Konu: Engelsiz Çizgiler Tartışma Platformu

[cankutpotter]

Flood yapmak istemezdim aslında ama diğer türlü fark edilemeyebilir. Diyeceğim şu, bu anlatımlı çizgiromanlar e kitap olarak da sunulabilir. Çünkü baskıların hepsi böyle olursa diğer okurlar rahatsızlık hissedebilir. Ancak şöyle bir hussus var, yapılacak e kitaplarda koruma olmamalı. Epublarda DRM, pdflerde şifre olduğu taktirde erişilebilirlik ortadan kalkıyor. Ekranokuyucu program güvenli pdf'i okuyamadığı gibi DRM korumalı epubları da okuyacak erişilebilir bir program henüz yok. DRM korumasının kötü amaçlı dağıtımları engellemek için konuldunu biliyorum; ama bu tür korumalar maalesef erişilebilirliği de ortadan kaldırıyor.

[Marius]

Bunun hakkında örnek alabileceğimiz bir iş var mı çizgi roman için? Yabancı kaynaklardan da olabilir. Sesli tiyatro gibi olan(ama olmayan) kitaplardan bir kaç kez dinledim. Esasen oldukça eğlenceli ama pek amatör emekçi dostu değil. Örneğin GETEM'e herkes yollayabiliyor kitapları okuyarak çünkü tek kişi yetiyor. Bunda ise sanki büyük bir prodüksiyon varmış gibi.

Bir de şöyle bir şey vardı, tek bir kişi kitabı okuyor ancak yaşıyor gibi. Hüzünlü bir kelimeyi hüzünlü bir şekilde okuyor, kahramanın gülerek konuştuğu yerde o da gülüyor. Savaşın betimlemesini korku ve heyecan dolu bir şekilde yapıyor falan filan. Bu tip kitaplara örnekler bulup Türkçe çizgi roman yayını yapan bir yayınevi ile anlaşıp çıkan yayınların birinden bir bölümü deneme olarak neden yapmıyoruz bu şekilde? Yayınlamak için değil de, bir yerden başlayıp hatalarımızın neler olduğunu görmek için.

Hatta Seyfettin Efendi neden olmasın mesela? Zaten Devrim Bey ilk bölümünü internetten yayınlamıştı yanılmıyorsam.

Seksi sesimle ilk seslendirmeyi yapmayı öneriyorum ancak başka da bir önerim olacak kalemi kuvvetli insanlardan. Bir çizgi roman sayfasında diyaloglardan çok yeri çizimler kaplar. Bu çizimlerin arasında o resimleri betimleyen kişiler olsa da onlardan okusak nasıl olur? Her şeyde anlaşmışız da işi hemen yapıyormuşuz gibi konuştum ama heyecan verici benim için.

CESARETİNİZ VAR MI???? HAYIR YİYO MU ONU SÖYLESENİZE??????

Spoiler: Göster

[Sayhh]

Hatta Seyfettin Efendi neden olmasın mesela? Zaten Devrim Bey ilk bölümünü internetten yayınlamıştı yanılmıyorsam.

Bu öneri çok iyi geldi. Türkiye'de çizgi romanın gelişimi için ciddi emekler veren biri olarak Devrim Kunter'in konuya sıcak bakma ihtimali de yüksek.

Benim hatırladığım kadarıyla internette yayınlanan ilk bölüm "Bir İntihar Vak'ası"ydı. İkinci kitapta yer almıştı sonradan. Hem kısa, hem de tanıtıcı bir öykü olduğundan bu iş için çok uygun gibi gerçekten. Hem karakter sayısı da az, her karakter için farklı bir ses kullanılabilir.

Öykü için izin alabilirsek metin yazma kısmını burada, forum üzerinde, hep birlikte yapabiliriz sanırım. Çizimlerin tasviri için şimdilik bazı değişiklikler yaparak Sandman-Düş Ülkesi'nin sonunda yer alan senaryoyu örnek alabiliriz.

Her şeyde anlaşmışız da işi hemen yapıyormuşuz gibi konuştum ama heyecan verici benim için.

CESARETİNİZ VAR MI???? HAYIR YİYO MU ONU SÖYLESENİZE??????

Belki de konu buralarda unutulmadan paldır küldür içine girmek gerekiyordur işin. Ben bu yaklaşımı sevdim ve elimden geldiğince desteklemek istiyorum.

[cankutpotter]

Aslında güzel olabilir ve bir şeyler yapmak gerekiyor yoksa cidden, konu unutulup gidecek.

Ya mesela, ilk çizimde gösterilenleri tasfir edebiliriz, yalnız dramatizasyon yapılacaksa ses efekti ve müzik kullanımı önemli, dinleyeni içine çekmeli.

Çizgiroman bilmediğim için bir şey diyemeyeceğim; ama sesli betimlemeli dizi veya filmlerden örnek gösterebilirim. http://engelsiz.kanald.com.tr  adresinden örnekleri inceleyebilirsiniz. Ya da https://www.youtube.com/watch?v=aVEWr9vlGQk HP ve Ateş Kadehi'nin ilk sahnesi. Çizim için nasıl bir betimleme yapılır bilemedim ama. Pilot olarak bir tane deneyip onun  üzerinden konuşmamız daha mantıklı olur bence, varsayımlar üzerinden ilerleyemeyiz.

[Fırtınakıran]

Bu konuyla ilgili Marmar Çizgi ve JBC Yayıncılık'a mesaj attık biz aslında. "Bir bakalım" diye bir cevap aldık. Ama desteğimiz bitmiyor . Şimdi portal için bir haber formuna getiriyoruz bu isteği.

Hem belki daha çok kişi destek verir, hem de yayınevlerinin ilgisini bu defa daha ciddi biçimde çekeriz.

[Fırtınakıran]

Flood yapıyorum ama maksat konu güncelliğini korusun .

Bir önceki mesajda bahsettiğimiz haberimiz yayında!

Kayıp Rıhtım’ın Görme Engelli Takipçilerinin Çizgi Romanlar İçin “Yapılabilir” Bir İsteği Var!

[cankutpotter]

Bunun haber olarak yapılması çok iy oldu, desteğiniz için hepinize teşekkür ederim. Proje gerçekleşirse sayenizde gerçekleşecek.

Yalnız şu var, bu işe gönüllü olacak yayınevine bir örnek sunmamız gerekir diye düşünüyorum. Çünkü bildiğim kadarıyla çizgiroman konusunda bunun örneği yok.

[Fırtınakıran]

İlgileneceğiz desinler de örneği el birliğiyle oluşturabiliriz . Ama önce şu projenin bir farkına varılsın .

[cankutpotter]

Umarım birileri görür ve farkına varır. Birilerini iteklemediğimiz sürece genelde insanlar farkına varmıyor, umarım bu sefer şaşırırım.

[cankutpotter]

Sesli Betimleme Derneği'nin Facebook sayfasına haberimizi mesaj attım, yardım etmeyi çok istediklerini bildirdiler.   Derneğin Facebook sayfası, buradan iletişim kurabiliriz.

[Laughing Madcap]

Açıkcası ilgilenilsin ya da ilgilenilmesin, örnek teşkil etmesi ve bir yerlerden başlanması açısından, bu seslendirme ve betimleme işine başlayalım derim ben. Herhangi bir cevap ya da destek gelene kadar, elimizde örnek olarak bulunsun. Bu hem başlangıç için yapılan hataları görmemizi sağlar hem de farkındalığı bir hayli arttırır.

Seyfettin Efendi önerisine imzamı atarım; bunun dışında "Kayıp Rıhtım Bunu Tartışıyor" konusunda yapıldığı gibi bir anketle de belirlenebilir. İşin teknik detayını da araştırmak lazım; ses kaydının ya da düzenlenmesinin nasıl yapıldığı hususunda Sesli Betimleme Derneği bir hayli yardımcı olacaktır.

Projenin sağlıklı ilerlemesi açısından görev dağılımlarının da belirlenmeye başlanması gerekiyor aslında. Çünkü "şöyle yapalım, böyle yapalım" yerine ekipler oluşturulup projenin temelinin oluşması işleri çok daha hızlı ve temiz ilerletir.

Kalemim ve ses tellerim ile her türlü yardıma hazırım. Öneride bulunduğumuz kişi ve kurumların cevapları "Biz halledeceğiz bu işi, bizleri aydınlattığınız için teşekkürler, siz karışmayın, bizde bu iş." şeklinde olsa bile yardıma hazırım.

[cankutpotter]

Ses için stüdyo bulmak lazım, işin önce yazılı platformda halledilmesi taraftarıyım. Pek çok görme engelli ekran okuyucular ve tarayıcılar sayesinde kitap taratıp Dock, PDf gibi çeşitli formatlarda okuyabiliyor. Her şeyden önce, ilk etapta bunu halletmeliyiz, seslendirme her şey oturduktan sonra gelmeli diye düşünüyorum.

[mit]

İşte biz bu konularda bilgili değiliz Cankut. Bize bu aşamada yol göstermesi gereken kişiler sizlersiniz. Mesela PDF olarak okutulabildiğini ben bilmiyordum, ilk defa şimdi duydum.

Senden ricam kitapları nasıl okuduğunu, hangi programları kullandığını ve bu işin nasıl yürüdüğünü bize detaylı olarak anlatman. Bu konuda sıfır bilgisi olan biriyle konuşuyormuş gibi düşün. Sana zahmet olmayacaksa tabii o kadar uzun bir şeyi yazmak.

Ayrıca bu kadar düzgün yazıp imla kurallarına bile dikkat ediyorsun ya... çok takdir ediyorum seni.

[cankutpotter]

Öncelikle takdirin için teşekkür ederim abi.

O zaman şöyle başlayalım.

Görme engelliler bilgisayarda Jaws adı verilen bir program kullanırlar. Bu program ve diğer bütün ekran okuyucu programlar, Mac'te Voiceover olsun, İOS'ta da aynı şekilde ve Android'de Talkback olsun, metin tabanlı her şeyi okuyabilir. Ancak altyazı, resim üzeri yazı ya da grafikler konusunda genelde gören kullanıcılara ihtiayç duyarlar.

Kitap taramak için normal bir scanner kullanılır. Kanon, HP, ne olursaa. ABBYY FineReader diye bir program var, belki biliyorsunuzdur. Bu program sayesinde elimizdeki herhangi bir yazılı ya dabasılı belgeyi tarayıp Dock, PDF, Epub, HTML gibi ekran okuyucular tarafından okunabilen formatlara dönüştürebiliyoruz.

Ya da internetteki e kitaplardan faydalanıyoruz. Getem gibi kuruluşlar da önemli katkıda bulunuyor, elinizdekileri onlara gönderebiliyorsunuz ayrıca.

Ancak eğer açılan pdf'te parola koruması varsa, Epub'da da DRM varsa, ekran okuyucular için sorun yaratıyor, program bu tür metinlere erişemiyor. Tıpkı altyazılar ve internetteki güvenlik kodlarını okuyamadığı gibi.

Bunlara çeşitli çözümler bulunmaya çalışılıyor tabii; ama her platform için uygun olmuyor maalesef.

İşin özü böyle genel olarak.

[mit]

Çok teşekkürler verdiğin bilgiler için Bakalım... inşallah güzel bir şeye ön ayak olur, bir şeyler ortaya çıkarır, en azından ilk adımı atmış oluruz. Bir cevap gelsin de...

Şimdilik tek yanıt forumumuza da üye olan ÇROP'tan (Çizgi Roman Okurları Platformu) geldi. Ümit Abi, Boş Balon Dergisi'nin önümüzdeki sayısında bu konuyla ilgili bir yazı çıkacağına değinmiş.