama 1500 yıldır kullanılıyor, İskender yada Aleks ismi 2300 yıldır kullanılıyor, Mali gibi bir isim Mehmet Ali'nin değil aynı zamanda Muhammed Ali'nin kısaltılmasıdır.
Türk destanı Oğuz Kağan bilmem kaç yıllık destan, Oğuz ismini de kağan ismini de hala kullanıyoruz. Çocuklarının adı Gün Ay Yıldız diye gidiyor...
Yeni nesil çocuklara Şaban, Ökkeş, Temel gibi isimler alay konusu olduğu için konmuyor. Oysa Okkoşa ismi bir sahabe ismi. Biz çocukken "dalga geçmeyin" diye çok azar işitmiştik.
İsimlerin kısaltılması konusu Nasreddin Hoca fıkralarında "çocuğa ne ad koyayım hoca" diyen birine "Ayşe koyma kısalır Eşe olur, Eyüp koyma kısalır İp olur" der.
Türkçe fantastik yazdığınız söyleyenler nedense isim uydurmayı tercih eder.
birde mesela Tarkan gibi isimler var. Tarkan ismini uyduran Sezgin Burak Tarkan'ın kelime anlamını soranlara Tatar kanı demek diye cevap vermiş.

Yine de ekşi sözlükte fenomen olan "amanin bir turk fantazi yazmis! acaba kahraman elfin adini ne koydu? recep? hahaha" kısmını unutma...

[zaujas]

Ben gelecekte isimlerinde globalleşeceğine ve farklı kültürlere ait isimlerin harmanlanacağını düşünüyorum. İnternet kuşağının ilk dönemlerini yaşıyoruz, 1500 yıl bu şekilde devam ettiğini düşünün. Bilimkurgu bir hikayede çokta günümüzdeki sıradan isimler olmamalı ama ne olmalı

[azizhayri]

Bence çok zor bir konu. Tarihe bakarak bir sonuca varabilir miyiz bilemiyorum. Örneğin 500 yıl önce İngilizce diye bir dil var mıydı. Tabii ki vardı ama bu kadar yaygın değildi. Oğuz, Muhammet asırlar öncesinden beridir var ama Kaykubat'ı veya Keyhüsrevi kim kullanıyor. Sadece din kökenli isimlerin değişeceğini ama sürebileceğini düşünebiliz. Yıllar, yüzyıllar sonra bugünkü dillerin bir kısmı ölecek belki de daha evrensel melez bir dil çıkacak. Bu nedenle roman sizinse adları da siz tahmin edeceksiniz. İşte bu zor bir mesele...
Dün akşam evde kitaplığımdan bir kaç örnek aldım. Dune'de -ki kendisi bir BK şaheeseridir- 10100 yılarda geçen olaylar zincirindeki isimlerden size bir kaç örnek; Leto Atreides, Lady Jessica, Kont Hasimir Fenrig, Vlademir Harkonnen isimler tanıdık bir başka örnekte  Vakıf serisinden Hari Seldon, İmparator Cleon, Lord Dorwin...

[lucasyekatarina]

Öncelikle kolay gelsin... Olay kuracağınız dünyanın arkaplanına bağlı.. Örneğin;

3000 yılında artık kitaplı dinlerin etkisinin kaybolduğu bir dünya hayal ediyorsanız, Muhammet gibi bir ad kullanmamak istersiniz..

Ya da şu anki gidişata göre pek çok dilin kaybolacağını, özellikle Afrika ve Orta doğu'da çoğu dilin unutulacağını varsayabiliriz... İngilizce ise olduğundan çok daha egemen olacaktır.. Dolayısıyla "Kudret" gibi farsça kökenli bir ad artık kullanılmayacak; ama mesela "Aleks" gibi İngilizce'den devşirilmiş yeni adlar gelecektir...

Öte yandan Can, Zeynep gibi bazı adlar farklı zaman dilimlerinde karşımıza çıkar... Bunların bir kez daha tarih sınavını geçeceğini ve 3000 yılında da karşımıza çıkabileceğini varsaymak yanlış olmaz...

Bir de işin sayısallaşma boyutu var... Teknoloji çağındayız diiyoruz ya, mesajlarımız, e-postalarımız, her şeyimiz kısalıyor, dahası kısaltmalar her zamankinden çok kullanılıyor... Dolayısıyla 3000 yılında bunların sonucunda kısaltmalı adlar görmek mümkün olabilir.. Örneğin, Mehmet Ali adı, hali hazırda arkadaş çevrelerinde "Mali" diye kısaltılır ve bunun genele yayılabileceğini düşünmek de yanlış olmaz... Benzer şekilde, uzun adların kısaltılmış halleri de norm haline gelebilir, "Ömer Faruk" adı "Öfar" olabilir mesela... Ya da "Sabahattin" adı "Sab" olmuş olabilir...

Sonuç olarak, şu anki adları o zaman da kullanmakta bir sakınca görmüyorum... Ama yukarıda bahsettiğim gibi arkaplana dair ögelere dikkat ederek küçük ayrıntılar katmak, hem hikayeyi hem de okuma deneyimini zenginleştirecektir.

çok çok güzel açıklamış. Ben de katılıyorum ama ayrıldığım nokta olarak ;

şuanki teknolojiden 1000 yıl sonrakine baktığımızda çok çok büyük değişimler olacaktır. Şuan karşılaştırdığımız tarihsellikle pek bir bağlantısı olmayacak bence.Çünkü insanlığın başından beri etkin ve egemen olan genel bir kanı vardı ; İnanç. Bir şeyleri açıklama bir şeylere inanma ihtiyacı duyuldu hep.

Buna bağlı olarak din bir takım değişmelere uğradı özellikle 20. yüzyılın başından beri öylesine inanılmaz şeyler keşfedildi ki bugüne kadar geldik bunları zaten hepimiz biliyoruz fakat anlatmak istediğim şu :

1000 yıl öncesindeki adamın sahip olduğu koşullar ve şuanki koşullar inanılmaz farklı. İsimler bir şekilde var olmaya devam ettiler.Ama bugüne baktığımızda şunu görüyoruz : Her sitede üyeliğimiz var belki hepsinde farklı bir takma ad kullanıyoruz ya da belirlediğimiz stabil bir isim var. Yavaş yavaş o "isim" algısı kıralacaktır bence.

Çünkü artık o takma adı benimsiyoruz ve 1000 yıl sonra teknolojide direk kimliğimiz olarak bunları sunacağız. Şuan izleniyoruz ediyoruz diye şeyler varken o dönemde gizlilik en üst seviyede olacağından ötürü böyle takma adları kendimiz için alacağımızı düşünüyorum