Suşi Nedir?Suşi Japonca'da ekşimsi, sirkemsi anlamına gelir. Pirinç sirkesi eklenmiş pirinçle hazırlandığı için bu adı almıştır. Esasen haşlanmış pirinç ve balıktan oluşan Japonların ünlü yemeğidir. Bir çok çeşidi var, ama buna daha sonra değineceğim.
Aslında suşi başta balıkları taze tutmak için uygulanan bir yöntemdi. Balıklar tuzlanıp haşlanmış pirince sarılarak saklanıyordu. Yeneceği zaman da bu pirinçler atılıyordu. Daha sonra kıtlık zamanlarında pirinciyle beraber yenmeye başlandı ve tadının gayet güzel olduğu farkedilince oldukça çeşitlenen muazzam bir yemeğe dönüştü.
Suşi "chopstick" denilen Japon yemek çubuklarıyla yenir. Chopstick kullanmak başta zordur, ancak birkaç denemede kolayca öğrenilir. Ben chopstick ile ilk denemelerimi Japon saç tokaları ile yapmıştım
Suşinin çatal-bıçak ile yenmesi ayıp derecesinde yanlıştır. Ancak elle de yenebilir.
Geleneksel servis edilme şekli ahşaptan yapılmış ve cilalanmış tahta üzerindedir. Ayrıca yanında küçük bir kase soya sosu ve yine küçük bir tabakta Wasabi sosu olmalıdır. Wasabi oldukça acıdır. Genelde soya sosuna karıştırarak yenilir. Suşinin pirinç olmayan kısımları (yosun ve balık) bu soslara batırılır. (Pirinç sosları emeceği için temas etmesi tercih edilmez.) Soya sossuz ve Wasabi'siz suşi pek makbul değildir, sadece pirinç ve balıktan oluştuğu için pek tadı tuzu olmaz. Wasabi bulmak pek kolay değil (ben hiç bulamadım) ancak sadece soya sosu bile çok güzel tad verir. Soya sosuna ulaşmak da çok kolay. Küçük marketlerde dahi bulabilirsiniz.
Suşi'de önemli olan pirinç, pirinç sirkesi ve Maki Suşi'de Nori dediğimiz yosundur. Bu yosunu bulmak kolay değil ve aslında bence Suşi yapmaya en büyük engel. Çünkü her markette bulamıyorsunuz. Sadece çok büyük marketlerde, genelde toptan satış da yapan zincirlerde bulunuyor. (Metro market zinciri gibi). Onun dışında balık konusunda oldukça serbest. Her türlü balık kullanılabilir. Çiğ balık da zorunlu değildir, pişmiş balık ve konserve ton balığı bile kullanılabilir (Ama tabi ki orijinali çiğ balık ile yapılır. Çiğ balık ile yapıldığında balığın taze olması çok önemli.) Ayrıca içine saracağımız sebzeler konusunda da serbestiz. Damak tadınız neyi arzu ediyorsa ona göre hazırlayabilirsiniz.
Aslında bir çok suşi çesidi var. Ama ben burada sadece Maki Suşi ve Nigiri Suşi'nin tarifini vereceğim. Diğer türlerden ise kısaca bahsedeceğim.
Maki SushiMalzemeler:1 su bardağı baldo pirinç
3 su bardağı su (pirincine göre değişebilir)
Yarım yemek kaşığı tuz
Çeyrek su bardağı pirinç sirkesi
1 parça surimi (kıyılmış balık ve yengeç eti)
2 adet kabuğu soyulmuş ve ince ince dilimlenmiş salatalık
3 adet Nori (yosun) (Her bir Noriden 6 dilim suşi çıkacak)
---
Kaynamış suya pirinç sirkesini ve tuzu atıp pirinçleri bunun içinde 15 dakika haşlıyoruz. Sonra suyunu iyice süzüp 10 dakika soğuması için dinlenmeye bırakıyoruz. Sirke sayesinde kolay şekil alabilecek kıvama gelmiş olacak. Bu noktadan sonra Maki Suşi yapacağımız için pirince şekil vermeyeceğiz.
Nori(yosun)'yi Makisu üstüne açıyoruz. Makisu Noriyi rulo halinde sarmayı kolaylaştıran bir araçtır ama yosunu bile bulamıyorken Makisu bulmak zor. Onun yerine bambu amerikan servislerinden kullanabilirsiniz. O da yoksa bu işi özenerek ellerinizle de yapabilirsiniz.
Nori'yi açtıktan sonra hazırladığımız pirinçten bir miktar üzerine yayıyoruz. Bu miktarı anlatmak için bir resim kullanacağım.
Daha sonra pirincin bir kenarına doğru (ama kesinlikle en kenara veya ortaya değil) malzemelerimizi diziyoruz. Önceden de söylediğim gibi bu konuda serbestiz. Ben tarifte surimi (kıyılmış balık ve yengeç eti) yazdım. Siz bunun yerine herhangi bir balık dilimi koyabilir, konserve ton balığı yayabilirsiniz. Yazdığım salatalık yerine ise havuç veya ıspanak veya canınız her ne çekiyorsa onu yerleştirebilirsiniz. Ama unutmayın tüm bunları ince bir şekilde yerleştiriyoruz (şekildeki gibi) ve yine şekildeki gibi sarıyoruz.
Rulo haline gelince de keskin bir bıçakla her bir ruloyu altı eşit parçaya bölüyoruz.
Nigiri SuşiMalzemeler:1 su bardağı baldo pirinç
3-4 su bardağı su (pirincine göre değişebilir)
Yarım yemek kaşığı tuz
Çeyrek su bardağı pirinç sirkesi
500 gr somon fileto
Pirinci aynı şekilde hazırladıktan sonra bu kez köfte şeklinde elimizle şekil veriyoruz. Somon filetoyu ince ince dilimleyip şekil verdiğimiz pirincin üzerine yerleştiriyoruz. Somonlarn da üzerine yine isterseniz havuç, salatalık veya avakado yerleştirebilirsiniz. Ama bu durumda onların düşmemesi için ince bir şerit Nori ile sarmanız gerekir.
Diğer Suşi ÇeşitleriGunkanmaki Suşi: Deniz mahsulleri veya çiğ balıktan oluşan malzeme bu tip Suşide pirincin içersine değil, üzerine yerleştirilir. Özellikle havyar ile hazırlanan Suşilerde bu yöntem terih edilir, çünkü böylece havyarın, sarma basıncıyla ezilip zedelenmesi önlenir.
Temaki Suşi: Elle sarılarak hazırlanan bir Suşi çeşididir, fakat rulo şeklinde değil külah şeklinde sarılır.
Sashimi Suşi: Dilim halinde kesilerek servis yapılan deniz ürünlerine ve ham balığa verilen isim. Yani bu tip Suşide klasik Suşi yapımında kullanılan pirinç katkısı bulunmuyor. Eğer çiğ balık standart dikdörtgen şekilde kesilirse buna Hira Zukuri adı veriliyor. Çiğ balık ince dilimler halinde kesilirse bunun adı İto Zukuri. Balık eğer bir kağıt inceliğinde kesilirse buna da Kaku Zukuri ismi veriliyor. Sashimi ile beraber Shiso adı verilen geniş yeşil bir yaprak ile Daikon adı verilen bir tür Japon hardalı da servis yapılır.
Hako Suşi: Rulo yapıldıktan sonra dikdörtgen şekline getirilen Suşi çeşididir.
Niri Suşi: Çiğ balık diğer Suşi çeşitlerinde olduğu gibi pirincin ortasına sarılmaz, pirincin üstüne yerleştirilir. Daha çok estetiğe önem verilen Suşi sunumlarında kullanılır.