Konu: Ruh konusunda ne düşünüyorsunuz?

[BlackOut]

Merhaba, başlık kabaca ne sorduğumu açıklıyor ama aslında problem şöyle: Ben üzerinde çalıştığım iş ile uğraşırken ruh kavramını ele almadan çözemeyeceğim bir noktaya geldim. Problemi çözdüğüme inanıp çalışmaya devam ederken şans eseri sözlükte kelimeyi arama gereği duydum ve sözlük şöyle diyor:
"ruh isim (ru:hu) Arapça rūḥ/isim Dinlerin ve dinci felsefelerin insanda vücuttan ayrı bir varlık olarak kabul ettiği öz, tin, can kuşu"
Türk Dil Kurumunun verdiği bu açıklama beni tekrar düşünmeye itti.
İlk sorum benim kişisel bir problemimle ilgili ki o da şudur, fantastik bir eserde ruh ve ruhani varlığı ele almak, sizce sözlükte verildiği gibi dinci bir felsefe anlayışa sahip olduğunuz etkisi yaratır mı okurda? (Böyle bir etiket yemekten çekindiğimden değil yanlış anlaşılmasın. İnsanlarda yanlış izlenim oluşturmamak ve ön yargı sahibi insanların eleştirilerinden kaçınmak için soruyorum.)
İkincisi de size soracağım kişisel bir soru, dini anlayışınız teizm, ateizm, deizm veya herhangi farklı bir anlayış içerisinde veya bunlara dahil olmadan biyolojik sizden öte, bir başka varlığa(buna ruh denebilir) sahip olduğunuzu düşünüyor musunuz?

[Engin YILDIRIM]

Pek çok fantastik eserde ruh özelliklerini yansıtan karakterler mevcut. Ruh gibi hareket edebilenler veya belli bir aşamadan sonra ruhani bir varlığa dönüşenler gibi. Mitolojilerin neredeyse tamamındaki ana fikir ise insanın bu dünyada bir kabuk içerisinde kaldığı ve dünyadaki hayatından sonra tanrıların yanına giderken bu kabuğun dışına çıkacağı söylenir veya ima edilir. Bu da maddenin başka bir haline geçmesiyle gerçekleşir.
Ruh özellikleri taşıyan varlıkları inanış çeşitlerine göre uzaylılar, cinler, başka boyutlarda yaşayanlar gibi adlandırmalarla açıklayanlar var. Ruh veya benzeri bir kavramlar dini çağrıştıracak diye bir kaide yok. Gayet bilimsel bir formda bile açıklanabilir.

[Elodin]

Bildiğim kadarıyla ölen insanların hepsinden 21 gram eksiliyor ve bu da ruhun ağırlığı olarak düşünülüyor. Tabii bu konuda ciddi bir araştırmam yok sadece duyduklarım böyle, efsane bile olabilir yani .

[BlackOut]

Gayet bilimsel bir formda bile açıklanabilir.

Bu cümlen için teşekkür ederim beni tekrar araştırmaya itti, aklımdan geçirip dile getiremediğim şeyleri okuyup öğrendim, kısacası aydınlandım, önüm açıldı. Tekrar teşekkürler.

[TheSpell]

Bildiğim kadarıyla ölen insanların hepsinden 21 gram eksiliyor ve bu da ruhun ağırlığı olarak düşünülüyor. Tabii bu konuda ciddi bir araştırmam yok sadece duyduklarım böyle, efsane bile olabilir yani .

Böyle bir deney vardı evet. Ya da bunu ölçmeye çalışan bir bilim adamının çırpınışları diyebiliriz. Evrim Ağacı'nda söz konusu deneyle ilgili bir makale vardı, araştırıp okumanızı öneririm.

Öldükten sonra, vücut ağırlığında bir değişim olabilir mi? Tabi ki evet. Akciğerlerimizde kalan son nefesi veririz, idrar torbamız gevşer ve boşalır. Bunlar sebep olabilir o kütle kaybına. İlla ruhun varlığını kanıtlayacak diye bir şey yok yani. Zaten ruh gibi soyut, metafizik bir varlığın fiziksel dünyada yer kaplayıp değişime sebep olacağına inanmak biraz saçma geliyor açıkçası

Sorunuza gelirsek. Ruhtan bahsetmenin dini bir çağrışım yapacağını sanmıyorum, ama buna rağmen böyle bir bağlantı kurup sizi yargılayan biriyle karşılaşırsanız da, çok önemsememenizi öneririm.

[BlackOut]

Sorunuza gelirsek. Ruhtan bahsetmenin dini bir çağrışım yapacağını sanmıyorum, ama buna rağmen böyle bir bağlantı kurup sizi yargılayan biriyle karşılaşırsanız da, çok önemsememenizi öneririm.

Önemsemeyi geride bırakalı uzun zaman oldu, ne olduğunu unutmuş bile olabilirim. Yalnızca saygı duyduğum birinin yargısı önemlidir benim için, ancak toplumsal algı yaratmak çok basit olduğu için kaygılanıyor insan. Yine de teşekkür ederim. Bunlar uzun vadede uğraşacağım şeyler pek de önemli değil şu an.
Bahsettiğin makaleyi okudum insana güzel fikirler veriyor. Benim kurmaya çalıştığım sistem çok metafizik kalmıştı, bilimle arası iyi olan bir insan olarak ondan bu kadar az yararlanmamam beni utandırdı. Umarım daha iyi bir çalışmaya çevireceğim elimdekini temel alarak.

[Grayswandir]

Nasıl bahsettiğiniz önemli tabii. Sonuçta fantastik bir eserden bahsediyoruz, ruh diyerek kastettiğiniz şeyin dini bağlamdakiyle örtüşmesi gerekmiyor. Örtüşse dahi bunun dini bir çağrışım yapması gerekmiyor. Dini çağrışım yapıp yapmamak sizin elinizde yani, ama sırf ruhtan bahsettiniz diye kimsenin sizi böyle yaftalayacağını sanmıyorum. Bu eserlerin, en azından kalburüstü olanlarının okuyucu kitlesi de zaten genel itibariyle aklı başında insanlar diyebiliriz.

İkinci sorunuza gelirsek hayır, düşünmüyorum. Böyle bir şeyin var olması için bir sebep görmüyorum, varlığına işaret eden herhangi bir kanıt da bulunmuş değil. Dolayısıyla var olmadığını düşünüyorum. Occam'ın Usturası ruh kavramı içeren açıklamaları kesip atıyor, çünkü gerek yok.


Bu arada o 21 gram olayı da deney yapmayı bile bilmeyen bir doktorun hezeyanlarından doğmuş bir şehir efsanesi. İtibar etmeyin böyle şeylere.

[mit]

Ruh diye bir şeyin olduğuna inanıyorum. Bütün ilahi dinler ruhtan bahseder. Kuran'da "Allah, Adem'i ona kendi ruhundan üfleyerek yarattı," denir mesela. Hıristiyanlık ve Yahudilikte de ruhtan sık sık bahsedildiğini görürüz. Keza Hint, Afrika, Aztek dinlerinde, hatta Kızılderili inanışında bile ruhtan bahsedilir. O yüzden, bence, ruh diye bir şey kesinlikle var.

Bununla birlikte bir fantastik eserde geçen ruh kelimesinin yazar bunu özel olarak belirtmedikçe herhangi bir dinle bağdaştırılacağını da sanmıyorum. Çünkü ruh çok geniş bir kavram ve yazar isterse ona farklı anlamlar yükleyebilir. Mesela hayaletlere de ruh denir, doğadaki açıklanamayan bazı güçlere de. Bu tamamen size kalmış.

[BlackOut]

Bu arada o 21 gram olayı da deney yapmayı bile bilmeyen bir doktorun hezeyanlarından doğmuş bir şehir efsanesi. İtibar etmeyin böyle şeylere.

Birincisi, yeni bir deyim veya söyleyiş, ne denir bilmiyorum, öğrendim "Occam'ın Usturası" bunun için teşekkürler . İkinci olarak yukarıda söylediğinize katılıyorum insanlar ortalama 60-120 kilogram aralığında varlıklar. 21 gram 60.000 gram içinde ihmal edilebilecek bir değer, bir bilim adamının böyle bir çalışma yaptığına bile inanmak güç. İtibar edilmemesini ben de tekrar öneriyorum.

Ruh diye bir şeyin olduğuna inanıyorum. Bütün ilahi dinler ruhtan bahseder. Kuran'da "Allah, Adem'i ona kendi ruhundan üfleyerek yarattı," denir mesela. Hıristiyanlık ve Yahudilikte de ruhtan sık sık bahsedildiğini görürüz. Keza Hint, Afrika, Aztek dinlerinde, hatta Kızılderili inanışında bile ruhtan bahsedilir. O yüzden, bence, ruh diye bir şey kesinlikle var.

Ben de yazarken şöyle demiştim "Ruh dediğiniz kavramın var olduğunu birçoğunuz tartışmadan kabul edecektir, tüm toplumların öğretisi bu yöndedir.". Biyolojik çalışmalarla bilinç ve ruhun metafizik değil, nöral ağlar sonucu oluşmuş, bizim sinir sistemimizin sonucu olduğunu kanıtlamaya çalışıyor bilim adamları. Uzatmadan sonuca geleyim, bilim çalışmalarını sürdürüp  net bir şey ortaya koyana kadar belirli sınırlar içinde istediğimiz yorumu yapabiliriz sanırım. Sizlerle konuşmak çok işime yaradı gerçekten, çevremde fikir konuşup paylaşabilecek insanlar olmayınca çırpınıp kalmıştım, teşekkür ederim.

[Grayswandir]

Birincisi, yeni bir deyim veya söyleyiş, ne denir bilmiyorum, öğrendim "Occam'ın Usturası" bunun için teşekkürler .

Rica ederim. Kullanmayı bildiğiniz sürece çok faydalı bir prensiptir. Bilimin bu konuda kesin bir sonuç vermesini de pek mümkün görmüyorum. Bilim zaten neredeyse hiçbir alanda kesin sonuçlara varmaz, fakat doğaüstü kavramlar işin içine girdiğinde bu iyice imkansız hale geliyor. Çünkü ortada yanlışlanamaz bir iddia var. Bilimin insan doğasını en ufak ayrıntısına kadar çözmesi dahi ruh iddiasını ortaya atmayı engellemeyecektir.

[ryuk]

Karışık bir konu.

Biyolojik çalışmalarla bilinç ve ruhun metafizik değil, nöral ağlar sonucu oluşmuş, bizim sinir sistemimizin sonucu olduğunu kanıtlamaya çalışıyor bilim adamları.

Bunun sonucunu merak ediyorum, böyle bir şey çıkması mümkün. Neden olmasın?


Bunun dışında, konuya sorular sorarak yaklaşmak sanırım iyi olacak.


Etik

Bilinç kavramına nasıl yaklaştığımız önemli. Bilinç sadece gözlemleyen bir şey mi? Yoksa karar vermede etkili mi? Eğer ruh varsa yaptıklarımızdan sorumlu mudur?

Beynin farklı kısımları, farklı duyguları-düşünceleri düzenler. Örneğin normalde son derece düşünceli ve nazik olan biri, frontal lobunun zarar görmesi sonucu kaba, vurdumduymaz birine dönüşebilir.

Beyninin çeşitli kısımları zarar gördüğünde bazı yetilerini (empati, şefkat, merhamet vb.) kaybeden insanlar, acımasızca davrandığında suçlu kim olacak?

"Fakat bu onların normal hali değil, beynin zarar görmesinden söz ediyoruz" ifadesi gelebilir karşılık olarak. Peki beyninin bazı kısımları bir şekilde az önce saydığımız yetileri kazanacak kadar gelişmemişse ne olacak? Örneğin doğuştan gaddar birinin böyle bir kişiliğe sahip olmasının nedenlerinden biri de beyin yapısıdır. Peki böyle birini, kendi seçimi dışında sahip olduğu beyin yapısından dolayı suçlayabilir miyiz?


Biyoloji

Her canlı ruh taşır mı? Ruh, canlılığın oluşması için mutlak gereklilik midir? Örneğin tek hücreli hayvanlar ruh taşıyorlar mı? Peki bizler gibi vücudu sayılamayacak kadar fazla hücreden oluşan canlılar? Her bir hücremizin ruhu var mı?

Daha da ileri götürüyorum. Her kişinin tek bir bilinci, tek bir ruhu mu var?

Lütfen izleyin


Varlık

Ruh tek olan, bölünemez bir şey midir? Yoksa binlerce taneden oluşan bir kum tepesi gibi bir topluluk mudur? Kişi öldüğünde ruh (eğer var ise tabi) tek olarak mı varlığını sürdürür? yoksa kum taneleri gibi dağılıp gider mi?

Kimi öğretilerde, her insanın ruhu olmadığı söylenir. Kendi özünün farkına varamamış insanlar, ruh olamazlar. Öldüklerinde de varlıklarını kaybederler.

Benzer bir öğretiye göre kişinin içinde bir çok ruh vardır ve yaşam, bu ruhları tekleştirme çabasıdır. Tekleşemeden ölenler, yine varlıklarını kaybederler.

Githzerai Dak'kon'dan alıntı yapayım örnek olarak:

"Strength lies in knowing oneself. When a mind does not know itself, it is flawed. When a mind is flawed, the man is flawed."


Bir zamanlar felsefe, biyoloji ve tıpta okuyan arkadaşlarımla bir araya gelip sabahlara kadar bunu konuşurduk. Belki başka bir gün, sizlere daha fazlasını anlatabilirim.

[BlackOut]

Karışık bir konu.

Bence bu içinden şudur deyip çıkamayacağımızı açıkça ortaya koyan bir cümle. Ben de dahiyane(!) bir fikirle üzerinde çalıştığım işte de derinlemesine girmeden tartışarak, sonuca varmadan okurun düşünce dünyasında açık bir kapı bırakmak kanaatindeyim. Böyle yapmak sahtekarlık yapıyormuşum gibi hissettirse de konu seçmek konusunda hiç yetenekli olamadım. Konuşup tartışarak istediğim biçimde bir sonuç alamayacağım bir konu bu. Bir önceki işimi de içinden çıkamayınca bırakmıştım bunu bitireceğim, umarım. Beceremeyeceğimden korkuyorum ama denemekten zarar gelmez.
Videoyu izledim. Bence orada deneyim edilen şey bir insanın iç dünyasının bir parçasını açıkça görmek. Yani demek istediğim ben tanrının varlığını sorgularken diğer yandan küçüklükten beri var olduğuna inandırılarak büyüdüm ve bunun sonucu olarak net bir şey söylemiyorum diyelim, yani ikilem içindeyim. Tamamen var olduğunu kabul eden insanlar bile olup olmadığı ikilemini ara sıra yaşarlar bence. Var olup olmadığını seçim yaparak dile getiririz, o videoda insanın iç dünyasında yaşadığı ikilemi iki farklı seçim biçiminde gördük sanırım. Sonuçta sağ beyin farklı, sol beyin farklı bir seçim yapmış bulunmakta, bunlar bir aradayken tek bir cevap verebilmekte, ayrıyken iki farklı sonuç ortaya çıkması mantıklı göründü.

[Grayswandir]

Daha da ileri götürüyorum. Her kişinin tek bir bilinci, tek bir ruhu mu var?

Lütfen izleyin

Güzel bir video. Ruh denince çoğu kişinin aklına ilk gelen şey olan, İbrahimî dinlerin ruh kavramını çok ciddi şekilde sarsan bir sonuç bence bu. Fazla umursamıyorlar videoda da söylendiği gibi, buna şaşırıyor değilim zaten. Fakat böyle bir sonuç karşısında insanın bilincini oluşturan, fiziksel varlıktan ayrı tek bir parçası olduğunu savunmak çok güç. Bilinç çok ciddi bir araştırma konusu, ama bildiğim kadarıyla bu da dahil olmak üzere şu ana kadar sinir sisteminden öte bir şey olduğunu gösterecek ciddi bir sonuç ortaya konmadı. Tam anlamıyla nasıl bir yapı olduğunu ise hala bilmiyoruz elbette.

Bir de inananın sağ, inanmayanın sol beyin olması tesadüf değil sanıyorum ki. Zira rastgele iki parçaya ayrılmıyor. Sol beyin mantık, dil, analitik düşünce gibi şeylerin merkeziyken sağ beyinde yaratıcı düşünce, hayalgücü ve sezgiler bulunur. Bundan çıkarılacak sonucu tartışabiliriz tabii ama hangi noktada dini tartışma diye tepki gelir bilmiyorum, o yüzden girmeyeceğim pek.

[ryuk]

Üzerinde tartışmak istediğim bir konu: belli tepkiler verebilen bir yapının bilinci var mıdır?

Star trek next generation'da (2. Sezon 3. Bölüm) yüzeysel olarak üstünden geçilmiş gibi görünüyor fakat asıl soru yanıtlanmamış.

Aramakla uğraşmadan izlemek isteyenlere link:


http://m.dizimag.co/star-trek-the-next-generation/2-sezon-3-bolum-izle-dizi.html

Sizce böyle bir programın bilinci olabilir mi?

Not: konu hakkında güzel bir yapım izlemek isteyenler sevenler Ghost in the shell izlemeye başlayabilir

Tartışma giderek "Bizi insan yapan şey nedir?" sorusunun cevabını bulmaya kaymış, ki doğru olan soru da aslında budur. Henüz kesin bir cevabı yok bu sorunun, kimse bulamadı. Eğer İslam dinine ya da diğer semavi dinlere inanıyorsanız da onlara göre asla cevabı bulunamayacak. Ruh kavramı dinle ilişkilidir ama sadece ruhtan bahsedilen bir eserde insanların aklına direkt din/diyanet gelmeyebilir, çünkü çokça kanıksanmış ve günlük hayatın dilinde kendine kullanım alanı edinmiş bir kelimedir, "zamanın ruhu" ya da "sanatçı ruhu" gibi tanımlamalarla bir şeyin "esansı"nı ifade etmek üzere eşleşmiştir. Bu bakımdan, eserde "bizi insan yapan şey" anlamında ruh kavramını işlerseniz "bu ruhu kim üfledi" sorusu da akıllara gelebilir.