Buraya uzun süredir bakmıyordum, katılımınız ve iltifatlarınız için hepinize teşekkür ederim
Uzmanlık DöngüleriKonuyu detaylandırmak istiyorum izninizle, önce bir konuda nasıl derinleşildiğini ve uzmanlaşıldığını kendimce anlatmak istiyorum.
Önce konuya ilgi duyulur, başlangıçta sadece eğlencelik bir ilgi olur bu belki. Zamanla bu konunun sizin için önem kazandığını fark edersiniz ve daha dikkatli olmaya, daha seçici olmaya başlarsınız. Ardından, konuya ilişkin birikiminiz arttıkça, konunun unsurlarını daha iyi değerlendirebilir ve onlar üzerine yorum yapabilir hale gelirsiniz.
Zamanla tüm bunlar bir döngü haline gelir, bilginiz arttıkça daha önce fark etmediğiniz yeni eğlencelik unsurlar bulursunuz, sonra onlar üzerinde derinleşirsiniz. Sonra bu üzerinde derinleştiğiniz unsurları ana konuya içkinleştirirsiniz (entegre edersiniz).
Örnek: (kendi adıma konuşuyorum)
1- Fantastik edebiyata ilgi duymam, bir süre bu türle ilgili elime ne geçerse okumam.
2- Zamanla, bu edebiyatın "sword and sorcery" türünün bana diğer türlere göre daha çekici geldiğini fark etmem.
3- Sword and sorcery okudukça kılıçlara ve diğer eskiçağ silahlarına merakımın ortaya çıkması.
4- Kılıç kullanma sanatları-sporları üzerine eğitim almaya karar vermem, böylece yeni bir hobi-uğraş edinmem.
5- Kılıç kullanma sanatları eğitimimde aldığım bilgiyi fantastik edebiyata olan ilgime içkinleştirmem, böylece hikayelerdeki-filmlerdeki-oyunlardaki tasvirler, kareografiler ve kurgu üzerine yorum yapabilir hale gelmem.
Bir sonraki seviye: Kılıçlar üzerindeki bilgilerim ile kendim bir öykü yazabilirim (hala o ilhamı bekliyorum
).
Böylece, fantastik edebiyata olan merakım sayesinde ilgi duymaya başladığım yeni bir alanda derinleştip, sonra bu yeni alanla tekrar olayın kaynağına dönüp döngüyü tamamlamış oluyorum.
Neyse, bu kadar bencillik yeter
Elbette, tüm döngüler bu şekilde sonuçlanacak diye bir şey yok. Bir döngü, kendi içinde birden fazla alt döngüye yol açabilir; hatta bazen daha büyük bir dış döngü de doğurabilir.
2. Örnek:
1- Kişinin fantastik edebiyata ilgi duyması.
2- Okudukları-izlediklerinde ilgisini en çok mekan tasvirlerinin ve mimarinin çektiğini fark etmesi.
3- Mimari akımlar üzerinde araştırma yapmaya başlaması.
4- Şimdiye dek hiç görülmemiş bir mimari akım kurgulayıp bunu betimlemelerinde kullanması, çizimlerini yapması.
Not: LOTR'daki kuleleri, zindanları, göl köyünü, elf şehrini düşünün. Ya da Morrowind'deki Redoran yapılarını, Telvanni'lerin büyücü kulelerini. Bu mekanlar, asıl kurgudan bağımsız olsalar bile mimari yapıları ile fantastiklik hissini veren mekanlardır. Kısaca, mimari fantastik kurguda önemlidir.
3. Örnek
1- Kişinin fantastik edebiyata ilgi duyması.
2- Büyücülerin, ilgisini çektiğini farketmesi
3- Farklı kurgularda, büyü sistemlerinin de farklı olduğunu görmesi.
4- Bu farklı büyü sistemlerinin neden ve nasıl farklı olduğunu incelemesi.
5- Böylece çok sayıda setting'deki büyü sistemi hakkında bilgi sahibi olması. Daha önce hiç okumadığı bir dünyada geçen bir hikaye okuduğunda, bu dünyadaki büyü sistemi üzerine çıkarımlar yapabilir hale gelmesi.
6- Kişisel birikimini (özellikle felsefe) kullanarak yeni bir büyü sistemi kurgulaması.
Ek:
Büyücülerden ve büyü sistemlerinden konuşmuştuk yayında. Bir hikayede büyünün kurgulanmasının üç noktaya dayanması gerektiğinden söz etmiştim:
1- Kurguda büyünün temelinin ne olduğu (o dünyada büyünün var olmasını, yapılabilmesini sağlayan şey nedir, neye dayanır sorusuna cevap verilmelidir; bu ilk basamak, üç nokta içinde en titizlikle düşünülmesi gereken, en felsefi kısmıdır)
2- Kurguda büyücüler, büyüyü kullanma becerisine nasıl erişmektedirler? (içten gelen bir yetenek mi, sonradan kazanılabilir mi; eğer sonradan kazanılıyorsa nasıl kazanılıyor? Biri mi öğretmeli, bir eşya vasıtasıyla mı bu güce erişiliyor vb.)
3- Büyücüler büyüyü ne şekilde yapmaktadır (örneğin sadece büyü sözleri söyleyerek mi, vudu bebekleri vb. yaparak mı, iksirler hazırlayarak mı vb.)
3. Örnek:
1- Kişinin fantastik edebiyata ilgi duyması. (yine o başlangıç
)
2- Hikayelerde, özellikle farklı ırkların ve toplulukların kurgulanışının ilgisini çekmesi.
3- Sosyoloji üzerine çalışmalar yapması.
4- Daha önce hiç okumadığı bir dünyada geçen bir hikaye okuduğunda, buradaki ırkların özellikleri üzerine çıkarımlar yapabilir hale gelmesi.
5- Kurgusunda; çelişkilere düşmeden başarılı bir şekilde yeni ırklar ve topluluklar yaratabilmesi.
Sürecek...