Konu: Yeni bir Dünya mı ? Yine bir Dünya mı ?

[tzady]

Merhaba fantastik dostlar !  

Fantastik edebiyat hayranı olarak her edebiyatsever gibi kısa bir öykü yazmayı planlıyorum.

fakat bilinenden daha çok "bunu sadece ben sorun etmiyorumdur" şeklinde kafamda oluşan argümanlarla bu konuyu açmış bulunuyorum.

bildiğiniz gibi çoğu fantastik romanlar ; ya yazarının oluşturduğu yeni bir dünya'da ki bu dünyanın mevcut dünya ile alakası yoktur ; apayrı hiyerarşisi, apayrı kültürü vardır,ya da yazarlar günümüz dünyasında "yine" dediğimiz yerde,fantastik öğeler kurgular ve önümüze sunar.

bu konu ile ilgili çok kafayı yormuştum ve hala yormaktayım ;

+ Mevcut dünya üzerinden yola çıkılırsa,okurların ortaya çıkmış eser ile birebir özdeşleşmesinin kolay olacağını düşünüyorum.
çünkü mevcut dünya hepimizin hayallerinin kırıldığı,materyalist gözlerle gördüğümüz bir hayat alanı.Romanlarda bu dünya üzerinde oluşan ekstrem durumlar,"hepimizin başına gelebilir".

+ Diğer seçenek ise yeni dünya ! J.R.R Tolkien üstadımızın da yarattığı gibi.
yazara "tanrımsı" özellikler katıyor,kişisel idealara dayanırsak.
her şeyin sizin kontrolünüzde olduğu bir dünya ; yeni türler,yeni kültürler,yeni objeler ya da yepyeni süjeler ! kısacası "yeni dünya" gerçekten fantastik romanların felsefe taşıdır diyebiliriz.
fakat kişisel düşüncelerim bu tür romanların "kahramanlarla okuyucuların özdeşme noktası" olarak yapılmadığı.
yani LOTR serisini okuyan fantastik bir kişi "Dedem Sauron olabilir" şeklinde düşüncesi , fantastik açıdan safsatadan öteye gidemez.
çünkü LOTR serisi apayrı bir dünya'da geçiyor.
burada bazılarımız "mantıkdışı !" diye seslenebilir bana,fakat ben bir okuyucu romanı okuduğunda o romanı hayatından çıkarmaması taraftarıyım : başına bir iş geldiğinde okuduğu kahramandan güç almalı ya da başarı kazandığında "romandan" okuduğu olay gibi sevinmeli.fantastik edebiyat neden seviyoruz ? çünkü sıradanlığı sıradanlar gibi sıradanlaştırmadığımızdan.

bizim gibi düşünenler,fantastik kahramanlarla özdeşleşip tekrar tekrar okuduğu romanı hala elinden düşürmemek istemezler mi ?

Kısacası gelelim Altın soruya ;  Yeni bir dünya mı yaratmalı mıyız ? yoksa Bu dünyayı mı tekrar yaratmalıyız ?

[emuk]

Bu dünyada geçene eserlerde okuyucunun esere hemen adapte olması daha muhtemel. Fakat kişisel görüşüm yeni bir dünya yaratmak yönünde. Ne bileyim, sanki daha fazla emek vererek övgüyü daha fazla hak ediyormuşuz gibi geliyor.
Ama farklı bir dünya yaratıp da okuyucuyu yepyeni kavramlar ve aşina olmadığımız tanımlarla boğmak da pek doğru değil.
Sonuç:
Önemli olan olayın geçtiği dünya değildir, önemli olan olaydır.

[tzady]

Bu dünyada geçene eserlerde okuyucunun esere hemen adapte olması daha muhtemel. Fakat kişisel görüşüm yeni bir dünya yaratmak yönünde. Ne bileyim, sanki daha fazla emek vererek övgüyü daha fazla hak ediyormuşuz gibi geliyor.
Ama farklı bir dünya yaratıp da okuyucuyu yepyeni kavramlar ve aşina olmadığımız tanımlarla boğmak da pek doğru değil.
Sonuç:
Önemli olan olayın geçtiği dünya değildir, önemli olan olaydır.

Haklısınız.

olaydan kastın sanıyorum  "kurgu" ki kurgusu iyi olmayan eser,çöptür zaten
ama bu iki yazım yolundan hangisini seçeceğimi ben ve benim gibiler bilmiyor ya da daha doğru bir kifayetle tercih edemiyor

[Galaxie]

Önemli olan olayın geçtiği dünya değildir, önemli olan olaydır.

Bence de, üzerinde çok düşünmek gerekli mi bilmiyorum. Ama bence aklınıza o an nasıl esiyorsa öyle yapmalısınız. Mesela kafanızda öyle bir kurgu vardır ki onun için yeni bir dünya yaratmak istersiniz. Ya da bazen onu yaşadığımız dünyaya adapte etmek istersiniz. Bir de şöyle bir soru var tabi: "Daha önce yaratılmış dünyalara çok benzeyen bir dünya mı olmalı (bir çok fantastik kurgunun geçtiği Orta Dünya gibi) ya da tamamen özgün bir dünya mı yaratılmalı?", ama bu tamamen farklı bir tartışma konusu.

Kısacası ben bu konuda özgür olunmasından yanayım. Bazen aklınıza bir mekan gelir, bir dünya fikri veya bir ırk fikri gelir, bu sizin orijininiz olur, o zaman onun üzerine kurgu yazmak isteyebilirsiniz. Ama içinizden ne geliyorsa onu yapın. Gerçek dünyada geçen öyküler daha mı çok etkiler? Ben bunun doğru olduğunu düşünmüyorum. Yeri gelir Frodo'yu da düşünürüm, Sam'i de düşünürüm. Hangi dünyada olursa olsun bir karakterle özdeşleşebilir, kendimi onun yerine koyabilir, onun için ağlayabilirim. Bence o konuda bir kaygınız olmasın.

[emuk]

Adapte olmaktan kastım mekan tasvir ve kavramlarını benimsemekti. Bu yüzden bu dünyada geçen -mesela New York'ta- bir eserde kafamız daha az karışır, kitabı anlama kısmını atlayarak direk olay bölümünü odaklanırız. Mesela ben Ölüm Kapısı'nın ilk kitabında ufo gören masum köylüye dönmüştüm. Yok makineymiş, vay efendim Geg'miş, Welf'miş, yıksı diksiymiş vb.
Tabi dünyayı okura kabul ettirdikten sonra benimseme gibi bir problem yaşanmaz; ama belirtmeliyim ki, saygı duyduğum kişilerden aşırı dozlu tavsiye almasam ölüm kapısına devam etmez, o güzelim cevheri keşfetmeden seriyi bırakırdım.
Yeni bir dünya yaratılabilir, ama bu dünyanın tasvirleri ve normları olay örgüsü ve kurgunun önüne geçmemeli ve okuru boğmamalıdır. Yoksa yeni bir dünya yaratmak ve bunu okura iyi bir şekilde sunmak tabiki büyük bir artıdır.(Gerçi artık yeni bir dünya yaratıp, ortaçağ havasında şövalyelerle oynamak baydı, bu yüzden yeni bir dünya yaratacaksanız üzerinde sıkı çalışmanızı ve ortaya özgün bir şey koymanızı tavsiye ederim. Aksi takdirde bunun adına yeni bir dünya denemez kanımca.)

[ryuk]

Hep içten içe "birileri yapsa keşke" dediğim bir şey var. Aslında kendim yapabilmek isterdim ama olmadı.

Yine bizimki gibi bir dünya isterdim: Yani büyünün olmadığı, yine aynı fizik kurallarının geçerli olduğu (malkoçoğlu gibi aynı anda hem zıplayıp hem de 5 düşmanı okla vuran karakterlerin olmadığı yani). Farklı olan kültür olmalı bence. Yani insanların giyinişi, efsaneleri, oturup-kalkmaları, şehirlerin mimarisi, toplum düzeni vb...

Yani elf,ork,cüce gibi farklı ırklar olmadan, uçuk-şişirilmiş karakterler, doğaüstü olaylar olmadan da bana bambaşka bir dünya kurabilecek birinin önünde saygıyla eğilirim.

[Fırtınakıran]

Yani elf,ork,cüce gibi farklı ırklar olmadan, uçuk-şişirilmiş karakterler, doğaüstü olaylar olmadan da bana bambaşka bir dünya kurabilecek birinin önünde saygıyla eğilirim.

Sadece buna cevap vermek istiyorum. Ursula Le Guin bence bu dediğinizi yapabilen bir yazar. Örneğin Karanlığın Sol Eli ya da Mülksüzler gibi kitapları buna örnek olabilir. Belki birebir söylediğinizi karşılamıyordur ama ben epey yakın buldum. Okuyup okumadığınızı bilmiyorum, ancak naçizane fikrimdir .

[ryuk]

Ursula Le Guin'i bu yüzden çok severim zaten Ama açgözlülüğümden mi bimiyorum, daha fantastiğini istiyorum ben. Mesela Morrowind oyununda Ald'ruhn diye bir şehir vardı. Onun gibi farklı mekanlar, ya da (en azındak kılıç-kalkan fantastiği için) ortaçağ avrupası, arabistan veya bildiğimiz uzakdoğu konsepti dışında bir konsept benim istediğim. Yani örneğin o savaşçıların giydikleri zırhlar, ellerindeki silahlar farklı olmalı (mantık sınırları dahilinde tabi).

Evet ben çok açgözlüyüm

Not:Eklediğim resimde elbette fantastikimsi bir yaratık, mavi derili kara elfler ve çin şapkalı bir amca var. Aslında başarılı bir resim de değil. bahsetmek istediğim şey bunların hikayelerde olmaması değil; ama bunlar olmadan da fantastik bir kültürün yakalanabilmesi. Örneğin resimdeki savaşçının zırhı,binaların ve şehir yapılanmasının şekli.

[Oghertay]

Yeni bir dünya yaratmak o kadar da basit bir iş olmadığı kanaatindeyim.

(Gerçi artık yeni bir dünya yaratıp, ortaçağ havasında şövalyelerle oynamak baydı, bu yüzden yeni bir dünya yaratacaksanız üzerinde sıkı çalışmanızı ve ortaya özgün bir şey koymanızı tavsiye ederim. Aksi takdirde bunun adına yeni bir dünya denemez kanımca.)

Üstelik karşımızda o kadar güzel kurgulanmış dünyalar varken bunu yapmak ve okuyucuya benimsetmek çok zor olsa gerek. O kadar özgün bir şeyler yaratmalısınız ki insanlar buna inanabilsinler. Mesela; güç yüzükleri felan diye bir giriş yaparsan tutmaz. Elflerin ve insanların ittifakı da tutmaz. Ejderhaları da kullanıyorlar şu anda.
İşin özü bence şu; eğer yarattığın dünyaya kendin inanabiliyorsan insanları da inandırabilirsin. Mantık sınırlarını pek zorlamadan, klasik bir olay örgüsüne dayanmayan ve güçlü tasvirleri ile o dünyayı yaşatan bir yazım ve anlatım tarzı ile başarılı olunabilir.

[Daarlan Gardan]

Fantastik edebiyat temelinde zaten genel olarak bir evren/dünya yaratma projesidir, kendi hayallerini dünyana yansıtırsın. Başka bir dünyayı yorumlamak çok zordur ve bunu yapabilen kişi sayısı çok azdır. Mesela gidip Asya mitlerinden bir şeyler karıştırıp onlardan etkilenip önümüze bir evren yaratmanız ve sermeniz çok uzun seneler alacak bir iştir. Buna ne sizin aklınız ve kaleminiz, ne de okuyucunun sabrı dayanabilir.

Yine de kendi evrenini yaratmadan/oluşturmadan aklından kağıda dökeceğiniz bir sürü kurgu çıkacaktır. Örnek veriyorum, bir evren yaratmanıza gerek yok zannımca, Sandman ve Kara Kule en büyük örneklerdir. Neil Gaiman ve Stephen King'in yazdığı çoğu kitap dünyamız ile alakalıdır, Neil genelde Londra'yı kullanır, --keşfedilmemiş bölümlerini. Bunlardan yola çıkarak birçok şey yapabilirsin, dünya yaratıp içini doldurmaya gerek yok. Kendi dünyamızın gizemli yanlarını kullanmak daha avantajlı ve eğlenceli olacaktır.

[cankutpotter]

Bence ikisi de olabilir. Bilinen dünyada farklı maceralar yaşamak eğlenceli olabilir, Kayıp Ruhlar Kulübü'nü düşünün. Ya da Percy Jackson'ı. Diğer taraftan özgün bir dünya yaratmak -LOTR ya da Zaman Çarkı gibi- yeni ve okuyucuyu meraka sürükleyen bir şey olabilir. Lakin özgün evrenler de pek özgün olamıyor, Emuk'un dediği gibi, hepsi ortaçağ avrupasında gibi. Atlı arabalar, şovalyeler, krallar, kraliçeler, lordlar falan... Artık sıkmaya başladı yani. Bence bu ortaçağ usülünden sıyrılmamız gerek. Ne bileyim, başka bir evren olsun ve teknoloji ve büyü beraber olsun ya da daha uçlara gidelim?
Kısacası, iki durum da uygundur ama özgün evren fikri de artık kalıplaşan ortaçağ usulüne göre olmasa iyi olur.

[Daarlan Gardan]

Bence ikisi de olabilir. Bilinen dünyada farklı maceralar yaşamak eğlenceli olabilir, Kayıp Ruhlar Kulübü'nü düşünün. Ya da Percy Jackson'ı. Diğer taraftan özgün bir dünya yaratmak -LOTR ya da Zaman Çarkı gibi- yeni ve okuyucuyu meraka sürükleyen bir şey olabilir. Lakin özgün evrenler de pek özgün olamıyor, Emuk'un dediği gibi, hepsi ortaçağ avrupasında gibi. Atlı arabalar, şovalyeler, krallar, kraliçeler, lordlar falan... Artık sıkmaya başladı yani. Bence bu ortaçağ usülünden sıyrılmamız gerek. Ne bileyim, başka bir evren olsun ve teknoloji ve büyü beraber olsun ya da daha uçlara gidelim?
Kısacası, iki durum da uygundur ama özgün evren fikri de artık kalıplaşan ortaçağ usulüne göre olmasa iyi olur.

Yaşadığımız dünyanın altında yaşayan cüceler, elfler ve daha farklı canlılar nasıl olurdu?

[cankutpotter]

İlginç olabilirdi bence. Aslında bazen aklıma gelmiştir bu düşünce, acaba nasıl olurdu diyye düşünmüşümdür.

[Veronica.]

Bir eser vermeyi istemekle aklına gelen kurguyu yazdığında bir eser çıktığını fark etmek farklıdır. Öyleyse bambaşka bir dünya yaratmayı istemekle bambaşka bir dünyada yaşasaydım keşke deyip hayal kurduğunda fark etmeden yarattığın dünya da farklı olacaktır. Demiyorum ki müzik kulağın yoksa müzisyen olamazsın. Beste onun olur, söz bunun. Sesin sütüdyoda koltuk üstünde süslenir, patlayıp çok satabilirsin. Demiyorum ki bir dünyan yoksa fantastik edebiyat yazarı olamazsın. Orta Dünya onun olur, elfler bunun. Kurgun "çikolata vereceğim" sözüne kanıp zorla geldiyse bile aklına, masanın başında kalem ucunda süslenir, patlayıp çok satabilirsin.

Dünya "yaratmaya çalışıp" rezik olmaktansa, kurgun zorlama bile olsa dünyaya üvey kardeş getirmeye çalışmaktan iyidir.

Aslında söylemek istediğim tek şey, "bu sorunun cevabını zorlayarak bir dünya yaratmaya karar verilirse tutmaz" idi. Zorla güzellik olmaz diyorum. Kurgun nefisse, değerini bilecek okurlar yeni dünyada da tutar yine bir dünyada da.

[Thomasward]

Yeni bir Dünya yaratmak hikaye içinde  senin daha çok özellik  koymana ve  bizim dünyamızla arasındaki farklılığı açık seçik göstermen gerekmekte aksi takdirde okuyucu hayal kırıklığına uğrayıp bırakabilir.Ama hikaye bizim dünyamızda geçiyorsa Percy Jackson serisinde olduğu gibi bizim sıradan ve sıkıcı gördüğümüz bir unsuru zamanlar arası yolculuk yapmak için kullanabilirsin aslında her ki dünyayıda biz değiştirebiliriz.Hayalgücü kontrol edilebilir olduğu sürece  dünyalar yaratıp yıkabilir.

Ama iki dünya arasında değişiklik yaparken bizim dünyamız üzerinde yapılan değişiklikler daha sınırlamalıdır mesela telefon kulübesinin dışı diğer insanlar tarafından  aynı görülmekteyken siz farklı olduğunu bilerek karakterinizi o kulübenin içine bir nedenle sokup farklı bir ortamda, büyü dükkanında kendisini bulmasını sağlayabilirsiniz.
 
Kendiniz dünya yaratıyorken hem dış görünüşe ,hem içeriğe, canlıya varlığa çok saçma ve çakışır olmadıkça  istediğiniz her özelliği yükleyebilirsiniz.Mesela gökyüzü açıkken bile kahverengi olabilir veya meyve üreten ağaçlar yerine zırh ve silah üreten ağaçlar olabilir.
 
Ama tabiki bu demek değilki kendin dünyanı yarat daha çok alkış topla, bu sadece sizin yaratıcılığınızı  bir nebze fazla gösterebilir.Bulunduğumuz dünyada da zor olan şeyler vardır.Bizim dünyamızda mekanları ,karakterleri  fantastik ortam ve karakterlerle bağdaştıramaybilirsiniz.

En önemlisi yazdığınız senaryo yeni bir dünya ve mitoloji yaratmanızı isterse ona göre davranırsınız.Ben kendi hikayemde dünya yaratmadım ama istesem yaratırdım senaryo onu gerektirdi bende öyle yapıverdim.Bu alanda hayalgücünüz geniş olmalı.Kendiniz başlı başına bir dünya kurmak isterse çok zorlanabilir fakat okuyucuyla empati kurarak ve  ayrıntılara dikkat etmesi , hayalgücünün geniş  olması ve çabuk düşünebilmesinden kaynaklı olarak dünya yaratmak saygı duyulası bir işken  çokta gözümüzde büyütmememiz gereken  bir şeydir.Eğer düşünebiliyorsanız bunu yaparsınız ama hayalgücünüzün sınırlarına bağlı.Çok fazla kişi kendi dünyasını yaratamaz.Burda  bunları yapabilene  çok büyük saygı duymalı mıyız evet ama bunu burdaki bir çok üye yapabilir ben yapabiliyorsam.Tabii şu ana kadar öyle ahım şahım  bir dünya yaratmadım , sadece denemek amaçlı yapmıştım.
Eğer kendimizdünya yaratıyorsak içinde farklı dünyalardan elf ,orc vs. olamaz olursa bu dünyayı biz yaratmış olmayız.