Konu: Kitap Okumanın Zararları

[lucasyekatarina]

Kitap okumanın,  günlük hayatımızdaki ilişkiler ve insanlarla olan iletişimiz açısından bir takım zorluklar oluşturduğunu düşünüyorum. Onca faydasının yanında “zarar” kelimesi doğru olmayabilir fakat bunların yıpratıcı olması nedeniyle “zarar” demeyi tercih ettim. Belki de ben fazla etkileniyorumdur, bilmiyorum ama kitap okumanın bir şeyleri epeyce değiştirdiği görüşündeyim. Bu yüzden buraya yazmak ve sizlerin de görüşlerini almak istedim.
Peki nelerdir bu zararlar?

Kitap almak için ödediğimiz ücretten ya da çok uzun süre okumaktan kaynaklı gözlere verdiği zarardan bahsetmiyorum. Belki şu paragafla daha iyi anlatabilirim :

“yine de edebiyat oyunu tehlikesiz değildir. yaşamın gerçekliğine samimi bir memnuniyetsizlikle karşı koymanın ürünü olan kurmaca aynı zamanda huzursuzluk ve memnuniyetsizliğin de kaynağıdır. zira okuma yoluyla büyük bir kurmaca yaşayan […] kişiler gerçek yaşama, sınırlarının ve kusurlarının çok daha bilincinde olarak; gerçek dünyanın, yaşanan yaşamın romancılar tarafından uydurulan yaşama nazaran çok daha yavan olduğunu anlamış olarak dönerler. gerçek dünyanın karşısında duyulan, iyi edebiyatın yüreklendirdiği bu huzursuzluk belli koşullar sağlandığı takdirde otoriteye, kurumlara veya kurumlaşmış inançlara karşı bir başkaldırıya dönüşebilir.”
                                                                                                              Mario Vargas Ilosa

Belki benim bulunduğum çevreyle alakalıdır belki de kitapların evreninde yaşamak tutkusu beni böyle yapıyordur bilemiyorum.Örnek vermek gerekirse, hangimiz Frodo’ya yardım etmek istemedik ki? Hangimiz Harry-Ron-Hermione arasındaki gibi bir arkadaşlığa sahip olmak istemedi? Ya da o evrenlerde varolmak isteyip gerçek dünyaya döndüğünde bu dünyanın bize o kadar da güzel şeyler sunmadığını görmek yorucuydu belki de.Aslında fantastik-bilim kurgu evrenleri bizleri daha çok etkiliyor gibi.
Son olarak da  Sabahattin Ali’nin bu durumu açıklayan sözüyle kapanışı yapmak istiyorum:

"zaten muhitimden uzak duruşumun, vahşiliğimin bir sebebi de kitaplarda tanıştığım ve benimsediğim insanları muhitimde bulamayışım değil miydi?"

Not: Bu başlığı açıp açmamayı çok düşündüm. Acaba insanlar bundan etkilenir ve vazgeçer mi okumaktan diye. Fakat, içimde daha fazla tutmak istemedim. Eğer yöneticiler gerekli görürlerse başlığı kaldırabilirler benim açımdan bir sıkıntı yok. Yeter ki bir sorun çıkmasın
Yazı biraz dağınık gibi oldu kusura bakmayın uzun süredir kitap okumamanın zararı

[Alanna Mosnavi]

Aynı mantık bilgisayar ortamındaki oyunlar için de geçerli lucas. Oyunlarda gerçek hayatta bulamadığı tadı bulan kişi daha fazla oynamak isteyecektir ve bu da onu gerçek hayattan uzaklaştıracaktır.

Her şeyden önce ben kişinin mutluluğunu göz ederim. Mesela çok kitap okuyorsun, biraz asosyalleştiğini hissediyorsun ama olduğun gibi son derece mutlu olabiliyor musun? Bence o zaman ortada çok büyük bir problem yok. Her şeyden önce önemli olan özne bence.

Ancak eğer kişi de durumdan memnun değilse, mutlu hissetmiyorsa veya sosyal hayatındaki etkileri onu üzüyorsa bazen ara vermenin faydası var.

[Khentis]

Coleridge'in "willing suspension of disbelief" teriminin bu konuyla alakalı olduğunu düşünüyorum. Nedir bu şey? Şöyle ki, okuduğunuz şeyin gerçek olmadığını biliyorsunuz, ama bu yalanı kendi isteğinizle kabulleniyorsunuz. Kitabı okurken her şeyin gerçek olduğunu hissetmek, kitaptan alabilinecek en fazla zevki almamızı sağlar. Fakat kitabın kapağını kapattığımız anda okuduğumuz her şeyin bir yalan olduğunu hatırlamakta fayda var. Sonuçta, bir hocamın dediği gibi, edebiyat çok iyi bir yalan atma sanatıdır ^^

[Nightmare]

Zarar demek yanlış. Bence tutku veya hayal gibi kelimeler uygun. Şöyle ki bahsettiğin mutsuzluk durumunda, çevrenden yeterli hazzı alamadığın durumda içinde oluşan şey bir "keşke" duygusu. Fakat bu iyi yönde de olabilir. Yani bir huzursuzluk getirdiği gibi hayatında seni daha ilginç şeyler yapmaya da itebilir. Bulunduğun ortamdan memnun ve daha fazlasını istemiyorsan sorun yok, fakat mutsuzsan dediğin şeyler olabilir. Fakat bu demek değildir ki kitap okunmamalı. Mesela aynı durum dizilerde de geçerli. Hatta daha bile fazla. Çünkü gerçek hayatta geçen bir kurgudan bahsediyoruz, (genellikle) karakterleri ve yaşamlarını bizzat görüyorsun. Kendi hayatınla kıyaslaman daha kolay. Bu durumda içinde oluşan mutsuzluk kitaplara oranla bin kat fazladır. Hatta söz konusu fantastik ve bilimkurgu kitapları ise bu daha da azdır. Çünkü kitaptaki durumun yaşanma ihtimalini biliyorsun. Açıkçası ben, Tolkien, Rothfuss, Sanderson vb yazarların kitaplarını ya da çocuk-gençlik tarzı kitapları okurken bunu hissetmedim. Ama How i met your mother izlerken oradaki dostluğa imrenir kendime "neden" sorusunu çok kez sorarım. The walking dead izlerken "keşke hayatım bu kadar sıkıcı olmasa, biraz aksiyon için neleri vermezdim" triplerine girerim. Fakat asıl mesele şu ki sorun yine tamamen biz, ve çevremiz kaynaklı. Eğer sıkı dostların, küçük de olsa maceralar yaşadığın bir ekibin yoksa bu duyguları her türlü kurgu ürününü tüketirken yaşarsın. Acı gerçeğimiz bu bence.

[estelturin]

Bende dengesizlik yaptı.Gerçi göz ile alakalı bir durum ama gözlüksüz de okunmuyor ki canım.
Bir diğer durum da arkadaş çevresi tarafından eleştirilmek.Zamanında Zaman Çarkı serisine para veriyorum diye bir arkadas tarafından hakarete maruz kaldım.Ama cevabı yapıştırdım: "En azından senin gibi içkiye parayı gömüp, günlük zevklerin peşinde koşmuyorum." Aynaya bakıp saçını duzeltiyordu.Suratima baktı tek laf etmeden çıktı gitti 😃

[maviadige]

Bence mesele doğrudan kitap, film ya da oyunlarla ilgili değil. Sonuçta kurgular da ihtiyaçtan doğar. İnsan gereğinden fazla tutkulu olup da bir şeylerin ardına düşmeyi tercih ederse gerçeklikten biraz kopabiliyor. Kitaplar olmasaydı da insan kendini her şeyden soyutlayıp kafasında farklı dünyalar kurabilirdi. Bence değişen pek bir şey olmayacaktı. Var olan edebi eserler arayışta olana yön göstermekte diyebiliriz, daha fazlası değil.

Acını hissediyorum kardeşim, klübe hoş geldin

Şaka bir yana, onulmaz asosyalliğimin ve kendini-beğenmişliğimin yegane kaynağı olarak oldum olası kitap okumayı görürüm ben de. Çevremdeki insanlara güçlükle tahammül edebiliyorum. Kendim çok matah bir şeyim ya!

Aslında durumu diğer hobilerimizle ortak paydada değerlendirmek gerek. Nasıl ki diğer aktivitelerden bazıları kendimize ayırdığımız özel zaman dilimine dahil oluyorsa kitap okumak da öyle. Seçeceğimiz herhangi bir hobi aşırılığa kaçtığı takdirde sosyal hayatımızı her açıdan etkileyebilir. Daha çok kitap okumak daha çok hayatı keşfetmek daha çok insanı tanımaktır bana göre. Kültür biriktirmektir. Nitekim kötü değildir...

[Bay_Karamsar]

Zararlı gelebilecek olası yan etkilere eklemeler yapayım:

Okur, kitap bitimi, kurgu etkisinden olağan gerçekliğe döner. Kurguda, başına gelen zorluklara rağmen üstesinden gelebilmiş kahramana kıyasla; kurgu etkisiyle, gerçeklikte de pohpohlanan meziyetlere sahip olup da onu gösterme fırsatı bulamadığına kanaat getirir okur. Sıradan hayatta, övündüğü erdemini ispatlama fırsatı bulup da, kurguda duygudaşlık ettiği karakter gibi davranamayınca da, kendilik değeri incinme tehlikesi geçirebilir.

Sabahattin Ali'nin sözünü "...kitaplarda tanıştığım ve benimsediğim insanları muhitimde bulamayışım bırak, ben bile o kitaplardakiler kadar olamadım..." şeklinde genişletebilirim.

Ampulden daha az enerjiyle çalışan beynimizin arsız oyunları olmasa, özel ıstırap ve zevkleri hiç tadamayacağız .

Tabii bir de sebep olabileceği kahramanlık kompleksi var, onu da unutmamak gerek!

Kitapları hızlı bir şekilde üzerinde çok düşünmeden tüketirsen oluyor bu his genelde. Tabi ki kitaptan gerçekliğe dönüşte insanın hayal kırıklığı var, ama bu hayal kırıklığını hemen başka bir kitaba geçmekle sona erdirmek ve bunu döngüye sokmak, bir kitap bitmeden bu bitince ne okusam diye düşünmek, kitabı su gibi okuyarak kitabın mesajını veya önemli ayrıntılarını kaçırmak, sadece sonuç odaklı okumak vb. şeyler insanı dış dünyadan olabildiğine soğutuyor ve huzursuzluğu sağlıyor. Sonuç kısa süreli bir tatmin sağlıyor, ondan sonra içini kaplayan bilinmeyen bir huzursuzluk, bazen de üzerine gerçek hayattan tat alamama vb. şeyler de ekleniyor. O yüzden okuma işini aceleye getirmemeli, hemen şunu bitireyim de sonunu göreyim denmemeli, yavaş yavaş adamakıllı okunmalı kitap. Ben diyorum ama ben de yapıyorum bunu. Sissoyluyu bitirir bitirmez hırsızlar cumhuriyetine başladım, şimdi o da bitti ben de de var şimdi bir huzursuzluk.

[Abaris]

Kitap okumanın zararı olmaz diye düşünüyorum. Kitabı iyi okuyup verdiği mesajları kullanırsanız hayatınızı güzelleştirebilirsiniz.

[Guy Fawkes]

Kötü ve taraflı yazılmış ( tarih kitapları ) kitaplar zarar veriyor bence. Sadece kurgu kitapları için bakmayalım buna.