Bazı kelimesinin yerine bazen getirebilirsek, kelime zarf yerine kullanılmış demektir. O halde, kelimeden çıkartılması gereken anlam şu mudur?
“Bazen dramatikleştirme amacıyla iki nokta ile ünlem veya soru işareti kullanılabilir ancak bir ünlem bir nokta saçmalığın daniskasıdır.”
Böyle uzun yazılarda, virgül kullanılmalı, kullandırılmalı.
Virgül
1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur.
2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.(1)
3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur .(2)
4. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.(3)
Buna göre;
“Bazen,(3) dramatikleştirme amacıyla iki nokta ile ünlem veya soru işareti kullanılabilir,(1) ancak bir ünlem bir nokta,(2) saçmalığın daniskasıdır.”
Virgülü neden söylüyorum? Virgül neden mi önemli? Cümleye “Bazı dramatikleştirme…” ile başlamışsın. Bazı kelimesi, ismin önüne geldiği için, aklımız hemen sıfat olan “Bazı”ya gidiyor, alıntıladığın TDKda da yazdığı gibi.
Kıçından dil bilgisi uyduruyorsun. Virgülün kullanım amacı uzun cümleler güzel görünsün diye değildir, amacı sıralı cümleleri veya anlam farklılığını göstermektir.
Senin salak örneğine bakarsak, benim cümlemde virgül konulması gereken bir yer olmadığını görürüz. Çünkü cümle, bağlaçlar ile iki defa parçalandığından, anlam bozukluğu yaratmamaktadır. sonuç olarak Virgül'ün kullanım amacı olan "Cümleyi rahatlatma, bölme, durak yerlerini belli etme ve okunmayı kolaylaştırıp anlam kaymalarını düzeltme" amaçlarından hiç biri yerine getirilmemektedir. Benim yazdıklarımda hata bulmak için çok uğraşıyorsun ancak heyhat.
Gördüğün gibi virgül sadece ekstra duraklama anlamına gelip cümlenin anlatmak istediğine bir katkıda bulunmamakta ve cümlede anlam değişikliğine sebep olmamaktadır. Bunun için lisede öğretilen bir takım derslere bakabilirsiniz. Virgül kullanılmadığında oluşan anlam kaymaları oldukça sık çıkan ÖSS sorularındandır.
Fırtınakıran'ın uyarılarına gelecek olursak:
Senin (1) ile işaretlediğin uyarı, benim cümlemde oldukça yersiz kullanılmıştır. Tekrardan
TDK'ya bakacak olursak şu ibareyi rahatlıkla görebiliriz:
"UYARI: Metin içinde ve, veya, yahut, ya ... ya bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz."
Demek ki neymiş, bağlaçlardan sonra virgül kullanırsak TDK çarparmış.
Yine senin (2) olarak işaretlediğine gelirsek, cümlemde düşmüş bir özne olmadığı gibi, herhangi bir anlam kayması da bulunmadığından üzgünüm ancak bunu da eliyoruz. Başka zaman tekrar dene lütfen.
Son olarak yine senin (3) olarak işaretlediğin yere bakarsak ara cümle veya ara sözleri demişsin... Üzgünüm çok, ancak bu da olmadı. Ara cümle, bir önceki paragrafta kullandığın "cümlemde düşmüş bir özne olmadığı gibi" kısmına denk geliyor. Ara sözcük ise, ne yazık ki, mevcut değil. Yazılanların ne demek olduğunu anlamaksızın bana karşı kullanmaya çalışıyorsun, çok üzülüyorum.
Şimdi bir kez daha üstünden geçelim sana da Dil Bilgisi dersi olsun! Her zaman Türkçe'yi düzgün kullanan insanların artmasını isterim!
1- "Bazı" kelimesinin oradaki kullanımı, TDK sözlüğüne göre oldukça doğrudur. Anlatım bozukluğu yoktur, anlama sorunu ve kelime bilgisi hatası vardır. Lütfen kelimelerin anlamlarını iyice bilmeksizin, insanların kelimeleri yanlış kullandığını iddia etmeyiniz.
2- Sıralı cümlelerim bağlaçlar ile ayrıldığından, virgül kullanılması Türkçe kurallarına göre yanlıştır. Bu nedenle, sıralı cümleleri ayırmak için virgül tek çare değildir; onun yerine bağlaçlar da kullanılabilir. Bunu da bilmeden, sıralı cümleler hakkında bana artistlik yapmayacaksın.
3- Cümlemde özne düşmüşlüğü ve uzaklığı, yine virgül yerine kullanılmış olan bağlaçlar ile korunduğundan, herhangi bir sorun yoktur. Senin algılama sorunun vardır.
4- Cümlemde ara cümle ve ara söz olmadığından dolayı, maalesef virgül kullanmama gerek yoktur. Tam tersine, senin ara cümle ne demek öğrenmen gerekiyordur.
Biz yanlış yorumladık. Yanlış kelime kullanımı sandık, anlatım bozukluğu dedik. Suç, bizim olağan bir şekilde, bazı kelimesini sıfat sanmamız mı, yoksa senin bir bubi tuzağı niyetine, oraya virgül koymaman mı?
Abi yiyemem yok, yiyeceksin. O ‘bazı’ orada sıfat niyetine de olsa, zarf niyetine de olsa, tıpış tıpış yaptığın imla hatasını kabulleneceksin. Birinde anlatım bozukluğu, diğerinde virgül kıtlığı.
Bana, TDK'yı düzenli olarak kullanan birisi değilsen, gelip bir bok bilmediğin dil bilgisi konusunda artistlik yapmayacaksın. Ayrıca son cümlemdeki iki virgülün arasında kalan kısım senin için ara cümleye bir örnek olsun. Sabaha kadar cümlelerindeki hataları sayabilirim, her attığın mesajdaki yanlış veya fazla virgül kullanımını teker teker işaretleyebilirim. Yoğun olarak TDK kullanan birisiyim, o yüzden ara cümle ne demekmiş, öznenin uzakta kalması veya anlamın kayması neymiş, bunları öğrenmeden bana gelip dil bilgisi öğretmeye kalkışmayacaksın. Yaptığın artistlik eline geri verilince, "ama ben böyle anladım bubi tuzağı kuruyorsun ühü" diye ağlamayacaksın.
Önce yemek ye, sonra ne bok yersen ye.
Kapiş?