Kayıt Ol

Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu

Çevrimdışı Hurin

  • ****
  • 1478
  • Rom: 0
    • Profili Görüntüle
Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« : 03 Ocak 2009, 16:47:46 »
Arkadaşlar bildiğiniz gibi fantastik edebiyat eserleri içerisinde dini öğelerle epey karşılaşırız. Sizce bunun ne kadar olması gerekir. Avatarların tanrıların ortalıkta bol bol dolaşması mı ilgilinizi cezbeder. Yoksa bir avuç canlının kendi uğraşları mı sizi etkiler? Dini öğeler olmazsa olmaz mı yada eksikliği hissedilmez mi?

  Kişisel görüşüm dini öğeler en aza indirgenmeli fantastik eserlerde. Eğer bir yazar bunu yapabiliyorsa bence daha iyidir. Çünkü siz hikayeyi bağlamak için imkansıza yakın bir olayı hop şu tanrı yaptı oldu diyerek içinden sıyrılabilirsiniz. Ancak gerçekten kurgunuz sağlamsa bunlara gerek kalmadan hikayeyi götürebilirsiniz(bkz Yüzüklerin Efendisi) Lotrda tabiki Vala,Maia vsvs bir sürü yetenekli canlı var ama bunlar kendi yaşadıkları dışında dogrudan dogruya kimsenin hareketlerini etkilemiyorlar. Mesela Kartallar kendi istekleriyle Frodo ve Sam'i aldı. Eğer Manwe istese hiç o kadar zorluk çekilmeden hikayenin başında hobbitler ve yüzük Ateş Dağına götürülür ve yüzük yokedilirdi. Bizde sayfalarca süren serüvenden bihaber kalırdık. Bu yüzden bazı fantastik edebiyat serilerinden hoşlanmam. Ejderha Mızrağı serisi çok seveni olabilir güzel bir seri sayılabilir. Ancak bir yerden sonra olayların tanrısal güçlerle bağlanmaya başladığı bir seri oldu bence. Gediksavaşları Serisinde Macros'un bir sözü vardı "Tanrılar kendi başının çaresini bakan canlıları sever". İşte bir hikayede bence bunun üstüne kurulmalıdır. İlahlar oyna dahil olmamalı daha küçük varlıklar ellerinden geldiği çabayı göstermelidir. Ancak bu şekild keyifli anlar yaşanabilir. Büyük kudrete sahip karakterlerin hep hikayenin eğlencesini kaçırdığını düşünürüm. Bunlarda genelde ya bir dinin tanrısı yada o dinin en güçlü rahibi oluyor. Daha birçok seriden örnek verilebilir ancak en çarpıcı olacağını düşündüğüm örnekler.


Sizlerin görüşleri nelerdir?
Lacho Calad!, Drego Morn!
Flame Light! Flee Night!

Çevrimdışı Nihbrin

  • ****
  • 1243
  • Rom: 43
  • [Infornography]
    • Profili Görüntüle
    • nihbr.in
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #1 : 03 Ocak 2009, 18:09:53 »
Tanrıdan tanrıya değişir bence bu, ejderha mızrağında Paladin sadece ölümlüleri korumak için insan olmayı seçti mesela ve tüm güçlerinden feragat edip ölümlü oldu ki bir denge meselesi söz konusu olduğu için gerçekleşti. Bahsi geçen tanrıların hikayeye parmak sokması meselesi deux ex machina şeklinde literatür içeriğe dahildir ve bazen çok şık bazende bayağı durabilir hikayelerde. Bazen yazarın gerçekden yapacak bir şeyi olmayabiliyor, ben kendi yazdığım şeyciklere tanrıyı sokarım sık sık ve mevcut dinlerin içeriklerinden yararlanırım ama asla tanrının x kişisi ile bir muhabbeti olmasını sevmem-kullanmam  :D saçma duruyor. Manwe yi hiç sevmem bu arada lafı gelmişken, halen oturmuş Eru'yu anlamaya çalışıyordu herhalde gollum lavlara düşerken "ya şimdi bu neden düştü? İluvatar heyhat ona acıdı? Hiç de sevmedim bu Frodo'yu... Mithrandir de iyi sakal yapmış yav gelince bir azarlayayım" ... sevmem onu  :hemk

Çevrimdışı Hurin

  • ****
  • 1478
  • Rom: 0
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #2 : 03 Ocak 2009, 18:17:52 »
Şöyle bişey var nihbrincim Eru yaratıcı(tanrı) Manwe onun meleği gibi bişey. Adamın düşünme kapasitesi düşükse bundan kaynaklanıyor olabilir bence. Ayrıca Manweyle dostları ne zaman Erunun işlerine karışsalar sorun oluyor (Akraba kıyımı, Noldor'un Laneti). Bence son dönemde akıllanmıştı Manwe bu yüzden karışmıyordu meselelere. Zaten olması gerekende bu bence.
Lacho Calad!, Drego Morn!
Flame Light! Flee Night!

Çevrimdışı Nihbrin

  • ****
  • 1243
  • Rom: 43
  • [Infornography]
    • Profili Görüntüle
    • nihbr.in
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #3 : 03 Ocak 2009, 18:29:27 »
Karışmasın zaten süper ama Melkor'un İQ sü ile Manwe'nin ki arasında dağlar kadar fark var herhalde, Melkor düşünmeden direk icraata girişti  :D
Mandos u severdim hani salonları olan, ete süte dokunmuyordu Feanor'u uyardı babacan bir şekilde "bak bu gittiğin yol, yol değil". Ben halen yıllardır Tom Bombadil kimin nesi onu merak ederim aslında,  ilk okudğumda "Bomb-tongue" falan gibi gelmişti bana çevirmen öyle çevirmiş sanmıştım şarkı falan söylüyor diye. Hikaye içinde dinlerin olması hayatsal önem taşır, Deity'lerin (sözü gelim tanrıların) D&D de çok büyük yeri vardır ve bazı spell ler gereği oyuncuların yardımına bile gelirler, ancak ve ancak en iyi hikayeler tanrıların tamamen dünyayı terk ettiği ve insanların da onları unuttuğu hikayelerdir bence. Yada şöyle diyelim; Tanrı kelimesini yazmadan yazılan bir kitap iyi olma potansiyeli taşır, bu aşık olmadan best seller bir aşk romanı yazan yazarın becerisini gerektirir ve en az hiç "e" harfi olmayan bir kitap yazmak kadar da zordur. Ah kara kule ah, kulenin tepesinde tanrının tahtı var sanırdım son bölümü okuyana kadar. Tanrısız hikaye iyidir  ;)

Çevrimdışı Herr Mannelig

  • ****
  • 924
  • Rom: 17
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #4 : 03 Ocak 2009, 19:12:11 »
Fantastik edebiyat mitolojiden fırlamış bir türdür ki mitolojinin çıkış noktası da insanların açıklayamadığı şeyleri dini ögelerle bağdaştırmasıdır. Yani fantastik edebiyat direk dinle ilgilidir.

Nasıl bir din tabi bu; çok tanrıcılık. Envai çeşit tanrımız mevcuttur diyarlarda farklı farklı. Nadiren panteizme rastlanır paganizm görüldüğü de olur.

Fantastik edebiyat din ve tanrı ögesine metaforlar yoluyla değdirmek gönderme yapmak için harika bir türdür ki bunu gördüğümüz eserler de vardır.

Ama fantastik edebiyattaki din bir ahlak öğretisi olarak karşımıza çıkmaz, bu fantastik diyarlarımızda kalıplaşmış ahlak öğretileri sınıf (class)larda ve ırk (race)larda çeşitlilik gösterip mutlaklaşır.
Contraataques muy rabiosos, deberemos resistir; Ay Carmela!



Çevrimdışı Amras Ringeril

  • ******
  • 2483
  • Rom: 0
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #5 : 03 Ocak 2009, 21:39:00 »
  Fantastik edebiyat Herr Mannelig'in de dediği gibi dinden çıkmış bir ürün. Bir çok serinin içinde din baştan var, hiç bir karakter dinin olmadığına inanmıyor ve bence o yüzden buna bir din diyemeyiz. Çünkü din dersek tüm orclara satanist demek zorunda kalacağız  :) Tanrı çıkıp da ben varım ama size bir kural koymuyorum bana inanın dese herkes Deist olur herkes Deist olursa herkese Deist dememizin de bir anlamı kalmaz, o şekilde düşünebiliriz. Bir çok seriyi de bu şekilde düşünüyorum ben.

  Ama bir eser dini tartışmalı bir yere alabiliyorsa o da önemli hale gelir diyorum. Gerçekten fantastik bir diyara, bir şeyleri açıklamak için Tanrı sokmak elbet basit bir çözümdür. Ancak tanrıların yeryüzüne indiği insanlarla birlikte dövüştüğü kısımlar da Hurin'in de dediği gibi aşırıya kaçıyor. İllaki ben gerçekçi yapacağım (nasıl oluyorsa) Tanrı koyacağım diyorsa Yüzüklerin Efendisi gibi tanrılar sadece öğretileriyle yol gösterenler olmalı, hiç bir şeye karışmamalılar, haklarında tartışmalar olmalı. Ancak kendi içlerinde çatışmaları olmalı.

  Ayrıca ben öğretilerin ırklarla ilgili olduğu konusuna da cevap vermek istiyorum. Evet ırklarda farklı kurallar var ama her ırkın bir ya da bir kaç tanrıyla ilişkisi olduğunu düşünürsek, doğal olarak o tanrıdan gelen bir öğretileri var. Bu da belki bir ahlak çatışması alegorisidir. Aynı doğrultuda giden farklı tanrıların çocukları(inananları) farklı ahlaklara sahipler.
try again fail again fail better

Çevrimdışı Herr Mannelig

  • ****
  • 924
  • Rom: 17
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #6 : 03 Ocak 2009, 21:48:49 »
Tanrıların dogma adı altında öğretileri var elbette ama mutlak ahlak öğretileri daha çok ırk ve sınıfların loncalarında diaspora kavramıyla ortaya çıkıyor (nispeten fr için konuşuyorum)

Ayrıca yine fr için söylüyorum (diğerleriyle pek aram iyi değil), tanrılar bir ara yeryüzüne indiği için yada gerçek müminleriyle direk temasa girdiği için tanrıya inanmama gibi bir şey söz konusu değil. Ateizm yok ama tanrıyı desteklememe elbet vardır.
Contraataques muy rabiosos, deberemos resistir; Ay Carmela!



Çevrimdışı Amras Ringeril

  • ******
  • 2483
  • Rom: 0
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #7 : 03 Ocak 2009, 22:00:16 »
Peki buna din diyebilir miyiz sence? Tanrı kavramının tartışmasız olduğu bir yerde. Sadece ırki özelliklerin ön plana çıktığı ahlak düzleminde. Yani gerçek hayattaki gibi. Araplarla Türklerin ahlak anlayışının farklı olması örneğin, bunun sebebi din değil yaşanılan coğrafya, süregelen geleneklerdir diye düşünüyorum.
try again fail again fail better

Çevrimdışı Herr Mannelig

  • ****
  • 924
  • Rom: 17
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #8 : 03 Ocak 2009, 22:13:24 »
Hayır zaten dediğim gibi din bir ahlak öğretisidir kutsal bir şey değildir. Burada ise tanrıların dogmaları bile doğru dürüst bir ahlak öğretisi vermez çünkü her tanrının bir görevi vardır, genel geçer kurallarla çizemez bu yüzden inananlarını. Ama pragmatist bir tutumla bu olgulara da din adı verilmiş, yeni bir kavram yaratıp kavram karmaşasına girmektense.
Contraataques muy rabiosos, deberemos resistir; Ay Carmela!



Çevrimdışı Arlinon

  • ***
  • 456
  • Rom: 14
  • Savaş ve Ateş
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #9 : 04 Ocak 2009, 17:11:21 »
Birşeyin gerçekten var olduğu bilinirse o zaten din: inanç olmuyor, bu inanma ihtiyacı insanlarda var evet gerçek dünyada, ama fantastik olan dünyada inanılan tanrıların var olduğu biliniyorsa o zaman fantastik olur. Ama yine sadece inanç varsa "dini açıdan" fantastik olacağını  pek sanmıyorum.

Çevrimdışı DarLy OpuS

  • ********
  • 2766
  • Rom: 35
  • Dansımız Marşandiz
    • Profili Görüntüle
    • Uykusuzluk Kulesi
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #10 : 08 Ocak 2009, 00:48:18 »
Alıntı
Tanrıdan tanrıya değişir bence bu, ejderha mızrağında Paladin sadece ölümlüleri korumak için insan olmayı seçti mesela ve tüm güçlerinden feragat edip ölümlü oldu ki bir denge meselesi söz konusu olduğu için gerçekleşti.

Buraya katılıyorum, parmak sokuş bu şekilde çarpıcı olacaksa o parmağa kurban olurum ben. :P

Bu kadar takılmaması gerektiğini düşünüyorum, eğer bir Tanrı 'şıp' diyerek olayı bitiriyorsa tabii ki karşı çıkarım. Ama Karanlık Havari serisindeki gibi entrika peşinde koşup bize damakta kalacak bir tat veriyor ise 'Tanrı' apayrı bir karakter rolüne bürünmüştür benim gözümde. Ve ben, sağlam bir karaktere asla hayır demem. :P

Çevrimdışı magicalbronze

  • *
  • 4075
  • Rom: 1
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #11 : 08 Ocak 2009, 11:12:55 »
Ayrıca bazen tanrıların olaya karışması olaya heyecan katıyor. Tanrı ve din durumlarını tamamen aynı anlamda nitelendirmeye karşıyım. Bence her kurguyuda bir tutmamak gerek. Eğer  Yüzüklerin Efendisi ile Ejderha Mızrağı serisini karşılaştırırsak bu konu için* yanlış olur.

Karanlık Havari bana göre de tanrıların şu ana kadar en yoğun rol oynadığı seriydi. Fakat oradaki amaçta buydu, tanrıların dönüşüyle birlikte tanrıların asıl olarak rol oynadığı bir kurgu bekleniyordu zaten. Çokta güzel oturduğunu söyleyemeden edemeyeceğim.

Her seride tanrıların rol oynaması gerektiği fikride zaten yanlış olur. Dini öğeler olmazsa olmazlarından değildir yani nasıl her seride ejderha görme olasılığımız yoksa aynı şekilde tüm serilerde din olayınıda görme ihtimali beklenemez.
"Her neyse sahip olunan, doğar ve ölür.
Bu nefsi müziğin içinde sıkışmış herkes
İhmal eder ölümsüz aklın harikalarını."
- William Butler Yeats, "Sailing to Byzantium "

Çevrimdışı Herr Mannelig

  • ****
  • 924
  • Rom: 17
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #12 : 08 Ocak 2009, 21:15:26 »
Buraya katılıyorum, parmak sokuş bu şekilde çarpıcı olacaksa o parmağa kurban olurum ben. :P

Bu kadar takılmaması gerektiğini düşünüyorum, eğer bir Tanrı 'şıp' diyerek olayı bitiriyorsa tabii ki karşı çıkarım. Ama Karanlık Havari serisindeki gibi entrika peşinde koşup bize damakta kalacak bir tat veriyor ise 'Tanrı' apayrı bir karakter rolüne bürünmüştür benim gözümde. Ve ben, sağlam bir
karaktere asla hayır demem. :P

Aklıma direk Kahinin Gülü geldi, entrika peşinde koşan tanrılar üstelik olayları çıkaran kargaşa başlatan tanrı tarafsız diye nitelendirilenlerdendi gayet de hoş bir ayrıntıydı.
Contraataques muy rabiosos, deberemos resistir; Ay Carmela!



Çevrimdışı Lunacy

  • ***
  • 435
  • Rom: 8
  • ₪₪
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #13 : 08 Ocak 2009, 21:33:10 »
sırf dini öğeler için okuduğum fantastik kitaplar var acıkcası..
₪ Hail to the Thief ₪

Çevrimdışı Amras Ringeril

  • ******
  • 2483
  • Rom: 0
    • Profili Görüntüle
Ynt: Fantastik Edebiyat'ta Dini Öğelerin Konumu
« Yanıtla #14 : 09 Ocak 2009, 16:22:38 »
Hangi kitaplar onlar Demoriel?

Bu arada bu konudan bahsedip de C.S. Lewis'i anmazsak olmaz sanırım. Narnia serisi belki de bunun en büyük örneğidir.
try again fail again fail better