Dünyanın en ünlü sokak sanatçılarından biri olarak kabul edilen Banksy hem Disneyland’ın ütopik mutluluğunu hem de günümüzün sorunlarını hedef alan bir “şaşkınlık parkı” açtı.
Banksy’yi duymuşsunuzdur. Dünyanın dört bir yanındaki duvarlara, köprülere ve sokaklara politik, eleştirel ve mizahi grafitiler çizen aykırı bir sokak sanatçısıdır kendisi. İngiltere’den tutun da Afganistan’a kadar pek çok yerde faaliyet göstermiş, yozlaşmış sistemleri sanatıyla eleştirmiştir. Pek çok ödülün de sahibidir ayrıca; buna rağmen gerçek kimliğini kimseler bilmez…
İşte o Banksy yanına 58 farklı sanatçı daha alarak İngiltere’nin Weston-super-Mare bölgesindeki terk edilmiş bir yüzme tesisini geçici bir sergiye çevirdi. Dismaland (Kasvetparkı) adındaki bu sergi hem Disneyland’ı hem de günümüzün yozlaşmış toplumunu alaycı bir dille eleştiriyor.
Örneğin sergide balkabağı arabasıyla kaza geçirmiş ve atlarıyla birlikte can vermiş bir Sindirella var. Etrafını çeviren paparazziler ise umarsızca resim çekmekte. Sizin de aklınıza Prenses Diana’nın hazin sonunu getirmiyor mu bu?
Bir çadırda otobüs duraklarındaki reklam panolarının nasıl açılacağı öğretiliyor. Ziyaretçiler sadece 5 Sterlin’e gerekli araçları satın alabiliyor ve canlarının istediği propaganda posterini alıp park dahilindeki durakların reklamlarını değiştirebiliyorlar.
Yolun hemen karşısında çocuklara % 5000 faizle “cep harçlığı” ödünç veren tefeciler bulunuyor. Dükkânın hemen önünde bulunan tramplen sayesinde yukarıya sıçrayabiliyor ve geri ödeme şartlarının bir kadar harflerle yazıldığı sözleşmeyi okumayı deneyebiliyorsunuz. Eserin sahibi olan sanatçı günümüzdeki kredi şartlarının saçmalık derecesindeki geri ödeme koşullarını eleştirdiğini, her yıl insanların sırtına çılgınlık derecesinde borç yüklendiğini belirtiyor.
Serginin dikkat çeken bir diğer eseri ise Jeffrey Archer Anıtsal Ateş Çukuru. Ziyaretçiler ateşin etrafında toplanıp kendilerini gün boyu yakılan kitaplarla ısıtabiliyorlar. Parkta Disneyland’i andıran, hatta önünde Küçük Denizkızı‘nın çarpık bir temsili bulunan izbe bir şato bile mevcut.
Çarpışan arabalarda keyifle tur atan Ölüm; pembe ceketlerinin arkasında Dismal (Kasvet) yazan ve hepsi de birer mutsuzluk abidesi olan görevliler; havaalanlarındakine benzer ama tamamen kartondan yapılmış bir kontrol noktası; başınızın arkasını kâğıda döktürebileceğiniz bir karikatürist, Banksy’nin “küçük çocuklara uygun olmayan aile eğlence parkı” diye tanımladığı bu sergide görebileceğiniz şeylerden sadece birkaçı…
Dismaland’ın tanıtım broşürü ise şöyle:
Sıradan aile gezintilerinin ruhsuz, şekerle kaplı bayağılığına bir alternatif mi arıyorsunuz? Yoksa sadece daha ucuz bir yer mi? Öyleyse burası tam size göre. Gerçeklerden akılsızca kaçmaktan kaçabileceğiniz kaotik, yeni bir dünya. Bir hamburger tezgâhı yerine bir müzemiz var. Bir hediye dükkânı yerine de bir kütüphane. Şey, aslında bir hediye dükkânımız da var… Bu etkinlik yetişkinlere yönelik temalar, rahatsız edici görüntüler, aşırı derecede flaş kullanımı, duman efektleri ve küfür içerir. Şu nesnelerin içeri sokulması kesinlikle yasaktır: bıçaklar, sprey kutuları, yasa dışı ilaçlar ve Walt Disney şirketinin avukatları.
Tam bir gizlilik içinde inşa edilen ve Banksy’nin şimdiye dek yaptığı en büyük çalışma olan Dismaland sadece 6 hafta boyunca açık kalacak.